Tổng thống Donald Trump khẳng định đã chuẩn bị cho tình trạng chính phủ đóng cửa lâu dài REUTERS

Lúc 0 giờ 1 phút ngày 22/12 (khoảng 12 giờ trưa cùng ngày, giờ VN), chính phủ Mỹ bắt đầu đóng cửa một phần sau khi quốc hội không thông qua được dự luật ngân sách chi tiêu mới, chủ yếu do bất đồng xung quanh yêu cầu của Tổng thống Donald Trump về cấp kinh phí xây bức tường dọc biên giới với Mexico. Trước đó, chủ nhân Nhà Trắng kêu gọi quốc hội phê chuẩn khoản ngân sách 5 tỉ USD (hơn 116.000 tỉ đồng) cho việc xây tường nhằm ngăn chặn dòng người nhập cư trái phép từ nước láng giềng. Hôm 20/12, Hạ viện, nơi đảng Cộng hòa còn chiếm thế đa số, thông qua dự luật chi tiêu gồm 5 tỉ USD nói trên, nhưng dự luật này lại mắc kẹt tại Thượng viện.

Từ hôm qua, hoạt động của nhiều cơ quan chủ chốt của chính phủ Mỹ buộc phải ngừng lại, ngoại trừ những lĩnh vực thiết yếu như cảnh sát, cứu hỏa, y tế, hoạt động tại các sân bay… Theo Đài CNBC, có 9 cơ quan bị ảnh hưởng nặng nhất gồm Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp, Bộ An ninh nội địa, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao, Bộ Nhà ở và phát triển đô thị, Bộ Giao thông, Bộ Thương mại và Bộ Tư pháp.

Hơn 420.000 nhân viên liên bang vẫn tiếp tục làm việc nhưng sẽ nhận lương chậm và 380.000 người phải tạm nghỉ không lương. Trong số này có tới 86% số nhân viên Bộ Thương mại và 95% số nhân viên Cơ quan Hàng không và vũ trụ Mỹ (NASA) phải tạm nghỉ. Tuy nhiên, các chương trình của Bộ Quốc phòng, Bộ Lao động, Bộ Y tế và dịch vụ nhân sinh vẫn sẽ được cấp kinh phí đầy đủ cho đến ngày 30/9/2019, theo Reuters. BBC dẫn một số nguồn tin cho hay Tổng thống Trump cũng quyết định hủy kỳ nghỉ Giáng sinh ở bang Florida khi chính phủ đóng cửa.

Sắp tới, Nhà Trắng sẽ tiếp tục đàm phán liên tục với lãnh đạo đảng Cộng hòa và Dân chủ ở lưỡng viện quốc hội để phá vỡ thế bế tắc. Các nghị sĩ Mỹ sẽ họp lần nữa vào hôm nay 23/12 để tiếp tục tìm giải pháp. Tuy nhiên, theo Reuters, tình trạng này có thể kéo dài ít nhất cho đến khi quốc hội mới được triệu tập vào ngày 3/1/2019, thời điểm phe Dân chủ chính thức tiếp quản thế đa số ở Hạ viện.

Về phần mình, Tổng thống Trump tỏ dấu hiệu sẽ không nhượng bộ về vấn đề bức tường. Hôm qua, nhà lãnh đạo viết trên Twitter rằng ông hy vọng chính phủ sẽ sớm hoạt động bình thường trở lại nhưng “Chúng tôi đã chuẩn bị đầy đủ cho viễn cảnh đóng cửa trong thời gian rất dài”. Reuters dẫn lời giới quan sát nhận định tình trạng đóng cửa chính phủ là điềm báo sẽ tiếp tục diễn ra bế tắc và tranh cãi trong năm tới khi đảng Dân chủ nắm quyền kiểm soát Hạ viện.

Đây là lần thứ ba chính phủ Mỹ đóng cửa trong năm 2018, đánh dấu lần đầu tiên trong 40 năm qua, chính phủ nước này ngừng hoạt động 3 lần trong một năm. Kể từ năm 1981 đến nay đã có 15 lần Mỹ buộc phải đóng cửa chính phủ, dao động từ 1 - 21 ngày, theo Cơ quan Nghiên cứu quốc hội. Trong đó, lần ngừng hoạt động kéo dài 16 ngày vào năm 2013 đã gây tổn thất 24 tỉ USD.