Theo đơn khởi kiện và tài liệu có trong hồ sơ vụ án: Gia đình ông Nguyễn Huy Tuân có diện tích đất là lối đi từ nhà ông sang nhà cháu dâu là bà Nguyễn Thị Đảo (chồng bà Đảo đã mất). Nguồn gốc lối đi này là đất của anh ông Tuân, là ông Nguyễn Huy Phụng, có từ trước những năm 1980. Năm 1984, theo bản đồ thời kì đầu thì lối đi nằm trong thửa đất của ông Phụng, gia đình gọi là đi từ nhà trong ra nhà ngoài. Năm 1998, khi đo đạc lại, UBND xã Minh Hải tự ý cắt đất của gia đình ông Phụng làm lối đi chung, mà không được sự đồng ý của gia đình. Đến năm 2003, khi đo đạc bản đồ, gia đình ông Lý Tuấn Anh kê khai diện tích đất lối đi này vào đất của mình. Gia đình ông Tuân nhiều lần làm đơn ra UBND xã, yêu cầu giải quyết, nhưng không đạt kết quả. Ông Tuân và bà Nguyễn Thị Đảo (cháu dâu của ông Tuân) khởi kiện, đề nghị TAND huyện Văn Lâm xét xử, trả lại diện tích đất lối đi của gia đình.

Lối đi từ nhà trong ra nhà ngoài của gia đình ông Nguyễn Huy Tuân

Ngày 9/12/2022, TAND huyện Văn Lâm đưa vụ kiện ra xét xử, ban hành Bản án số: 28/2022/DS-ST về “Tranh chấp quyền sử dụng đất”. Tại bản án này, Hội đồng xét xử nhận định: “…Về nguồn gốc các thửa đất: Gồm thửa đất nhà ông Nguyễn Huy Tuân, nhà ông Nguyễn Huy Phụng (ông Phụng là bố chồng bà Đảo) và thửa đất nhà ông Lý Khánh Toàn (ông Toàn là bố đẻ ông Lý Tuấn Anh). Căn cứ vào bản đồ và sổ địa chính các thời kì, biên bản xác minh với UBND xã Minh Hải, Bản đồ thời kì (1980 - 1985), Bản đồ 299, thì diện tích đất lối đi tranh chấp, quyền sử dụng đất hợp pháp là của gia đình ông Nguyễn Huy Phụng. Năm 1998 khi thực hiện đo đạc, lập bản đồ đã cắt phần đất của gia đình ông Phụng làm lối đi chung, nhưng không được sự đồng ý của gia đình ông Phụng, không có tài liệu, chứng cứ nào xác định gia đình ông Phụng hiến tặng đất làm đường đi chung; UBND xã Minh Hải xác định đất tranh chấp là lối đi do UBND xã quản lí là chưa có cơ sở, vì bản đồ và sổ mục kê, sổ địa chính qua các thời kì, không có thời kì nào thể hiện đây là đất công...”.

Cũng theo bản án trên: “… Tại biên bản xác minh nguồn gốc lối đi, do UBND xã Minh Hải lập ngày 14/3/2022, với các thành phần là nguyên cán bộ xã Minh Hải, thôn Thanh Đặng qua các thời kì như: ông Nguyễn Đức Hùng, nguyên là Chủ tịch UBND xã Minh Hải từ năm 1994 đến năm 2004; ông Lý Xuân Mai là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Thanh Đặng; ông Phùng Đình Soạn và ông Lý Minh Sơn, đều nguyên là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Thanh Đặng năm 1998; ông Lý Văn Khoa, nguyên là Trưởng thôn Thanh Đặng năm 2003, đều xác định diện tích đất tranh chấp là của gia đình nhà ông Phụng, việc này phù hợp với chính lời khai của những người làm chứng, nguyên là cán bộ xã, thôn qua các thời kì và đã hòa giải, giải quyết việc tranh chấp đất giữa hai gia đình từ trước tới nay…”.

Từ đó Bản án số 28/2022/DS-ST của TAND huyện Văn Lâm quyết định: “Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Nguyễn Huy Tuân, bà Nguyễn Thị Đảo. Quyền sử dụng đất diện tích 22,8m2 tại thôn Thanh Đặng, xã Minh Hải là của ông Nguyễn Huy Phụng, bà Nguyễn Thị Mỹ (bố mẹ chồng bà Đảo); theo bản đồ thời kì năm 2003 có các cạnh như sau: Phía Đông Bắc giáp thửa đất số 89, nhà ông Nguyễn Huy Tuân là 2,19m. Phía Tây Nam giáp nhà tắm, công trình phụ nhà bà Đảo, thửa đất số 146 ghi tên ông Nguyễn Huy Phụng là 1,86m. Phía Đông Nam giáp tường công trình phụ nhà ông Lý Văn Luyên thửa đất số 115 là 11,11m. Phía Tây Bắc giáp nhà và sân gạch nhà ông Lý Tuấn Anh, thửa đất số 114 là 11,68m”.

Lối đi này hiện gia đình ông Anh đang để cây cảnh, ngăn cản việc đi lại của gia đình ông Tuân.

Bản án số: 28/2022/DS-ST công nhận diện tích đất tranh chấp là của gia đình ông Tuân, bà Đảo. Thế nhưng, Bản án trên lại tuyên: “Buộc ông Lý Tuấn Anh phải trả gia đình bà Nguyễn Thị Đảo quyền sử dụng diện tích đất 22,8m2 trị giá bằng tiền, giá trị quyền sử dụng đất là 900.000 đồng/m2, số tiền phải trả là 20.520.000 đồng (hai mươi triệu, năm trăm hai mươi nghìn đồng)… Ông Lý Tuấn Anh có quyền quản lí, sử dụng diện tích 22,8m2 đất trên theo quy định của pháp luật”.

Ông Tuân bức xúc cho biết: “Tòa án tuyên như vậy chẳng khác nào ép gia đình tôi phải bán diện tích đất đó cho ông Anh. Như vậy, Tòa đã xét xử vượt quá nội dung khởi kiện của gia đình tôi, trong khi gia đình tôi không có nhu cầu bán đất, ông Anh cũng không có đề nghị được mua lại phần đất này”.

Vì vậy, ông Tuân và bà Đảo có đơn kháng cáo Bản án số: 28/2022/DS-ST của TAND huyện Văn Lâm, về nội dung: Buộc ông Lý Tuấn Anh phải trả cho gia đình bà Nguyễn Thị Đảo diện tích 22,8m2, với giá hơn 20 triệu đồng…

Ông Nguyễn Huy Tuân cho biết, ông rất bức xúc với cách giải quyết tại Bản án số: 28/2022/DS-ST của TAND huyện Văn Lâm bởi các lí do sau:

Trong suốt quá trình lấy lời khai, làm việc với Toà, cũng như tại buổi xét xử công khai, gia đình ông chưa bao giờ đưa ra ý kiến đồng ý chuyển nhượng lại phần đất này cho gia đình ông Anh. Đây là diện tích đất từ đời các cụ để lại, là lối đi giữa hai nhà (nhà trên, nhà dưới), để con cháu hai nhà đi lại làm giỗ, tết các cụ. Vì vậy, bao nhiêu năm qua gia đình ông phải vất vả yêu cầu UBND xã, rồi Toà án để giải quyết tranh chấp, lấy lại diện tích đất theo đúng nguyện vọng của các cụ. Nhu cầu sử dụng đất của gia đình là thiết thực, còn nhà ông Anh chỉ để trưng bày cây cảnh. Gia đình ông Anh có lối đi vào nhà riêng, không liên quan gì đến diện tích đất này, nên cũng không thuộc trường hợp được hưởng dụng, được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất liền kề. TAND huyện Văn Lâm đưa ra lí do bắt gia đình ông phải bán đất để bảo đảm an ninh trật tự là không có căn cứ. Đất của gia đình, sau khi đòi lại chắc chắn gia đình sẽ xây dựng tường bao, ngăn lối đi theo đúng hiện trạng vốn có trước đây. Hơn nữa, từ trước đến nay, ở thôn xóm chưa bao giờ xảy ra tình trạng trộm cắp giữa các nhà hàng xóm. Trong đơn khởi kiện và các lần bổ sung, cũng như tại phiên tòa, gia đình ông chỉ yêu cầu công nhận quyền sử dụng đất của gia đình và đề nghị ông Anh phải dọn dẹp chỗ đất lấn chiếm để đặt cây cảnh, nhằm trả cho gia đình ông lối đi lại. Toà án cấp sơ thẩm xét xử như vậy là quá phạm vi khởi kiện.

Được biết, TAND tỉnh Hưng Yên đã thụ lí vụ án theo trình tự phúc thẩm. Hi vọng cấp phúc thẩm xét xử, ban hành bản án công tâm, đúng pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình người cao tuổi.