Kì vọng sự thay đổi trong nền chính trị Séc
Quốc tế 11/03/2023 10:23
Chính thức tuyên bố tham gia tranh cử chỉ hơn 3 tháng trước thềm cuộc bầu cử Tổng thống Séc (ngày 6/9/2022) nhưng ông Pavel đã nhanh chóng gây được sự chú ý với bản lí lịch ấn tượng. Vị cựu tướng lĩnh quân đội, từng nắm giữ chức vụ Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Séc và Chủ tịch Ủy ban Quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), ngay lập tức vươn lên là một trong 3 ứng cử viên hàng đầu cùng với cựu Thủ tướng Andrej Babis và Giáo sư kinh tế học Danuse Nerudova.
Xuất thân và sự nghiệp quân ngũ của ông Pavel tỏ ra là một lợi thế trong bối cảnh xung đột ở Ukraine trở thành một trong những chủ đề nóng của cuộc bầu cử. Bên cạnh đó, ông Pavel cũng nhận được sự ủng hộ của liên minh cầm quyền do Thủ tướng Petr Fiala lãnh đạo. Khi cuộc vận động tranh cử bước vào giai đoạn nước rút, các cuộc thăm dò dư luận cho thấy vị cựu tướng quân đội 61 tuổi có cơ hội lớn để giành chiến thắng. Sau khi dẫn đầu trong vòng 1, ông Pavel đã vượt qua cựu Thủ tướng Andrej Babis trong vòng bầu cử thứ hai với gần 58% số phiếu ủng hộ.
Ngày 9/3/2023, ông Petr Pavel (giữa) tuyên thệ nhậm chức, chính thức trở thành Tổng thống thứ 4 của CH Séc. |
Lần đầu tiên kể từ thời nhà lãnh đạo Vaclav Havel, CH Séc có một Tổng thống không phải là một chính trị gia chuyên nghiệp. Những người tiền nhiệm của ông Pavel, như các cựu Tổng thống Vaclav Klaus và Milos Zeman, trước khi bước vào Lâu đài Praha đều trải qua cương vị Thủ tướng Séc. Giới phân tích cho rằng, kinh nghiệm của một cựu lãnh đạo quân đội giúp ông thu hút cử tri dễ dàng hơn giới tinh hoa chính trị. Với một quốc gia có thể chế cộng hòa nghị viện, chức vụ Tổng thống không thực sự nổi bật, song lịch sử Tiệp Khắc cũ (từ năm 1918) cho tới CH Séc ngày nay đã chứng kiến nhiều Tổng thống đóng vai trò quan trọng trong chính sách đối nội và đối ngoại của đất nước, nhất là trong những giai đoạn khủng hoảng.
Chiến thắng của ông Pavel cũng được đánh giá mang ý nghĩa biểu tượng, cho thấy nền chính trị Séc không còn bị chủ nghĩa dân túy chi phối, đồng thời thể hiện nền chính trị của nước này đã tự “hòa giải” với quá khứ của chính mình. Đáng chú ý hơn, giới phân tích nhấn mạnh việc ông Pavel trở thành Tổng thống sẽ giúp Phủ Tổng thống và Chính phủ Séc thống nhất trong các chính sách đối nội và đối ngoại. Cố vấn của ông Pavel, cựu Đại sứ Séc tại Mỹ và Nga Petr Kolar nhấn mạnh tân Tổng thống sẽ phối hợp chặt chẽ với nội các. Đây là điều mà Séc không có được dưới thời cựu Tổng thống Milos Zeman khi nguyên thủ quốc gia thường phản đối các đề xuất của chính phủ.
Về đối ngoại, ông Pavel nhất quán thể hiện quan điểm ủng hộ châu Âu, thúc đẩy hợp tác trong khuôn khổ NATO và các đồng minh, nhất là Mỹ. Tân Tổng thống Séc được đánh giá có kinh nghiệm phong phú với các cấu trúc phương Tây.
Giống như Tổng thống đầu tiên của CH Séc Vaclav Havel, ông Pavel nhậm chức vào thời điểm mọi con mắt đều đổ dồn vào Đông Âu khi cuộc chiến tại Ukraine diễn biến phức tạp và chưa có dấu hiệu sớm kết thúc. CH Séc hiện là quốc gia tiếp nhận số lượng người tị nạn Ukraine nhiều nhất tính theo tỉ lệ dân số. Ông Pavel trở thành chủ nhân Lâu đài Praha sẽ càng củng cố quan điểm cứng rắn của Séc đối với cuộc chiến này. Một trong những cuộc điện đàm đầu tiên của ông Pavel trên cương vị Tổng thống đắc cử với các nhà lãnh đạo nước ngoài là với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Tân Tổng thống Pavel được dự báo sẽ tích cực phối hợp với các đồng minh nhằm tăng cường viện trợ cho Ukraine…