PV: - Thưa Phó Chủ tịch Nguyễn Hòa Bình! Xin ông đánh giá khái quát về kết quả chăm sóc NCT của các cấp Hội từ đầu nhiệm kì đến nay? Vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương trong công tác này được thể hiện như thế nào?

Ông Nguyễn Hòa Bình: - Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, đến cuối năm 2018 cả nước có 11.313.200 NCT, chiếm 11,95% dân số. Trong đó 5.734.900 NCT nữ, chiếm 50,7%; 7.293.600 NCT sống ở khu vực nông thôn, chiếm 65%; gần 10% NCT là người dân tộc thiểu số; khoảng 25,2% NCT thuộc hộ nghèo. Phát huy truyền thống "Tương thân tương ái", "Kính lão trọng thọ", Hội đã và đang tập trung chỉ đạo đẩy mạnh công tác chăm sóc về đời sống vật chất, tinh thần, sức khỏe cho NCT, vận động sự chung tay góp sức của cộng đồng. Cả nước có trên 1,6 triệu NCT được nhận trợ cấp hằng tháng; 1,4 triệu NCT được nhận trợ cấp người có công với cách mạng; mỗi năm có hơn 1 triệu NCT được chúc thọ, mừng thọ. Thông qua vận động xã hội, hỗ trợ của MTTQ, chính quyền các cấp, bình quân mỗi năm thu được gần 170 tỉ đồng (bao gồm cả hiện vật quy ra tiền) để chi thăm hỏi, giúp xóa nhà tạm, nhà dột nát cho NCT có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, NCT cô đơn không nơi nương tựa.

Hiện nay trên 95% NCT có thẻ bảo hiểm y tế, gần 100 bệnh viện cấp trung ương, cấp tỉnh có khoa lão khoa, 47/63 tỉnh thành phố phê duyệt và triển khai Đề án Chăm sóc NCT. Chương trình "Mắt sáng cho NCT" được duy trì thường xuyên thu hút sự tham gia của nhiều tổ chức, cá nhân hảo tâm. Hàng nghìn NCT được tư vấn, khám, cấp thuốc miễn phí các bệnh về mắt; hàng trăm NCT được mổ thay thủy tinh thể miễn phí. Thành lập trên 76.203 CLB văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao thu hút trên 2,2 triệu NCT thường xuyên tham gia hoạt động, trong đó có 1.518 CLB Liên thế hệ tự giúp nhau.

Phó Chủ tịch Nguyễn Hòa Bình tặng quà NCT tại Trung tâm Chăm sóc NCT Bách niên Thiên Đức

Đến cuối năm 2018, 63/63 tỉnh, thành phố đã triển khai xây dựng Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT, 86% số cơ sở có quỹ. Tuy còn ở quy mô, mức độ khác nhau, song thực tế cho thấy cơ sở nào có quỹ phát triển thì ở đó hoạt động Hội hiệu quả, công tác chăm sóc NCT được đẩy mạnh. Hằng năm, Ủy ban Quốc gia về NCT Việt Nam ban hành kế hoạch triển khai "Tháng hành động vì NCT" theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; cấp ủy, chính quyền và nhiều bộ ngành, đoàn thể có chủ trương, kế hoạch triển khai cụ thể.

PV: - Trong bối cảnh hiện nay, vấn đề xã hội hóa hoạt động chăm sóc và phát huy vai trò NCT được đặt ra như thế nào? Xin ông điểm một số mô hình sáng tạo, điển hình trong công tác xã hội hóa chăm sóc và phát huy vai trò NCT ở cơ sở?

Ông Nguyễn Hòa Bình: - Trong điều kiện già hóa dân số ở nước ta tăng nhanh, nhiều vấn đề cần được quan tâm trong lĩnh vực chăm sóc, phát huy vai trò NCT; nâng cao chất lượng sống về vật chất, tinh thần, chăm sóc sức khỏe NCT, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc.

Xã hội hóa hoạt động chăm sóc NCT là phải huy động được các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia. Nội dung xã hội hóa hoạt động chăm sóc NCT phải tuân thủ quy định của chính sách pháp luật, công tác quản lí của Nhà nước; quan tâm xây dựng nguồn lực cả về cơ sở vật chất, tài chính, đội ngũ làm công tác chăm sóc NCT, đồng thời xây dựng được các trung tâm, thiết chế chăm sóc NCT phù hợp với từng vùng, địa phương, cơ sở.

Đã có nhiều điển hình, mô hình sáng tạo trong công tác chăm sóc NCT: Thành phố Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, TP Đà Nẵng; các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Lào Cai, Ninh Bình… quyết định chi trả trợ cấp xã hội đối với NCT thuộc diện được hưởng cao hơn so với quy định. Tỉnh Thanh Hóa, địa phương đi đầu xây dựng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau đã trở thành bài học được nhân rộng trong phạm vi cả nước. Nhiều Trung tâm Chăm sóc NCT, kể cả công lập, tư nhân thành lập đang hoạt động phát huy tốt. TW Hội phát động Chương trình "Một triệu áo ấm cho NCT" trước đây và Chương trình "Mắt sáng cho NCT" hiện nay có hiệu quả tốt, được cấp ủy, chính quyền hoan nghênh.

PV: - Những thuận lợi, khó khăn trong công tác xã hội hóa, tạo nguồn kinh phí góp phần chăm lo cho NCT ngày càng tốt hơn? Thời gian tới, các cấp Hội NCT cần có giải pháp gì để đẩy mạnh công tác chăm sóc NCT?

Ông Nguyễn Hòa Bình: - Thuận lợi hiện nay là pháp luật, chế độ chính sách về NCT được Nhà nước ban hành tương đối đồng bộ; nhận thức xã hội, sự quan tâm của cấp ủy chính quyền với NCT được nâng lên; nhiều địa phương, cơ sở có kinh nghiệm và cách làm tốt. Tuy nhiên, nhiều khó khăn mới xuất hiện khi phải ứng phó với tốc độ già hóa dân số tăng nhanh; vẫn còn một số nơi cấp ủy, chính quyền địa phương chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm theo pháp luật đối với NCT, thiếu quan tâm chỉ đạo cụ thể. Kinh phí hỗ trợ cho hoạt động Hội NCT và công tác chăm sóc NCT còn hạn chế. Diễn ra nhiều cuộc vận động, huy động xã hội nên kết quả xây dựng nguồn lực về tài chính hạn chế. Đời sống một bộ phận NCT ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo còn khó khăn. Chưa có cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở chăm sóc NCT. Mặt trái của kinh tế thị trường, lối sống thực dụng đã tác động không nhỏ tới giá trị đạo đức truyền thống, quan hệ xã hội, đời sống gia đình và NCT.

Trong những năm tới, Hội NCT các cấp phải tích cực đẩy mạnh tuyên truyền về Hội và NCT, triển khai hiệu quả Chương trình Hành động Quốc gia về NCT và "Tháng hành động vì NCT". Tích cực tham gia nghiên cứu, tổng kết, đề xuất các mô hình, cơ chế khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia phụng dưỡng, chăm sóc NCT có hoàn cảnh khó khăn, cô đơn không nơi nương tựa, thông qua các loại hình: Nhà xã hội, nhà dưỡng lão; chăm sóc sức khỏe NCT tại gia đình, tại cộng đồng; mạng lưới tình nguyện viên… Duy trì thường xuyên Chương trình "Mắt sáng cho NCT", nhân rộng mô hình CLB Liên thế hệ tự giúp nhau, phát triển các mô hình CLB do Nhà nước và Hội tổ chức như thể dục dưỡng sinh, thơ ca, CLB theo năng khiếu, các trung tâm vui chơi giải trí góp phần nâng cao thể chất, đời sống văn hóa, tinh thần của NCT. Nâng cao chất lượng, hiệu quả các chương trình phối hợp của Hội với bộ, ngành về chăm sóc, phát huy vai trò NCT.

PV: - Trân trọng cảm ơn Phó Chủ tịch!

Thanh Hà (Thực hiện)