Bà cho biết, năm 1966, bà vào ngành sư phạm, từ năm 1968 - 1988 làm Hiệu phó các trường ở xã Đa Lộc, Hòa Lộc, Ngư Lộc, từ năm 1988 - 2001 làm Hiệu trưởng Trường Tiểu học Ngư Lộc 2 rồi nghỉ hưu. Về địa phương, bà đảm nhận chức vụ Chủ tịch Hội Khuyến học xã, hằng ngày cùng chiếc xe đạp đến công sở làm việc và đi các thôn làm công tác khuyến học. Sinh ra và gắn bó với mảnh đất nghèo ven biển nên bà thấu hiểu những khó khăn của học sinh nơi đây. Năm 2002, bà mở lớp học miễn phí cho gần 20 em mọi lứa tuổi khác nhau tại căn nhà đơn sơ của mình. Bằng tình thương và trách nhiệm, bà không quản ngại vất vả dạy chữ, dạy cách làm người cho các em. Lớp học trở thành ngôi nhà thứ hai của trẻ em nghèo không có điều kiện đến trường miền biển Ngư Lộc.

Hiện lớp học có 6 em, trong đó Hoàng Thị Thảo bị thần kinh, liệt tay chân; Nguyễn Văn Dương thiểu năng trí tuệ, học 3 năm mới biết đọc, biết viết; Nguyễn Văn Nguyên bị liệt tay chân, Đặng Thị Phượng mới mổ tim... Các em đều sinh ra trong gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nghèo túng. Dạy học sinh ở lứa tuổi này đã khó, với các em không được bình thường lại càng khó hơn, nhiều em thiếu thốn còn được bà mua cho đồ ăn, áo mặc bằng lương hưu của mình.

Ngoài dạy học cho trẻ em, bà Thông còn mở lớp xóa mù chữ cho người lớn vào ban đêm. Nhiều người đã lên ông, lên bà nhưng vẫn chăm chỉ đến lớp học lấy cái chữ. 16 năm qua, từ lớp học của bà đã có 110 em tuổi từ 14 - 16 biết chữ, học hết chương trình tiểu học, hơn 40 em chuyển lên học tiếp trung học cơ sở; hơn 100 người lớn ở mọi lứa tuổi được xóa mù chữ. Bà cũng trở thành hạt nhân của chương trình xây dựng xã hội học tập và phong trào khuyến học, khuyến tài của địa phương.

Bà Thông tại lớp học tình thương

Giờ đây, dù ở tuổi 72 nhưng buổi sáng bà vẫn đi làm công tác khuyến học, buổi chiều đứng lớp. Có lần bà bị ngã gãy tay, phải bó bột, bác sĩ dặn phải nghỉ ngơi một thời gian bởi xương khớp lão hóa lâu hồi phục, nhưng chỉ ít ngày sau bà đã đi làm. Cán bộ xã khuyên nên nghỉ ngơi thêm thì bà xua tay “tôi mà nghỉ lâu, học sinh tự ý bỏ học đi làm, mỗi đứa một nơi sau này khó tập hợp lắm".

Bà tâm sự: “Công tác trong ngành giáo dục mấy chục năm, tôi đúc rút được nhiều kinh nghiệm giảng dạy và nắm bắt tâm lí của lứa tuổi này. Giờ dạy các cháu để kinh nghiệm không bị bỏ phí, vừa giúp các em biết chữ, giúp bố mẹ chúng giảm bớt gánh nặng, vừa giúp đầu óc không bị trì trệ, sức khỏe thêm dẻo dai chứ có gì to tát”.

Ông Nguyễn Văn Sỹ, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hậu Lộc cho biết: “Nhờ làm tốt công tác khuyến học, lại trực tiếp giảng dạy cho nhiều lứa tuổi, nhất là trẻ em nghèo, tật nguyền, bà Thông đã giúp cho phong trào học tập của Ngư Lộc phát triển rõ rệt. Cấp ủy, chính quyền, Nhân dân và ngành giáo dục địa phương luôn ghi nhận và biết ơn tấm lòng vàng của nhà giáo nhân hậu này.”

Với cống hiến của mình, bà Thông vinh dự nhận được nhiều Bằng khen, Giấy khen của Trung ương và tỉnh. Ngày 20/11/2014, bà là một trong 3 nhà giáo được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang gửi thư khen. Nhân kỉ niệm 70 năm Bác Hồ về thăm Thanh Hóa, tại buổi giao lưu với các cá nhân đạt danh hiệu “Vì sự phát triển Thanh Hóa”, bà là một trong 11 nhân vật tiêu biểu được vinh danh.

Bài và ảnh Đinh Huê