Hơn thế, tôi còn được biết, ông là cựu chiến binh, rất tự hào được là “Bộ đội Cụ Hồ” từng tham gia cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và hiện đang sử dụng nhiều cộng sự, người lao động là những người lính trở về sau chiến tranh như ông.

Ông Nguyễn Hồng Lam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm

Khi tôi đặt vấn đề được gặp ông, phỏng vấn và viết bài về ông. Ông bảo, không kể lể thành tích nhé. Hãy truyền đạt thông điệp của tôi về một nền nông nghiệp xanh, sạch, vì sức khỏe cộng đồng, trong đó có người cao tuổi. Không phải ai cũng biết và quan tâm vấn đề này. Đó là điều ông trăn trở nhất.

Ông bảo, chúng ta rất tự hào vì nền nông nghiệp nhiều thành tích lớn lao như xuất khẩu lúa gạo, tiêu, cà phê đứng nhất nhì thế giới. Lúa gạo của chúng ta không chỉ nuôi trên 100 triệu dân trong nước mà còn đem lại cuộc sống no đủ cho người dân ở nhiều quốc gia khác. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, cũng cần đánh giá đúng và có giải pháp tháo gỡ nút thắt về thực trạng nông nghiệp của ta hiện nay. Cần một thái độ thật sự trách nhiệm, tích cực để xây dựng nền nông nghiệp minh bạch và bền vững. Có một thực tế là chúng ta đang khai thác vô tội vạ và để lãng phí nguồn tài nguyên thiên nhiên quý giá là đất và nước. Chúng ta đang quá chú trọng năng suất mà quên đi chất lượng sản phẩm, quá quan tâm số lượng mà không tái tạo bồi dưỡng cho đất đai màu mỡ phì nhiêu, giữ cho nguồn nước trong lành sạch sẽ. Rừng thì khai thác vô tội vạ, chặt cây, phát rừng làm nương rẫy, sử dụng thuốc sâu, thuốc diệt cỏ. Hóa chất dùng ở khắp nơi, lan tỏa trong không khí, ngấm vào đất, vào nước, vào sản phẩm nông nghiệp đến với người tiêu dùng, ảnh hưởng không nhỏ sức khỏe cộng đồng, gây ra các bệnh nan y, hạn hán và lũ lụt luân phiên hoành hành.

Đoàn công tác Trung ương Hội NCT Việt Nam thăm cơ sở sản xuất của Tập đoàn Quế Lâm tại tỉnh Thừa Thiên Huế

Kinh nghiệm ngàn đời cha ông ta, sản xuất nông nghiệp không dùng hóa chất, chất thải từ rau củ quả, rơm rạ đều tận dụng làm phân bón cho đồng ruộng nên đất đai phì nhiêu, màu mỡ, không chai cứng như sử dụng hóa chất. Chất thải từ chăn nuôi gia súc gia cầm xử lí theo phương pháp ủ mục bón cho cây vừa cải thiện đáng kể môi trường vừa cung cấp dinh dưỡng thúc đẩy cây trồng phát triển tốt.

Với những lẽ đó, ông Lam đã ngày đêm trăn trở, tìm hướng đi cho một nền nông nghiệp sạch và bền vững. Theo ông, tiền nhiều để làm gì, có mang theo được đâu. Tại sao không sử dụng để đầu tư công nghệ, chăm lo cho nền nông nghiệp hữu cơ thân thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng? Và cũng chính từ những trăn trở không ngừng nghỉ, ông đã cùng Hội Nông nghiệp tuần hoàn thúc đẩy công nghệ sản xuất nông nghiệp bằng những sản phẩm vi sinh bón cây và làm thức ăn chăn nuôi. Với nông nghiệp tuần hoàn, chất thải hữu cơ được đưa vào sử dụng hết, chuyển hóa thành thức ăn chăn nuôi hoặc phân bón vi sinh chăm sóc trở lại cho quá trình sản xuất. Theo ông, mỗi tỉnh cần có một vài nhà máy sản xuất phân bón hữu cơ vi sinh.

Chủ tịch Nguyễn Thanh Bình thăm khu chăn nuôi lợn hữu cơ của Tập đoàn Quế Lâm tại tỉnh Thừa Thiên Huế

Trong sản xuất nông nghiệp, sức khỏe cộng đồng phải được đặt lên hàng đầu, điều này không chỉ đòi hỏi có kiến thức nông nghiệp mà còn phải có lương tâm, trách nhiệm với cộng đồng. “Chúng ta đang ngồi trên đống vàng mà chưa biết bảo vệ và khai thác hợp lí”, ông Lam tiếp tục trăn trở. Ấy là Việt Nam ta đang có nguồn tài nguyên dược liệu, chăm sóc sức khỏe bằng thảo dược vô cùng phong phú mà chưa sử dụng hiệu quả. Tình trạng khai thác dược liệu không có kế hoạch, không theo quy định nào đang diễn ra tràn lan. Các lương y, nhất là miền núi không được hướng dẫn đầy đủ về kĩ thuật khai thác, chế biến, sử dụng dược liệu. Tình trạng người dân vô tư vào rừng hái thuốc mang về, sấy hấp theo phương thức gia truyền đã vô tình tàn phá nguồn tài nguyên quý giá này, ảnh hưởng đến an ninh dược liệu…

Ông Nguyễn Hồng Lam (bên trái) làm việc với Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

“Thưa ông, trong số các cộng sự của ông, có rất nhiều cựu chiến binh và người cao tuổi. Ông nghĩ gì khi sử dụng lực lượng này ạ?”. “Những người cao tuổi đã có hơn nửa đời cống hiến trong các lĩnh vực, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ có rất nhiều trải nghiệm và tích lũy nhiều kinh nghiệm quý, đồng thời vẫn còn sức khỏe và khát khao tiếp tục cống hiến. Vì thế, trong hệ thống Công ty CP Tập đoàn Quế Lâm và Hội Nông nghiệp tuần hoàn do ông làm Chủ tịch có đến hàng trăm người cao tuổi đang hoạt động”. Nếu không sử dụng nguồn lực này thì vô cùng uổng phí. Trong khi nhân lực trẻ hiện nay đang mải thích ứng với công nghệ 4.0 và những khát vọng lớn lao hơn, thì người cao tuổi vẫn có thể tham gia đóng góp cho cộng đồng những công việc vừa sức. Nhận vào làm việc, bố trí công việc phù hợp với người cao tuổi cũng là làm bạn bè, đồng đội thêm vui, thêm đoàn kết gắn bó và sống vui khỏe, có ích hơn.

Chủ tịch Nguyễn Thanh Bình thăm cơ sở sản xuất của Tập đoàn Quế Lâm tại tỉnh Thừa Thiên Huế

TS Võ Trọng Thành, Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Hiện Bộ đang chủ trương phát triển nền kinh tế nông nghiệp xanh, sạch thân thiện môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong đó, xây dựng môi trường sinh thái nông thôn hiện đại, văn minh, là nơi đáng sống. Quế Lâm là đơn vị tiên phong, đi đầu thực hiện chăn nuôi hữu cơ ở Việt Nam, tạo nền tảng cho một nền nông nghiệp phát triển chất lượng và bền vững. Mới đây, Cục Chăn nuôi và Tập đoàn Quế Lâm đã kí biên bản hợp tác đầu tư phát triển chăn nuôi hữu cơ và đang tham mưu để Bộ trình Chính phủ ban hành Nghị định mới về đầu tư hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi. Theo đó, sẽ tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo nhằm truyền thông, cung cấp thông tin và nhân rộng mô hình chăn nuôi sạch trong cả nước.

Những trăn trở của lão nông Nguyễn Hồng Lam thể hiện tinh thần trách nhiệm đối với chính bản thân, doanh nghiệp và cộng đồng, khẳng định bản chất tốt đẹp của lớp người “cây cao bóng cả” trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.