Đơn kháng cáo của ông Sơn liên quan đến Bản án số: 191/DSST-TAND của TAND TP Bạc Liêu, xét xử vụ tranh chấp đất đai tại phường 2, TP Bạc Liêu. Đây là vụ án “đòi đất ông cố” hi hữu tại tỉnh này.

Bà Lê Kim Thúy, Chủ tịch UBND TP Bạc Liêu có văn bản trả lời khiếu nại của ông Sơn rằng, vụ việc được TAND tỉnh này xem xét theo trình tự phúc thẩm theo quy định của pháp luật.

Không có giấy tờ chứng minh quan hệ với chủ đất?

Theo hồ sơ tố tụng và các văn bản liên quan, vụ án tranh chấp đất đai này có nguyên đơn là ông Nguyễn Thanh Bạch (70 tuổi, ở tỉnh Cà Mau, đã qua đời) và bị đơn là ông Lê Kim Sơn.Vụ việc đã được TAND TP Bạc Liêu xét xử sơ thẩm ngày 3/10/2022, nhưng bản án số, gây xôn xao dư luận và Ban Nội chính Tỉnh ủy Bạc Liêu phải vào cuộc để làm rõ sự thật khách quan.

Theo kết luận của Ban Nội chính Tỉnh ủy Bạc Liêu, nguồn gốc đất liên quan đến vụ án là do ông Sơn quản lí, sử dụng ổn định từ năm 1984. Ông Sơn có kê khai nộp thuế sử dụng đất mỗi năm (từ 1992 đến nay). Năm 1992, ông Bạch ở trên phần đất khác và không kê khai, không nộp thuế sử dụng đất.

Phần đất tranh chấp liên quan đến vụ án.

Căn cứ Điều 100, 101, 102 Luật Đất đai năm 2013, ông Sơn đủ điều kiện để Nhà nước công nhận cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Cụ thể, nguồn gốc khu đất tranh chấp (2.320m2) là của cụ Nguyễn Ngọc Đường (Cả Đường) bỏ hoang, không có người quản lí. Năm 1968, ông Lê Văn Lô (cha ông Sơn) từ Rạch Giá về Bạc Liêu sinh sống, khai hoang khu đất này vào năm 1977.

Sau nhiều năm sử dụng khu đất này, năm 1994, cha mẹ ông Sơn về Cà Mau ở, giao khu đất này cho ông Sơn quản lí đến nay.

Năm 1992, ông Sơn đã kê khai và nộp thuế sử dụng đất hàng năm. Năm 2006, Nhà nước thu hồi 195,5m2 để thực hiện dự án xây dựng hệ thống cấp thoát nước và vệ sinh môi trường (kênh hở), đã bồi thường cho ông Sơn.

Năm 2008, ông Sơn làm thủ tục đăng kí quyền sử dụng đất thì xảy ra tranh chấp với ông Bạch.

Theo ông Bạch, khu đất tranh chấp là của cụ Nguyễn Ngọc Đường (ông cố của ông Bạch). Tuy nhiên, ông Bạch không có giấy tờ chứng minh ông Bạch có mối quan hệ thân tộc với cụ Đường.

Ngày 28/2/2011, UBND TP Bạc Liêu ra Quyết định số 41/QĐ-UBND, bác đơn của ông Bạch về việc yêu cầu ông Sơn trả diện tích đất 2.848,54m2 (chưa trừ hành lang kênh hở) vì ông Bạch không có một loại giấy tờ nào để chứng minh phần đất tranh chấp thuộc quyền sử dụng của mình.

Sau khi có Quyết định số: 41/QĐ-UBND của UBND TP Bạc Liêu, ngày 2/12/2013, ông Sơn có văn bản thỏa thuận cho một doanh nghiệp thuê 2.848m2 đất, thời hạn 20 năm. Doanh nghiệp này đã trả một lần tiền thuê đất cho ông Sơn là 1,92 tỉ đồng.

Sửa chữa bản án 2 lần

Mặc dù UBND TP Bạc Liêu từng công nhận phần đất tranh chấp là của ông Sơn, nhưng ngày 3/10/2022, TAND TP Bạc Liêu tuyên án cho ông Bạch thắng kiện.

Bản án số: 191/DSST-TAND của TAND TP Bạc Liêu cho rằng, UBND phường 2 (TP Bạc Liêu) xác định nguồn gốc đất trước năm 1975 thuộc quyền sử dụng của ông bà chủ Đường. Bản án còn ghi ông bà chủ Đường là ông bà của ông Bạch.

“Sau năm 1975, ông Nguyễn Thanh Bạch là người trực tiếp sử dụng đất, đến năm 1992, ông Bạch về Cà Mau sinh sống, để lại đất cho cha vợ là ông Lê Văn Lô ở.

Đến khi ông Lô qua đời thì để lại cho ông Lê Kim Sơn tiếp tục quản lí cho đến nay”, Bản án sơ thẩm nêu và tuyên buộc ông Sơn giao trả giá trị quyền sử dụng đất cho phía ông Bạch hơn 10,3 tỉ đồng (1m2 đất giá 5 triệu đồng).

Sau 2 tuần xét xử, TAND TP Bạc Liêu có quyết định sửa chữa, bổ sung bản án sơ thẩm (lần thứ nhất) với nội dung chỉnh ngày tháng và bỏ phần công bồi đắp phần đất tranh chấp. Đến ngày 1/11/2022, TAND TP Bạc Liêu ra quyết định sửa chữa, bổ sung họ tên một trong những người liên quan (lần thứ 2).

Trao đổi với PV, một luật sư thuộc Đoàn luật sư TP Cần Thơ cho biết, không có giấy tờ nào chứng minh ông Bạch là cháu cụ Chủ Đường. Không chỉ vậy, cụ Chủ Đường đã bỏ hoang đất trước năm 1975 và người sử dụng đất hợp pháp trước khi Luật Đất đai ra đời năm 1993 là ông Sơn.

Một chuyên gia pháp lí ở Bạc Liêu cũng cho rằng, Tòa án cấp sơ thẩm xác định nguồn gốc đất có dấu hiệuchưa đúng quy định pháp luật. Cụ thể là không xác định được quyền của ông Sơn, trong khi ông này đã đăng kí vào sổ mục kê trước khi có Luật Đất đai ra đời vào năm 1993.

“Ông Sơn đã đóng thuế mấy chục năm nay. Vì vậy, về nguồn gốc đất chỉ có cơ quan Nhà nước làm sổ đỏ cho Lê Kim Sơn. Nhưng vì có tranh chấp, nên cơ quan quản lí đất đai không thể trình UBND để làm sổ đỏ cho ông Sơn, mà phải giải quyết qua tòa án. Khi ra tòa, luật quy định phải xử đúng nguồn gốc đất đai, bên nào vi phạm thì đã được các cơ quan chức năng xử lý trước theo pháp luật”, vị luật sư chia sẻ.

Theo luật sư này, khi làm kênh hở, UBND TP Bạc Liêu đã bồi thường tiền đất cho ông Sơn. Có thể thấy, đủ căn cứ cho rằng các cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước đã chấp nhận quyền của ông Sơn, mặc dù chưa có sổ đỏ.

“Thứ hai là Phó Chủ tịch phường đã kí vào hợp đồng mà ông Sơn cho ông Tường thuê đất. Vì vậy, những căn cứ này đã xác định đất do ông Sơn quản lí, sử dụng, khó có thể xác định đất thuộc quyền của ông Bạch”, luật sư nói thêm.

Liên quan vụ việc, Phòng Tài chính - Kế hoạch TP Bạc Liêu đã kiểm điểm việc làm chưa đúng của 2 nhân viên liên quan đến việc định giá đất tại khóm 4, phường 2.

Hai người này đã nhận sai sót trong quá trình thẩm định giá và xin rút lại các văn bản đã kí, trong đó có Biên bản định giá đất ngày 25/7/2022. Do đó, ông Sơn cho rằng cấp sơ thẩm xử lí vụ án chưa hợp lí và thiếu khách quan nên ông Sơn đã kháng cáo.