Công tác xây dựng Đảng nói chung, công tác kiểm tra của Đảng nói riêng tuy được quan tâm hơn nhờ có Nghị quyết Trung ương V, Khóa X về tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Đảng, cán bộ kiểm tra có chế độ thâm niên, tổ chức thi nâng ngạch, v.v. Nhưng việc triển khai thực hiện còn nhiều vướng mắc, trở ngại. Đơn cử, Nghị quyết Trung ương V có quy định về việc tăng cường công tác thông tin tuyên truyền giáo dục công tác kiểm tra, kể cả qua các phương tiện truyền thông, văn hóa, văn nghệ để tạo sức đề kháng phòng chống tiêu cực, vi phạm, nhưng lúc đó lại chưa được thông tin các kết quả kiểm tra, giám sát công khai.

Không chỉ vậy, việc kiểm tra, nhất là kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm của tổ chức Đảng và đảng viên là nhiệm vụ trọng tâm, chủ động của UBKT các cấp nhưng gặp rất nhiều khó khăn, nhất là ở những nơi cấp ủy và người đứng đầu không ủng hộ. Có trường hợp do Chủ nhiệm UBKT phối hợp tích cực với UBKT cấp trên khi thực hiện kiểm tra dấu hiệu vi phạm cấp ủy và cán bộ chủ chốt cùng cấp thì sau đó bị “đì” rất tinh vi.

Ngày 23/7, tại buổi sinh hoạt thường kỳ, TS Lê Hồng Liêm (thứ 2 từ trái qua) cùng Ban Liên lạc cựu Cán bộ Đoàn Thanh niên Việt Nam Phía Nam mặc niệm tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Trước đó, qua công tác kiểm tra của Đảng, Trung ương vẫn có xử lý thi hành kỷ luật một số cán bộ cấp cao, tướng lĩnh công an, quân đội, v.v. nhưng rất khó khăn và hầu hết là xử lý nội bộ, xử lý nhẹ. Việc UBKT các cấp kiểm tra đảng viên và tổ chức Đảng ở các cấp chính quyền rất không thuận lợi và nhất là cấp ủy viên cùng cấp và cán bộ diện cấp ủy quản lý. Nói là “không có vùng cấm” nhưng trong thực tế rất nhiêu khê thực hiện, sự can thiệp vừa tinh vi, thậm chí còn có biểu hiện tư thù, trù dập cán bộ kiểm tra.

Trong bối cảnh đó, chúng tôi như được tiếp sức, động viên khi ở những cuộc họp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Anh và một số đồng chí khác ủng hộ việc làm đúng nguyên tắc, có tình, có lý của UBKT. Với thái độ từ tốn, khiêm nhường, Anh đã nhẹ nhàng phân tích phương châm công tác kiểm tra, thi hành kỷ luật của Đảng vừa công minh chính xác nhưng phải kịp thời mới có tác dụng giáo dục, cảnh tỉnh nhất là trong tình hình suy thoái hiện nay.

Nhìn lại nhiều vụ việc cho thấy, từ khi anh là Tổng Bí thư của Đảng, nhiều vụ việc thời trước chỉ xử lý nội bộ, sau này cùng với những tình tiết mới thì đã xử lý nghiêm minh cả về Đảng và pháp luật. Điều này lý giải trong công tác kiểm tra giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng ngoài vai trò nỗ lực, nghiêm minh của cán bộ và ủy ban các cấp, thì rất cần sự vào cuộc quyết liệt khách quan, nghiêm túc của cấp ủy và người đứng đầu cấp ủy nhất là ở cấp cao nhất. Bằng sự nắm vững nguyên tắc quy định của Đảng, sự bình tĩnh, thuyết phục thầm lặng của Anh đã động viên hỗ trợ tích cực công tác kiểm tra, xây dựng Đảng. Ở nhiệm kỳ đầu làm Tổng Bí thư của Đảng, tôi nghĩ Anh có nhiều việc cấp bách cần lưu tâm giải quyết hơn, nhất là còn đan xen những trở ngại, kể cả trong nhân sự lãnh đạo tiếp nối chưa phải là đã hoàn toàn như mong muốn, cần có thời gian tiếp cận giải quyết.

Qua những lần làm việc trực tiếp và theo dõi, chúng tôi cảm nhận chiều hướng sẽ có những chuyển biến tích cực, trong công tác xây dựng Đảng, công tác kiểm tra giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng. Từ nhiệm kỳ khóa XI, XII, XIII với cơ chế, chính sách và quyết tâm chỉ đạo rốt ráo, trong vai trò Tổng Bí thư đồng thời là Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, sau đó bổ sung nhiệm vụ chống tiêu cực, suy thoái thì công tác kiểm tra giám sát, thi hành kỷ luật của Đảng được chú trọng nâng lên tầm cao mới, đặt công tác kiểm tra trong tổng thể công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, sàng lọc đội ngũ cán bộ đảng viên, cho phép công khai các kết luận kiểm tra, điều mà từ Nghị quyết Trung uơng V Khoá X đã đề ra. Công tác kiểm tra được thông suốt trong hệ thống chính trị, tất nhiên có sự phân công phối hợp chặt chẽ với các ngành nội chính, thanh tra, v.v. từ Trung ương đến cơ sở chứ không phải phân cấp kiểm tra như trước đây.

Trung ương đã ban hành khá nhiều văn bản đồng bộ thể chế, quy định về công tác xây dựng Đảng, kiểm tra giám sát như quy định chế độ nêu gương của cán bộ đảng viên nhất là đảng viên có chức có quyền, cơ chế kiểm soát quyền lực, ngăn ngừa lạm quyền, chế độ tự từ chức khi thấy mình không hoàn thành nhiệm vụ, v.v.

Với những ân tình và sự quan tâm sâu sắc, Anh đã dành nhiều thời gian, chia sẻ những khó khăn thách thức mà người cán bộ kiểm tra Đảng phải đối mặt, bày tỏ sự tin yêu vào những cán bộ kiểm tra gương mẫu trong cuộc sống và công tác, công tâm khách quan, đặt lợi ích của Đảng của Tổ quốc, của Nhân dân lên trên hết. Ở Anh, là sự thống nhất cao giữa lời nói và việc làm, tính nêu gương, tính bình dị, cần kiệm liêm chính, chí công vô tư, luôn giữ mình, luôn là chính mình trong cuộc sống gia đình và trong công việc, với tác phong điềm đạm, lời nói từ tốn thuyết phục nhưng rất quyết đoán thẳng thắn đối với những cán bộ suy thoái biến chất, cơ hội chính trị kể cả khi là đồng sự thân cận có sai phạm, vụ lợi, nhất là những cán bộ cấp cao. Thực tiễn xây dựng Đảng đến nay có thể nói khái niệm “vùng cấm” trong kiểm tra xử lý kỷ luật Đảng đã được “giải mã” hầu hết, Anh đã tạo ra được tiền lệ là bất cứ ai cũng có thể bị xử lý nếu họ vi phạm kỷ cương phép nước, Điều lệ Đảng dù là quyền lực chức tước cao mức nào. Không có vùng cấm trong xử lý sai phạm.

Không chỉ xây dựng Đảng mà là xây dựng chỉnh đốn cả hệ thống chính trị, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, xây dựng Đảng về tư tưởng chính trị, tổ chức cán bộ, phương thức lãnh đạo và có bổ sung mới là xây dựng Đảng về đạo đức liêm chính, đây là đóng góp quan trọng của Anh và thực hiện được trong thực tế từ đó đã tạo được niềm tin vào Đảng và người đứng đầu của Đảng.

Tôi không cho rằng cống hiến lớn của Anh chỉ là công tác xây dựng Đảng, công cuộc “đốt lò” dù đó là việc cực kỳ hệ trọng, mà cống hiến của Anh qua 3 nhiệm kỳ khá toàn diện, ấn tượng khó thể phai mờ. Chính nhờ thắng lợi của công cuộc phòng, chống tham nhũng đã góp phần hạn chế thất thoát, thu hồi được tài sản do tham nhũng, ngăn chặn thất thoát lãng phí, tạo niềm tin, khôi phục và phát triển sản xuất kinh doanh, GDP hằng năm vẫn tăng trưởng thuyết phục đứng Top 10 thế giới, điều kiện chăm lo an sinh xã hội không ngừng cải thiện, Đất nước ngày càng vinh quang, phồn thịnh.