Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) đưa ra cảnh báo như vậy, đồng thời khẳng định, Covid-19 là cuộc khủng hoảng toàn cầu lớn nhất đối với trẻ em trong suốt 75 năm qua, gây ra những hệ lụy dai dẳng.

Cảnh báo của UNICEF trùng hợp với đánh giá trong báo cáo “Tình trạng khủng hoảng giáo dục: Con đường phục hồi” mà cơ quan này cùng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa LHQ (UNESCO) và Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố. Theo đó, thế hệ học sinh, sinh viên hiện nay có nguy cơ mất 17.000 tỉ USD thu nhập trong cả cuộc đời, chiếm khoảng 14% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu, do đại dịch Covid-19 khiến việc học trực tiếp bị gián đoạn. Con số này cao hơn so với ước tính 10.000 tỉ USD vào năm ngoái. Riêng tại khu vực châu Á, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) ước tính việc đóng cửa trường học kéo dài hơn 1 năm có thể làm giảm thu nhập trong tương lai của học sinh khu vực lên tới 1,25 nghìn tỉ USD, tương đương 5,4% GDP năm 2020.

Học sinh tại một trường học ở Ouagadougou, Burkina Faso

Giám đốc Toàn cầu về giáo dục của WB Jaime Saavedra đánh giá cuộc khủng hoảng Covid-19 đã làm tê liệt hệ thống giáo dục trên toàn thế giới. Trong thời điểm đỉnh dịch, khoảng 1,6 tỉ học sinh trên toàn thế giới phải nghỉ học ở nhà. Hiện nay, sau 21 tháng, hàng triệu trẻ em vẫn chưa thể đến trường học. Trong số đó, nhiều em có thể sẽ không bao giờ quay trở lại trường học.

Giới chuyên gia nhận định việc học sinh ở nhà quá lâu, không tới trường sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển lâu dài của các em. Các chuyên gia cũng cảnh báo về tác động âm thầm và kéo dài của “những bệnh không lây nhiễm” có thể để lại những hậu quả nặng nề đến tương lai của cả một thế hệ.

Một nghiên cứu của Mỹ cho biết trong đại dịch, thời gian trẻ từ 12-13 tuổi ngồi trước màn hình thiết bị điện tử tăng 4giờ/ngày, trong khi các nhà khoa học đều cảnh báo việc dành quá nhiều thời gian nhìn vào màn hình có thể khiến trẻ em chậm phát triển. Ngoài ra, việc ở nhà quá lâu và không tham gia hoạt động thể chất, thường xuyên dùng các loại đồ ăn nhanh khiến số trẻ béo phì gia tăng.

Theo các chuyên gia, tăng cân nhanh, đặc biệt là ở những trẻ bị thừa cân hoặc béo phì có thể gây ra những thay đổi chuyển hóa kéo dài khiến trẻ có nguy cơ mắc các căn bệnh nghiêm trọng như tiểu đường, tăng huyết áp và trầm cảm.

Các vấn đề về tâm lí ở trẻ em cũng được lưu ý. Bản thân đại dịch là một yếu tố tác động đáng kể đối với sức khỏe tâm thần của cả một thế hệ trẻ em và thanh thiếu niên, thậm chí trong nhiều năm tới. Nghiên cứu của UNICEF chỉ ra rằng, những rối loạn tâm thần mà trẻ có thể gặp phải do ảnh hưởng của Covid-19 bao gồm rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), lo âu, tự kỉ, rối loạn lưỡng cực, rối loạn cư xử, trầm cảm, rối loạn ăn uống, khuyết tật trí tuệ và tâm thần phân liệt, có thể gây tổn hại đáng kể đến sức khỏe, việc học tập, kết quả cuộc sống và năng lực tạo thu nhập sau này của trẻ em và thanh thiếu niên.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 chuẩn bị bước sang năm thứ ba, UNICEF tiếp tục kêu gọi các nước ưu tiên mở lại các trường học và thực hiện mọi nỗ lực cần thiết để giữ an toàn cho các lớp học. Bên cạnh khẩn trương tiêm chủng đại trà cho trẻ em, việc thực hiện nghiêm các quy định phòng chống dịch, giãn cách tại các trường học đang là giải pháp căn cơ nhất để thích ứng an toàn với dịch Covid-19…

“Trường học đóng cửa khiến cả một thế hệ mất mát” - các chuyên gia UNICEF đã dùng hình ảnh này để mô tả hệ lụy dai dẳng của cuộc khủng hoảng chưa từng có tiền lệ, cướp đi cơ hội học tập và phát triển bình thường của hàng trăm triệu trẻ em trên thế giới. Việc bảo đảm an toàn để sớm đưa học sinh trở lại trường trong bối cảnh đại dịch được coi là giải pháp thích hợp để ngăn chặn những hệ lụy này đối với trẻ em.