Nga - Thổ liệu đã đến lúc “đường ai nấy đi”?
Quốc tế 27/02/2020 09:44
Đầu tháng 2/2020, 13 binh lính Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng trong cuộc tấn công của quân đội Syria khiến Tổng thống Erdogan cảnh báo nước này sẽ tấn công lực lượng của Tổng thống Assad “ở bất cứ đâu” tại Syria nếu có thêm 1 binh lính nào khác bị thương.
Cái lắc đầu của Thổ Nhĩ Kỳ
Có 2 lí do lớn giải thích vì sao Thổ Nhĩ Kỳ lại phản đối mạnh mẽ việc chính phủ Syria tấn công quân sự nhằm giành lại Idlib. Thứ nhất, xét trên nguy cơ về một cuộc khủng hoảng nhân đạo, Thổ Nhĩ Kỳ đang nhận hơn 3 triệu người tị nạn Syria và nước này luôn lo ngại leo thang căng thẳng ở Idlib có thể tạo ra một làn sóng tị nạn mới tại khu vực biên giới của mình.
Lí do thứ 2 là nằm ở mặt chiến lược. Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định nước này muốn biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng nổi dậy do Ankara ủng hộ chứ không phải do chính phủ Syria hay lực lượng người Kurd tại Syria kiểm soát.
Chìa khóa mở cánh cửa chiến thắng của Tổng thống Assad
Trong khi tình thế của Thổ Nhĩ Kỳ ở Idlib ngày càng khó khăn thì việc giành lại được tuyến đường quốc lộ M5 của quân đội Syria chính là chìa khóa mở cánh cửa chiến thắng của Tổng thống Assad. Quốc lộ M5 là một trong những thành quả giá trị nhất mà các bên trong cuộc chiến ở Syria đều mong muốn kiểm soát được.
Đoàn xe quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ đi qua thị trấn Hazano do phe nổi dậy kiểm soát ở tỉnh Idlib, Syria. Ảnh: AFP |
M5 là tuyến đường chiến lược bắt đầu từ phía nam Syria, gần biên giới với Jordan và chạy về hướng bắc nối với thành phố Aleppo gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Tuyến quốc lộ 450km này nối 4 thành phố lớn nhất của Syria là Damascus, Homs, Aleppo và Idlib. Trước chiến tranh, các chuyên gia ước tính con đường này đã mang đến 25 triệu USD/ngày cho thương mại Syria vào thời kì phát triển đỉnh cao trước chiến tranh.
Chiến thắng liên tục tại những vị trí quan trọng đã giúp lực lượng của Tổng thống Assad kiểm soát toàn bộ tuyến đường này lần đầu tiên kể từ năm 2012.
Hội nghị “gỡ rối” Syria
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã xác nhận hôm 23/2 rằng, ông sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ngày 5/3 tới để thảo luận về tình hình Idlib ở Syria. Đầu tháng 2/2020, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết, Thổ Nhĩ Kỳ đã không tuân thủ các cam kết quan trọng về Idlib, trong đó có nhiệm vụ tách phe nổi dậy, lực lượng sẵn sàng bước vào quá trình đàm phán với chính phủ theo khung làm việc của 1 tiến trình chính trị, với những kẻ khủng bố.
Theo các nhà quan sát quân sự, hơn 9.000 quân của Thổ Nhĩ Kỳ đã được cử tới Syria trong 2 tuần qua nhưng Ankara vẫn chưa kiểm soát được không phận Idlib - khu vực mà lực lượng Syria với sự ủng hộ của Nga đang chiếm ưu thế.
Đằng sau toan tính của Nga ở Syria
Thái độ của Nga ở Syria đã cho thấy nước này quyết tâm kiềm chế những tham vọng của Thổ Nhĩ Kỳ và chấm dứt những hành động được cho là vượt quá giới hạn của Tổng thống Erdogan tại quốc gia Trung Đông này. Dù vậy, các thành viên trong đội ngũ các nhà ngoại giao của Moscow vẫn hi vọng Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ sẽ thay đổi tình thế và tránh một cuộc đối đầu nguy hiểm có thể xảy ra tại phía bắc Syria.
Rõ ràng, dựa trên tình hình thực tế, Nga sẽ không bỏ rơi Tổng thống Bashar Al Assad bởi suy cho cùng, chính phủ Syria là một nhân tố quan trọng trong việc thúc đẩy các lợi ích chiến lược của Moscow tại Trung Đông. Tổng thống Nga Vladimir Putin - người ủng hộ quan trọng của Tổng thống Assad luôn giữ vững quan điểm rằng ưu tiên lớn nhất trong cuộc nội chiến ở Syria là giúp phe chính phủ giành chiến thắng.
Liệu Thổ Nhĩ Kỳ sẽ tiến hành một chiến dịch can thiệp quân sự hạn chế cùng với phe nổi dậy nhằm trì hoãn cuộc tấn công của quân đội Syria với sự hậu thuẫn từ Nga? Hay Ankara sẽ “chơi 1 ván bài tất tay” bằng một cuộc chiến trên quy mô lớn với hậu quả vô cùng thảm khốc cho tất cả các bên?.