Trong lịch sử, Canada luôn là điểm đến được các tổng thống Mỹ lựa chọn cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên, ngoại trừ hai ông Jimmy Carter và Donald Trump. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã hai lần ngăn cản ông Biden thực hiện chuyến thăm. Mặc dù chuyến đi lần này được xem là muộn màng, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng bây giờ là thời điểm thích hợp để xem xét các vấn đề cấp bách mà cả hai nước đang đối mặt.

Hai bên dự kiến sẽ thảo luận về một loạt các vấn đề gai góc bao gồm an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế, di cư và một vài điểm nóng quốc tế. Đại sứ Canada tại Mỹ Kirsten Hillman nói rằng, các cuộc thảo luận chắc chắn sẽ tập trung vào những vấn đề toàn cầu đáng quan tâm. Hai bên cũng tập trung vào việc làm thế nào để tăng cường sức mạnh cho nhau.

Tổng thống Mỹ Joe Biden.

Vụ việc khinh khí cầu của Trung Quốc bay trên không phận Mỹ và Canada vào tháng trước, việc Nga và Trung Quốc tăng cường hiện diện ở Bắc cực và cuộc xung đột tại Ukraine khiến vấn đề phòng thủ khu vực Bắc Mỹ trở thành ưu tiên hàng đầu trong cuộc hội đàm. Canada từng cam kết chi 40 tỉ CAD trong 20 năm tới để hiện đại hóa Bộ chỉ huy phòng thủ không gian Bắc Mỹ (NORAD), trong đó có việc tiếp nhận chuyển giao từ Mỹ hệ thống radar vượt tuyến và mua sắm máy bay chiến đấu F-35. Hệ thống radar vượt tuyến sẽ giúp mở rộng khả năng giám sát của NORAD xa hơn về phía Bắc và phát hiện các mối đe dọa mới của nước ngoài ở Bắc cực.

Canada và Mỹ đang phải chịu áp lực giải quyết vấn đề nhập cư trái phép. Dòng người xin tị nạn từ Mỹ vào Canada tăng đột biến tới gần 40.000 vào năm ngoái, nhiều người đi qua cửa khẩu không chính thức như Đường Roxham trên biên giới Quebec - Vermont. Phía Mỹ đưa ra số liệu thống kê cho thấy số người tìm cách vượt biên trái phép từ Canada vào Mỹ đã tăng gấp đôi trong thời gian qua. Tình trạng này khiến Thỏa thuận quốc gia thứ ba an toàn được đưa vào chương trình nghị sự trong cuộc gặp giữa hai bên…

Một chủ đề khác được bàn là vấn đề chuyển đổi sang năng lượng sạch và khoáng sản chiến lược. Đây là những thành phần thiết yếu trong công nghệ xanh, từ pin Mặt trời đến ắc quy xe điện và là nguồn tạo việc làm tiềm năng cho tầng lớp trung lưu. Canada là nơi có gần một nửa số công ty khai thác và thăm dò khoáng sản được niêm yết công khai trên thế giới, với giá trị vốn hóa thị trường khoảng 520 tỉ CAD…

Đối với các vấn đề quốc tế, cuộc chiến tại Ukraine sẽ được nhắc tới trong cuộc gặp. Trong khi Mỹ không ngừng gia tăng các khoản viện trợ và cung cấp vũ khí cho Ukraine thì Canada cũng đang hỗ trợ huấn luyện binh sĩ Ukraine và viện trợ quân sự trị giá hàng tỉ CAD cho nước này.

Là thành viên NATO, Canada vừa công bố kế hoạch tăng gấp đôi sự hiện diện quân sự ở Latvia và mua sắm thêm khí tài để phục vụ cho sứ mệnh của NATO. Hiện tại, quân đội Canada đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân sự và thách thức tuyển dụng khiến lực lượng bị dàn mỏng với cam kết tại Ukraine và NATO. Canada có thể sẽ đảm nhận vai trò lãnh đạo lực lượng đa quốc gia để hỗ trợ lập lại trật tự ở Haiti theo đề xuất của Mỹ và vấn đề này sẽ được đưa ra thảo luận trong cuộc gặp.

Trên hết, chuyến đi này sẽ mang lại cơ hội để hai bên cùng đánh giá và đi tới cải thiện các mối quan hệ. Thủ tướng Trudeau từng phát rằng, ông chào đón Tổng thống Biden đến Canada. Hai bên là đồng minh, là láng giềng và quan trọng nhất là những người bạn của nhau. Trước những bất ổn toàn cầu ngày càng tăng, hai bên sẽ tiếp tục phối hợp để cùng bảo vệ lục địa cũng như các giá trị chung và tạo ra nhiều cơ hội hơn cho người dân cùng doanh nghiệp ở hai bên biên giới…