2 nhóm yếu tố nguy cơ

Theo Hội Ung thư Việt Nam, ung thư đại trực tràng là căn bệnh ung thư đường tiêu hóa thường gặp, hiện đang có xu hướng tăng lên. Tỷ lệ mắc bệnh này ở nam giới nhiều hơn nữ giới. Trong suốt cuộc đời, một người đàn ông có 5% nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng và 4% ở nữ giới.

Bệnh ung thư có thể xuất hiện ở một trong các polyp nằm trải dài trên toàn bộ ống niêm mạc đại trực tràng, nguy cơ tất cả polyp đó đều trở thành tế bào ung thư. Người bị đa polyp mang tính chất gia đình, nếu không điều trị thì theo thời gian đến 40 tuổi, hầu hết polyp sẽ phát triển thành ung thư. Những đối tượng này ngoài nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng còn bị ở dạ dày, ruột non, tụy, gan...

Có một số yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được như: hút thuốc, chế độ ăn uống, sinh hoạt,… nhưng cũng có các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi như: tuổi, tiền sử gia đình,…

Việc có một hoặc thậm chí nhiều yếu tố nguy cơ cũng không có nghĩa là chắc chắn sẽ bị bệnh và ngược lại, một số bệnh nhân bị ung thư nhưng lại không mang yếu tố nguy cơ nào.

Theo bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Minh Thuyên (Khoa giải phẫu bệnh, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng) cho biết, yếu tố nguy cơ gây ung thư đại trực tràng được chia thành 2 nhóm.

Thứ nhất là các yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng có thể thay đổi được bao gồm: béo phì, ít vận động thể lực, hút thuốc, uống nhiều rượu bia,... Thêm vào đó là chế độ ăn nhiều thịt đỏ (thịt bò, lợn, cừu, gan) và thịt chế biến công nghiệp (xúc xích, thức ăn nhanh), thịt nấu ở nhiệt độ rất cao (rán, nướng).

Hình ảnh ung thư đại trực tràng.

Nhóm thứ 2 là các yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng không thể thay đổi được như: tuổi càng cao càng có nguy cơ bị ung thư đại trực tràng, đặc biệt nguy cơ tăng cao rõ rệt sau 50 tuổi.

Người có tiền sử bị polyp hoặc ung thư đại-trực tràng, tiền sử bị viêm đại-trực tràng, bao gồm cả bệnh Crohn. Người có tiền sử gia đình bị ung thư hoặc polyp dạng tuyến đại-trực tràng. Thống kê cho thấy, cứ 1 trong 5 bệnh nhân ung thư đại trực tràng có thành viên trong gia đình cũng bị ung thư đại trực tràng, trong đó, thường gặp nhất ở bố mẹ, anh chị em ruột.

‎Các hội chứng di truyền chiếm khoảng 5 – 10% bệnh nhân ung thư đại-trực tràng có các đột biến gen di truyền, phổ biến nhất là các trường hợp bị đa polyp dạng tuyến gia đình (familial adenomatous polyposis - FAP) và hội chứng Lynch (ung thư đại tràng không đa polyp di truyền – hereditary non-polyposis colon cancer – HNPCC). Các bệnh nhân này thường mắc bệnh khi tuổi còn trẻ.

‎Đối với yếu tố chủng tộc và dân tộc, giới chuyên môn cho biết, người Mỹ gốc Phi và người Do Thái gốc Đông Âu có tỷ lệ mắc và tử vong ung thư đại trực tràng cao nhất trong các nhóm chủng tộc.

Ngoài ra, bệnh nhân đái tháo đường type 2 có nguy cơ cao và tiên lượng kém hơn khi được chẩn đoán ung thư đại trực tràng.

Hạn chế ăn nhiều các loại thịt đỏ để phòng ngừa nguy cơ ung thư đại tràng.

Các biện pháp phòng ngừa ung thư

Hiện nay, nguyên nhân chính gây bệnh ung thư đại trực tràng chưa xác chưa xác định được, tuy nhiên, qua các nghiên cứu khoa học đã xác định được nhiều yếu tố nguy cơ gây nên căn bệnh này.

Vì vậy, để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, chuyên gia y tế khuyên rằng: Trong chế độ ăn hằng ngày nên hạn chế ăn mỡ, thịt động vật; giảm kcal và chất béo từ 40% xuống 20-25%. Tăng cường ăn các chất xơ và hoa quả tươi hằng ngày. Hạn chế thức ăn muối, lên men, cá khô, nước tương, thịt xông khói.

Đồng thời, cần tăng cường vận động thể chất, hạn chế lạm dụng rượu, bia và các chất lên men khác.

Ngoài ra, tránh để những chất gây đột biến gene nhiễm trong thức ăn như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, thuốc tăng trọng. Trước khi chế biến món ăn, nên rửa sạch, sơ chế cẩn thận các nguyên liệu bao gồm cả thịt động vật và rau, củ, quả.

Sau cắt bỏ khối u trực tràng nên điều trị như thế nào? Với đông nam dược từ ngàn xưa, khi khoa học công nghệ chưa phát triển các thầy thuốc đã phải điều trị cho nhiều bệnh ...

Dấu hiệu phát hiện sớm ung thư đại trực tràng Giáo sư Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ung thư đại trực tràng phổ biến trên thế giới cũng ...