Báo cáo dự thảo Kế hoạch giám sát chi tiết và đề cương các báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc của Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm nêu rõ, do Quốc hội tổ chức giám sát chung cả 3 chương trình MTQG (giảm nghèo bền vững; nông thôn mới (NTM); phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi). 4 nội dung tập trung giám sát gồm: Công tác chỉ đạo, điều hành các chương trình MTQG (chung và riêng từng chương trình); việc xây dựng các văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện; công tác phối hợp, lồng ghép quản lí, nội dung, đối tượng, địa bàn, nguồn vốn thực hiện; kết quả bước đầu, chính sách thuộc các chương trình…
Về phạm vi, kế hoạch giám sát, làm rõ vai trò, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và ý thức chấp hành của các cấp, ngành, bảo đảm thực hiện nghiêm các nghị quyết của Quốc hội về 3 chương trình MTQG.
Đoàn Giám sát xin ý kiến Ủy ban TVQH về các mốc thời gian cần hoàn thành; dự kiến các Bộ, ngành, địa phương sẽ giám sát trực tiếp (6 bộ và 15 địa phương); danh sách phân công các thành viên Đoàn Công tác; nội dung phân công để bảo đảm tính cơ cấu giữa Hội đồng Dân tộc và các ủy ban, cơ cấu về chuyên môn, giới; số lượng đề cương báo cáo; các tài liệu trình Hội nghị toàn quốc về triển khai giám sát của Quốc hội năm 2023, dự kiến vào ngày 27/9 tới…
Đánh giá cao công tác chuẩn bị kế hoạch giám sát việc triển khai thực hiện 3 chương trình MTQG, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trước đây, Chương trình MTQG về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững như một điểm sáng, về đích trước gần 5 năm. Tuy nhiên, hiện nay, các phong trào thi đua không còn rầm rộ, sôi nổi như trước.
Nhấn mạnh tính bền vững trong xây dựng NTM và giảm nghèo, Chủ tịch Quốc hội nêu, vấn đề huy động và sử dụng các nguồn lực trong thực hiện các chương trình MTQG không chỉ là ngân sách Nhà nước mà còn là nguồn lực huy động từ xã hội rất lớn, nhất là nguồn vốn tín dụng. Do đó, giám sát cần đánh giá sâu hơn nữa về quá trình quản lí, huy động và sử dụng các nguồn lực này; rà soát lại các tiêu chuẩn, tiêu chí xây dựng NTM kiểu mẫu/nâng cao trong thực tiễn…
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, cần đánh giá rõ nguyên nhân chậm triển khai cả 3 chương trình MTQG; nhận định các rủi ro, nguy cơ để xác định giải pháp phù hợp; có hay không việc trục lợi chính sách; đánh giá tổng hợp việc huy động, sử dụng, đầu tư, giải ngân các nguồn lực, nhất là nguồn lực xã hội xem đã bảo đảm yêu cầu đề ra và công sức của người dân hay chưa? Có hay không việc lạm dụng sức dân trong thực hiện? Xung quanh việc nợ đọng của các chương trình, nhất là Chương trình MTQG về xây dựng NTM, cần làm rõ tình hình giải quyết và kiến nghị chính sách cụ thể, kinh nghiệm giải quyết…
