Bất cập và khó khăn?

Theo đó, nhiều người dân cho biết: “Dự án Đầu tư xây dựng khu Trung tâm Chí Linh TP Vũng Tàu (Dự án) do Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số: 344/TTg ngày 27/5/1996 giao cho DIC, có thời hạn 10 năm (đến 2006), với mục đích chỉnh trang đô thị, tạo diện mạo mới cho cửa ngõ TP Vũng Tàu.

Theo quyết định của Bộ Xây dựng về gia hạn Dự án đến ngày 31/12/2023, nhưng đến nay Dự án vẫn chưa được gia hạn tiếp. Chủ đầu tư (DIC) vẫn chưa giao được mặt bằng cho khách hàng và công tác thu hồi đền bù giải phóng mặt bằng của TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu chưa thể thực hiện, điều này gây ảnh hưởng xấu đến đời sống của nhiều người dân.

Văn bản số 994/BTCDTW-TD1 ngày 2/4/2024 của Ban Tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ).

Đơn của nhiều người cao tuổi gửi cơ quan chức năng cho biết: “Những vướng mắc chưa được giải quyết, vì có dấu hiệu chủ đầu tư và chính quyền đùn đẩy trách nhiệm về đền bù, giải phóng mặt bằng.

Qua các lần đối thoại với DIC, với lãnh đạo tỉnh, chúng tôi được biết đây là dự án thuộc nhóm A, theo quy định pháp luật tại thời điểm Chính phủ giao dự án, trách nhiệm giải phóng mặt bằng thuộc về Nhà nước (TP Vũng Tàu và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), vì đất dự án này thuộc diện Nhà nước thu hồi đất và bàn giao cho Chủ đầu tư là DIC.

Theo Luật Đất đai năm 2013, trách nhiệm giải phóng mặt bằng trong các dự án dân cư là trách nhiệm chính của DIC. Chính vì Dự án kéo dài, pháp luật có điều chỉnh, thay đổi; và trách nhiệm có dấu hiệu bị đùn đẩy, không bên nào chịu đứng ra chịu trách nhiệm đền bù, giải phóng mặt bằng, nên Dự án cứ dậm chân tại chỗ, kéo dài sự khốn khổ của bà con, kể cả người có đất bị quy hoạch giải toả lẫn người mua quyền sử dụng đất mà không được giao đất.

Dự án triển khai để đem lại hạnh phúc cho người dân trong vùng Dự án nói riêng, cũng như chỉnh trang đô thị tạo diện mạo mới cho cửa ngõ TP Vũng Tàu nói chung, nhưng việc để Dự án kéo dài gần 30 năm chưa hoàn thành đã gây ra nỗi bất hạnh cho rất nhiều người dân, là trách nhiệm của địa phương và doanh nghiệp.

Đối với TP Vũng Tàu và tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, căn cứ Điều 3 Quyết định số 344/TTg ngày 27/5/1996 và Điều 2 Quyết định số 907/TTg ngày 30/11/1996 của Thủ tướng Chính phủ, trong một thời gian dài trải qua nhiều thế hệ lãnh đạo, đã thể hiện dấu hiệu thiếu tinh thần trách nhiệm không làm hết chức năng quản lí Nhà nước nên để Dự án kéo dài.

Đối với Công ty DIC quan tâm đến lợi nhuận của Công ty và các cổ đông, mà thiếu quan tâm đến người dân có đất chưa được đền bù và nhiều khách hàng của DIC chưa được nhận đất, bị khốn khổ vì Dự án. DIC được chính quyền tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Bộ Xây dựng ưu ái: 7 lần được điều chỉnh quy hoạch, hiện đang xin điều chỉnh lần thứ 8; 3 lần được gia hạn Dự án, và sẽ xin gia hạn lần thứ 4; được miễn tiền sử dụng đất cho 1 số diện tích đáng kể. Chúng tôi nghi ngờ, DIC chuyển đổi đất chuyên dùng để xây dựng các công trình kinh doanh theo quy hoạch ban đầu được Thủ tướng phê duyệt thành đất ở, thu lời “khủng”, biến những tòa nhà là khách sạn văn phòng thành chung cư, biến những chung cư ít tầng thành nhiều tầng... Nhưng lại thiếu trách nhiệm với người dân có đất bị thu hồi và khách hàng”.

Đơn của người dân còn cho rằng: “Chúng tôi xin nói rõ thêm: Đền bù cho người dân có đất bị thu hồi không thỏa đáng, ảnh hưởng đến lợi nhuận, quỹ đất tái định cư không có trên thực tế; ép buộc khách hàng đóng thêm tiền ngoài hợp đồng đối với diện tích chưa đến hạn đóng tiền mỗi mét vuông 2,5 triệu đồng theo Phụ lục hợp đồng kí năm 2015, nếu không DIC sẽ không giao đất; trong khi hứa hẹn rất nhiều, lúc thì nhận sai sót trong công tác giải phóng bồi thường của cán bộ DIC, lúc thì lại đổ lỗi trách nhiệm cho chính quyền TP Vũng Tàu, gây bức xúc cho khách hàng. Dọa “phá hợp đồng”, chỉ chịu đền bù theo những điều khoản của hợp đồng mẫu, nhằm đẩy gần 200 khách hàng chúng tôi ra khỏi dự án để trục lợi trên sự đau khổ của chúng tôi”.

Nhiều hậu quả nặng nề

Đơn của các hộ dân cho biết: “Khi dự án được công bố, người dân chúng tôi rất phấn khởi và ủng hộ chủ trương của Đảng và Nhà nước, người có đất thuộc diện bị thu hồi nằm trong dự án sẵn sàng giao đất khi được đền bù thỏa đáng. Người chưa có đất thì cùng nhau đi mua quyền sử dụng đất của dự án. Thời điểm đó, có rất nhiều lựa chọn đầu tư nơi an sinh, nhưng người dân chúng tôi tuyệt đối tin tưởng vào dự án này vì đây là dự án của Nhà nước do Công ty nhà nước làm chủ đầu tư. Họ soạn sẵn hợp đồng và người sau theo người trước ai cũng kí như “trẩy hội”.

Các hộ dân bị ảnh hưởng bởi Dự án “treo” suốt 30 năm trước trụ sở Ban Tiếp công dân Trương ương.

Tuy nhiên sau gần 30 năm, với nhiều lần điều chỉnh quy hoạch và gia hạn, Dự án vẫn chưa hoàn thành, để lại nhiều hậu quả nặng nề, cụ thể:

Một, với mục tiêu chỉnh trang đô thị tạo diện mạo mới cho cửa ngõ TP Vũng Tàu thì chưa đạt được. Xen lẫn những tòa chung cư cao đẹp, những ngôi nhà đủ màu sắc, là những ngôi nhà lụp xụp tạm bợ, những đám đất đầy cỏ dại và rác, các tuyến giao thông chưa được kết nối, những con đường cụt lủn, hoặc như đường Nguyễn Hữu Cảnh rất đẹp, nhưng trên đường vẫn còn mấy hộ dân sống chình ình giữa mặt đường, gây cản trở giao thông, mất thẩm mĩ và ảnh hưởng đến đời sống của cư dân trong Dự án. Nguyên nhân là công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng quá chậm, hiện vẫn còn cả khu C (14,7ha) và 7,6ha thuộc các khu A, B, D chưa bồi thường giải phóng mặt bằng.

Hai, đối với người dân có đất chưa được thu hồi thỏa đáng. Hơn 1/4 thế kỉ, người dân phải sống chui rúc trong các ngôi nhà tạm bợ, xuống cấp trên mảnh đất của chính mình vì không được xây nhà, không được sửa chữa, không được hoàn thiện giấy tờ, không được sang nhượng,… cuộc sống tối tăm, bế tắc không lối thoát. Về điều này, Báo Nhân dân điện tử, ngày 28/11/2018, đã đăng bài “Dự án kéo dài người dân lĩnh đủ” phản ánh.

Ba, đối với các khách hàng kí hợp đồng “chuyển quyền sử dụng đất gắn liền với kết cấu hạ tầng” của DIC. Hiện nay còn gần 200 hộ chúng tôi trên 20 năm chờ đợi mòn mỏi vẫn chưa được giao đất để làm nhà ổn định cuộc sống. Nhận chuyển quyền sử dụng đất từ lúc còn trẻ, giờ đầu đã bạc trắng, đa số đã về hưu, nhiều người đã chết vẫn chưa nhận được đất. Hằng tuần, hằng tháng chúng tôi phải bỏ công, bỏ việc, gửi đơn thư kêu cứu khắp nơi từ địa phương lên Trung ương. Lí do chưa giao nhà, đất là do chưa đền bù và giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, trong nội dung hợp đồng DIC kí với khách hàng là: “Bên A đồng ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn liền với kết cấu hạ tầng đã được xây dựng trên đất cho bên B...” (bên A là DIC, bên B là khách hàng). Từ đây có thể thấy, DIC đã bán quyền sử dụng đất cho chúng tôi khi chưa thực hiện xong công tác đền bù và giải phóng mặt bằng, tức là bán cái chưa là hợp pháp của mình, là có dấu hiệu vi phạm pháp luật và trái với quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Văn bản của Ban Tiếp công dân Trung ương

Tại Văn bản số: 994/BTCDTW-TD1 ngày 2/4/2024 của Ban Tiếp công dân Trung ương (Thanh tra Chính phủ) chuyển đơn của công dân đến UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, có nội dung: Ban Tiếp công dân Trung ương tiếp các ông Lê Xuân Giao, Trương Hồ Long đại diện cho một số công dân mua quyền sử dụng đất thuộc dự án Khu Trung tâm Chí Linh (do Tổng Công ty D.I.C làm chủ đầu tư) đến Trụ sở Tiếp công dân Trung ương trình bày nội dung: Kiến nghị, phản ánh liên quan đến việc mua bán quyền sử dụng đất nền dự án Khu Trung tâm Chí Linh tại TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Theo công dân trình bày: Các hộ dân kí hợp đồng mua bán quyền sử dụng đất nền dự án Khu Trung tâm Chí Linh với Tổng Công ty Cổ phần đầu tư và Phát triển xây dựng (DIC), đã nộp tiền cho Công ty, tuy nhiên đến thời điểm hiện tại đã hơn 20 năm còn khoảng 170 hộ dân vẫn chưa được giao đất, do các vướng mắc liên quan đến việc bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án.

Về việc này, lãnh đạo UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã tiếp các công dân và có nhiều văn bản chỉ đạo. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Công dân đề nghị chính quyền địa phương hỗ trợ và tạo điều kiện để người dân được nhận đất, ổn định cuộc sống.

Sau khi xem xét nội dung đơn và ý kiến trình bày của công dân, căn cứ quy định pháp luật tại Thông tư số: 04/2021/TT-TTCP ngày 1/10/2021 của Thanh tra Chính phủ về quy định quy trình tiếp công dân; Thông tư số: 05/2021/TT-TTCP ngày 1/10/2021 của Thanh tra Chính phủ về quy định quy trình xử lí đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Ban Tiếp công dân Trung ương chuyển đơn của công dân đến UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, xem xét và trả lời công dân theo quy định của pháp luật. Đề nghị thông báo kết quả đến Ban Tiếp công dân Trung ương.

Nhiều người cao tuổi kiến nghị khẩn cấp

Ông Lê Xuân Giao, Trương Hồ Long, đại diện các hộ dân có người cao tuổi bức xúc: “Chúng tôi là những người dân lương thiện, ít am hiểu pháp luật và luôn tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước nên đã kí hợp đồng với DIC (thời điểm đó là Công ty Nhà nước) và thực tế là hàng ngàn người đã kí và đã có đất làm nhà ổn định cuộc sống tại dự án, nay còn lại gần 200 hộ chúng tôi là chưa được giao đất.

Với suy nghĩ: Sự việc đằng nào cũng xảy ra rồi, ai sai, ai đúng khi kí hợp đồng không còn quan trọng nữa, mục đích của chúng tôi là được nhận đất mà mình đã trả tiền mua quyền sử dụng đất, đã kí hợp đồng nhận chuyển nhượng để được ổn định cuộc sống như hàng ngàn khách hàng may mắn hơn; mong được giải quyết quyền lợi hợp pháp, chính đáng của chúng tôi trong thời gian sớm nhất.

Theo Quyết định số: 907/TTg ngày 30/11/1996 của Thủ tướng Chính phủ có nói rõ: Thu hồi 997.263m² đất tại phường 8, 9, 10 TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu để “đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Khu trung tâm Chí Linh TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu”; và có 2 điểm lưu ý là: Công ty Đầu tư xây dựng và Dịch vụ du lịch, Bộ Xây dựng được quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất với kết cấu hạ tầng đã được xây dựng cho công dân Việt Nam làm nhà ở theo đúng quy hoạch được duyệt. Và UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có trách nhiệm: + xác định cụ thể mốc giới lô đất trên bản đồ và thực địa đăng kí vào sổ địa chính Nhà nước; + giao đất 1 lần trên thực địa cho Công ty đầu tư xây dựng và dịch vụ du lịch.

Điều đó có nghĩa là việc giải phóng mặt bằng là trách nhiệm của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Vậy mà gần 30 năm trải qua nhiều nhiệm kì mà việc giải phóng mặt bằng vẫn chưa hoàn thành. Nay các hộ dân, trong đó có nhiều người cao tuổi chúng tôi mong được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp thiết có giải pháp để thực hiện xong việc giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho DIC!

Với tư cách là những người dân chịu khổ sở cơ cực vì Dự án gần 30 năm qua, chúng tôi mong được Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lắng nghe và thấu hiểu nỗi khổ của dân, có giải pháp tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, nhanh chóng gia hạn Dự án và hoàn thành việc đền bù và giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện cho DIC hoàn thành Dự án, đem lại diện mạo mới cho cửa ngõ TP Vũng Tàu, giúp cho người dân có đất bị thu hồi và người dân mua quyền sử dụng đất của DIC gần 30 năm, nay được nhận đất để có chỗ ở ổn định cuộc sống, góp phần ổn định an ninh trật tự trên địa bàn thành phố”.

Thực hiện Điều 5 Luật Người cao tuổi năm 2009, game bài đổi thưởng tiền that đề nghị các đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và TP Vũng Tàu xem xét, giải quyết nguyện vọng của các hộ gia đình người cao tuổi thuộc Dự án; thông báo kết quả để Tạp chí trả lời người cao tuổi và bạn đọc theo quy định.