Vào ngày Tết Hàn thực, mỗi gia đình Việt đều chuẩn bị bánh trôi, bánh chay thành kính dâng lên bàn thờ gia tiên để tưởng nhớ ân đức tổ tiên. Năm nay 2023, Tết Hàn thực rơi vào thứ 7 ngày 22/4 dương lịch (tức 3/3 âm lịch).

Bánh trôi, bánh chay là món ăn truyền thống trong Tết Hàn thực

Về nguồn gốc của Tết Hàn thực, theo nghĩa chữ Hán, "hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là Tết ăn đồ lạnh. Phong tục cổ truyền này có nguồn gốc từ Trung Quốc theo một câu chuyện truyền tụng nhiều đời.

Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770-221), Vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở. Lúc ấy, có một hiền sĩ tên là Giới Tử Thôi theo phò Vua đã giúp đỡ nhiều mưu kế. Một hôm, trên đường lánh nạn, lương thực cạn kiệt, Giới Tử Thôi phải lén cắt một miếng thịt đùi mình nấu lên dâng Vua. Vua ăn xong, hỏi ra mới biết nên đem lòng cảm kích vô cùng.

Giới Tử Thôi theo phò Vua Tấn Văn Công trong vòng 19 năm trời, cùng nhau nếm mật nằm gai, khổ luyện thành tài.

Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm Vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi cũng không oán giận gì, nghĩ mình theo Vua phò Vua là chuyện nên làm. Ông cho rằng những việc đó đâu có gì đáng nói.

Vì thế, ông về nhà đưa mẹ vào núi Điền Sơn ở ẩn. Tấn Văn Công về sau nhớ ra, cho người đi tìm Tử Thôi. Nhưng vì là người không tham danh vọng, Tử Thôi nhất quyết không quay về lĩnh thưởng, Tấn Văn Công ra lệnh đốt rừng nhằm thúc ép Tử Thôi quay về. Không ngờ Tử Thôi quyết chí, hai mẹ con cùng chịu chết cháy trong rừng. Hôm ấy là ngày 3/3 âm lịch.

Nhà Vua hối hận cho lập miếu thờ. Hàng năm, cứ đến 3/3 âm lịch, dân bị cấm dùng lửa nấu ăn, ngay cả việc làm cỗ cúng cũng phải làm từ hôm trước, đây được coi là ngày Tết Hàn thực.

Mặc dù Tết Hàn thực có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng khi du nhập vào Việt Nam thì ngày này lại có ý nghĩa tâm linh khác biệt, có những thay đổi nhất định để phù hợp với văn hóa dân tộc ta.

Theo đó, vào ngày 3/3 âm lịch, các gia đình làm bánh trôi, bánh chay để lễ Phật và cúng ông bà, tổ tiên. Ở nhiều nơi, dân ta cũng làm bánh trôi bánh chay cúng Thần hoàng. Những món ăn được nấu trong dịp này làm ra đều được cúng gia tiên với ý nghĩa con cháu một lòng hướng về tổ tiên, nguồn cội.

Đặc biệt, trong dịp này người đi xa quê sẽ đoàn tụ cùng gia đình, cùng đi tảo mộ người đã khuất và sum họp bên bữa cơm gia đình.

Bánh trôi và bánh chay đều sử dụng bột gạo nếp thơm là thành phần chính, thể hiện được nền văn minh lúa nước của dân tộc Việt từ ngàn đời nay. Hình ảnh này còn tượng trưng cho Quốc Tổ Lạc Long Quân và Quốc Mẫu Âu Cơ cùng bọc trăm trứng.

Văn khấn, mâm cỗ cúng mùng 1 và ngày rằm hàng tháng NMO - Vào ngày mùng 1, ngày Rằm âm lịch hàng tháng, các gia đình Việt thường sửa soạn hương hoa, lễ vật làm lễ ...

Phim hay đáng xem dịp nghỉ lễ giỗ Tổ Hùng Vương và 30/4-1/5 NMO - "Big George Foreman", "Chuyện xóm tui: Con Nhót mót chồng", "Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh",....là những bộ phim hay đáng xem ...

Xem phim "Chuyện tôi và ma quỷ thành người một nhà" NMO - Phim "Chuyện tôi và ma quỷ thành người một nhà" thuộc thể loại phim hài, hành động, hình sự phá án, kinh dị, ...