Nhân tố không thể thiếu trong liên minh Đại Tây Dương về địa chính trị
Quốc tế 01/06/2023 10:53
Như vậy, ông Recep Tayyip Erdogan đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ sau khi đánh bại đối thủ chính trị, lãnh đạo Đảng Nhân dân Cộng hòa (CHP), Kemal Kilicdaroglu.
Ali Fuat Gokce, nhà khoa học chính trị Thổ Nhĩ Kỳ kiêm giảng viên tại Đại học Gaziantep cho biết, trong chính sách đối ngoại, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục tuân thủ lộ trình đã vạch ra trước đó. Một trong những trọng tâm chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ là "xóa bỏ hành lang khủng bố ở Syria". Ankara coi lực lượng dân quân người Kurd ở Syria do Mỹ hậu thuẫn, được triển khai trong khu vực là các chi nhánh của Đảng Công nhân người Kurd (PKK), bị Thổ Nhĩ Kỳ coi là tổ chức khủng bố.
Ông Erdogan đã giành được nhiệm kì tổng thống thứ ba, điều này cho thấy chiến lược đối ngoại và tầm nhìn địa chính trị của đất nước sẽ không có bất kì thay đổi nào |
Do vậy, việc bình thường hóa quan hệ với Tổng thống Syria Bashar al-Assad có thể giúp Ankara bắn một mũi tên trúng hai đích: Kiềm chế người Kurd ở phía Bắc Syria và tạo điều kiện cho khoảng 4 triệu người tị nạn Syria mà Thổ Nhĩ Kỳ đang hỗ trợ quay trở lại quê nhà. Việc bình thường hóa Thổ Nhĩ Kỳ-Syria đã mang một ý nghĩa mới sau khi Damascus nối lại tư cách thành viên của mình trong Liên đoàn Arab…
Theo nhà khoa học chính trị và chuyên gia quan hệ quốc tế từ Đại học Marmara, Baris Doster, sự độc lập và chủ nghĩa thực dụng của Thổ Nhĩ Kỳ khiến nước này linh hoạt về mặt vận động địa chính trị.
Dmitry Suslov, Phó Giám đốc Trung tâm Châu Âu và Nghiên cứu Quốc tế tại Trường Kinh tế Cao cấp của Nga và là Phó Giám đốc nghiên cứu tại Hội đồng Chính sách Đối ngoại và Quốc phòng Nga cho biết, Ankara sẽ thực hiện chính sách đối ngoại độc lập liên quan đến việc Thụy Điển gia nhập NATO, xung đột Nga-Ukraine và quan hệ Thổ Nhĩ Ky - Trung Quốc, bất kể sự không hài lòng của Washington.
Đồng thời, Washington sẽ phải tiếp tục đối phó với Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia một mặt là thành viên của NATO, có quyền phủ quyết; mặt khác đang ngày càng thể hiện mình là một trung tâm quyền lực độc lập ở Trung Đông, khu vực Đông Địa Trung Hải và châu Âu nói chung. Và điều này, tất nhiên, rất đáng tiếc cho Mỹ, bởi vì Mỹ không quen với việc bị phản đối chương trình nghị sự của mình trong NATO.
Chuyên giaSuslov dự đoán, "Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiếp tục đóng một vai trò độc lập trong NATO". "Không có khả năng ông Erdogan sẽ ủng hộ việc Thụy Điển gia nhập NATO trong tương lai gần, và các mối quan hệ sẽ vẫn mâu thuẫn và căng thẳng. Một mặt, sẽ có rất nhiều cuộc trao đổi trong NATO về việc loại trừ Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không ai sẽ vượt qua ranh giới thực tế. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ vẫn là một trở ngại cho việc thực hiện suôn sẻ chương trình nghị sự của Mỹ tại NATO".
Sau chiến thắng của Erdogan, các phương tiện truyền thông chính thống của Mỹ bày tỏ hi vọng rằng, Ankara sẽ làm dịu lập trường của mình đối với tư cách thành viên NATO của Thụy Điển. Năm ngoái, Thụy Điển và Phần Lan nộp đơn xin gia nhập liên minh xuyên Đại Tây Dương. Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ đã phê chuẩn đơn vào NATO của Helsinki vào đầu năm nay, nhưng họ lại cản trở lá đơn từ Stockholm. Ankara yêu cầu Thụy Điển giao nộp 120 phần tử cực đoan, nhưng Stockholm cho rằng yêu cầu đó là bất khả thi và không biết những kẻ cực đoan đó là ai.
Ông Suslov cũng cho biết, cho dù sự bất bình của NATO đối với chiến lược đối ngoại độc lập của Ankara mạnh mẽ đến mức nào, thì liên minh này sẽ không dám trục xuất hoặc xa lánh Thổ Nhĩ Kỳ vì nước này đóng vai trò thiết yếu trong thế cân bằng Tây-Đông. Một sự loại trừ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi NATO có thể dẫn đến kết quả là làm mạnh hơn các trung tâm quyền lực phi phương Tây. Là một trong những nước có quân đội lớn nhất NATO, kiểm soát lối vào Biển Đen, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là nhân tố không thể thiếu trong liên minh Đại Tây Dương xét về địa chính trị…