Thời gian qua, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa đã tích cực triển khai thực hiện các chính sách TGPL cho NCT trên địa bàn, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho NCT thuộc diện được TGPL miễn phí. Qua đó góp phần giảm thiểu những vấn đề bức xúc diễn ra trong đời sống hàng ngày.

Để công tác TGPL đạt hiệu quả, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng đề cương truyền thông về các chính sách TGPL, quyền được TGPL gửi đến Hội NCT các huyện, thị xã, thành phố. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, mạng xã hội trong hoạt động truyền thông để tăng cường khả năng tiếp cận TGPL cho NCT. Tổ chức các hoạt động TGPL trọng tâm vào các sự kiện lớn của NCT như: “Ngày truyền thống NCT Việt Nam”, “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”, “Ngày Quốc tế NCT”,... Kiểm tra việc thực hiện chính sách TGPL đối với NCT và NCT khó khăn về tài chính.

Từ tháng 6/2023 đến tháng 6/2024, Trung tâm đã tổ chức 4 đợt truyền thông pháp luật về TGPL tại 8 xã, với 484 người tham gia, cấp phát 1.300 tờ gấp pháp luật để nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu.

Hiện nay, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa chú trọng TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng cho người được TGPL nói chung và NCT có khó khăn về tài chính nói riêng.

Cán bộ Chi nhánh số 4, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa tư vấn pháp lý cho NCT.

Cụ thể, từ tháng 6/2023 đến nay, Trung tâm đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan, tổ chức có liên quan thụ lý, giải quyết 11 vụ việc cho 11 NCT có khó khăn về tài chính được TGPL.

Việc thực hiện TGPL miễn phí đã kịp thời tháo gỡ vướng mắc về pháp luật, hạn chế việc khiếu kiện và khiếu nại vượt cấp, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho NCT khi có vướng mắc pháp luật, như trường hợp của ông S. (63 tuổi), trú ở huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa.

Theo hồ sơ vụ việc, năm 2016 ông S được UBND huyện Như Xuân cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích 1.386,9 m2. Tháng 11/2016, ông D. (hàng xóm) thuê máy về san lấp mặt bằng để làm nhà. Tuy nhiên, theo trình báo của ông S trong quá trình san lấp đất, ông D đã lấn chiếm phần đất của gia đình với chiều dài khoảng 19m, chiều rộng khoảng 11m.

Ngày 15/3/2021, ông D tiếp tục thuê máy múc đất lấn chiếm thêm vào phần đất của gia đình ông D với chiều dài khoảng 21m, chiều rộng khoảng 4m. Tổng diện tích lấn chiếm khoảng 300 m2, giá trị ước tỉnh khoảng 50 triệu đồng. Bức xúc, ông S đã gửi đơn lên chính quyền địa phương.

Sau khi nắm bắt sự việc, UBND xã đã tiến hành hòa giải 3 lần nhưng không thành do ông D cho rằng phần đất mà ông này san lấp nằm trong diện tích đất được UBND huyện Như Xuân cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vì vậy, ông S đã làm đơn khởi kiện đề nghị TAND huyện Như Xuân, yêu cầu ông D trả lại diện tích đã lấn chiếm của gia đình. Đồng thời, nhờ Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ, tư vấn pháp lý.

Ông S thuộc trường hợp NCT khó khăn về tài chính, và là người dân tộc thiểu số sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn nên Chi nhánh TGPL số 4 đã cử trợ giúp viên pháp lý tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho ông S.

Qua quá trình làm việc, Trợ giúp viên đã giải thích các quy định của pháp luật về Luật đất đai, trình tự thủ tục giải quyết vụ án cho nguyên đơn. Đồng thời, trao đổi với hòa giải viên của Trung tâm hòa giải tại Tòa án và Thẩm phán được phân công phụ trách hòa giải đề nghị tiến hành đo đạc để xác định tọa độ, ranh giới, mốc giới của 2 thửa đất đã được cấp cho ông S và ông D.

Kết quả đo đạc của Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai xác định, việc ông D san lấp mặt bằng lấn chiếm vào diện tích đất của ông S là đúng thực tế.

Ngày 30/8/2021 TAND huyện Như Xuân tiến hành hòa giải, tại phiên hòa giải ông S và ông D đã thống nhất tôn trọng về ranh giới, mốc giới đã được xác định theo biên bản xác định lại ranh giới, mốc giới của 2 mảnh đất. Đồng thời, tòa yêu cầu ông D trả lại toàn bộ diện tích đất đã múc lấn sang đất nhà ông S, hai bên tiến hành đóng cọc, căng dây theo đúng ranh giới, mốc giới đã được đo đạc.

Vụ việc được hòa giải thành công, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên, giảm thiểu chi phí tham gia tố tụng cho các bên, giữ gìn tình cảm anh em, tình làng nghĩa xóm.

Đây chỉ là một trong số nhiều vụ án mà Trợ giúp viên pháp lý từng tham gia để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho NCT. Trong thời gian tới nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho NCT thuộc diện được TGPL, Trung tâm sẽ tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng thực hiện trợ giúp pháp lý.

Trong đó, chú trọng TGPL bằng hình thức tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng; đẩy mạnh công tác truyền thông về hoạt động Trợ giúp pháp lý; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng cho đội ngũ Trợ giúp pháp lý nhằm nâng cao chất lượng thực hiện TGPL; đổi mới nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phối hợp với các cơ quan, tổ chức, nhất là các cơ quan tiến hành tố tụng, Hội NCT trên địa bàn …, hướng tới mục tiêu 100% NCT thuộc đối tượng được TGPL được thụ hưởng chính sách TGPL miễn phí khi có vướng mắc pháp luật.