Thuở nhỏ, nhà nghèo, ông Niên phải đi ở để kiếm sống. Ông được một thầy thuốc Đông y người Hoa tại khu vực Túy Loan, xã Hòa Phong, huyện Hòa Vang nhận vào giúp việc trong cơ sở bốc thuốc. Thông minh, nhanh nhẹn, có trí nhớ tốt và nỗ lực tìm tòi, qua 7 năm tại đây, ông học được cách bào chế thuốc Nam, viết đọc chữ Hán Nôm và ngày càng hiểu biết sâu hơn về Đông y.

Sau ngày đất nước thống nhất (1975), ông được Bệnh viện C Đà Nẵng tuyển dụng làm công tác bào chế thuốc Đông y. Ông tiếp tục học thêm các chương trình về y học cổ truyền, nghiên cứu chữ Hán Nôm và các kiến thức liên quan đến nghề thuốc, trở thành lương y, được cấp Chứng chỉ hành nghề. Người đầu tiên ông chữa khỏi bệnh chính là thân mẫu của ông, từ đó ông càng thêm trân trọng và say mê nghề thuốc.

Lương y Trần Đình Niên.

Năm 1992, ông mở Phòng Chẩn trị Vạn Phát Đường tại số 380 Trưng Nữ Vương (Đà Nẵng), thu hút nhiều người đến khám chữa bệnh và chữa được nhiều ca bệnh nặng. Tiếp đó, ông đầu tư trồng vườn cây thuốc Nam tại phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ với nhiều cây thuốc như bố chính sâm, bồ công anh, thiên môn, mạch môn, hi thiêm, huyết dụ, hoắc hương, kim ngân hoa, xáo tam phân, bạch truật, thạch hộc, cát căn, sâm Núi Giành… Cây thuốc được chăm sóc theo hướng hữu cơ, không sử dụng hóa chất. Ông chia sẻ: “Cây thuốc Nam dễ trồng, mau phát triển; không chỉ là cây dược liệu mà còn là cây ăn lá, ăn quả và cây cảnh”.

Phòng chẩn trị của ông có 2 tầng, tầng trên bào chế thuốc Nam, tầng dưới khám bệnh, kê đơn, bốc thuốc. Ngoài số thuốc Nam tự trồng, ông còn đặt mua cây thuốc ở nhiều địa phương về bào chế theo đơn thuốc của bệnh nhân và bán tại chỗ. Với mô hình liên hoàn từ trồng, bào chế thuốc Nam và khám chữa bệnh, ông tạo việc làm thường xuyên cho hơn 10 lao động.

Qua nhiều năm chữa bệnh, ông đúc kết kinh nghiệm viết nhiều tài liệu về y học cổ truyền. Mới đây, tài liệu “Hiểu và điều trị bệnh sốt xuất huyết theo y học cổ truyền” của ông được phổ biến trong Hội Đông y TP Đà Nẵng. Theo ông, sốt xuất huyết nằm trong phạm trù ôn bệnh, có khả năng lây lan nhanh và cần điều trị khi bệnh mới khởi phát. Ông bào chế 2 bài thuốc Nam điều trị sốt xuất huyết trong giai đoạn đầu tiên là “Ngân kiều tán” và “Lục nhất tán”. “Ngân kiều tán” được làm từ 9 loại cây thuốc (kim ngân hoa, liên kiều, cát cánh, bạc hà, trúc diệp, kinh giới, đâu xị, ngưu bàng tử và cam thảo). “Lục nhất tán” được bào chế từ bột cam thảo và bột hoạt thạch thủy phi. Ông còn bào chế các bài thuốc Thanh nhiệt giải độc, Nghiệm phương tứ sinh thang để điều trị bệnh sốt xuất huyết giai đoạn 2, giai đoạn 3. Ông nhấn mạnh, khi bệnh sốt xuất huyết đã ở giai đoạn 4 (sốc sâu, mạch nhanh nhỏ, khó bắt mạch, không đo được huyết áp) thì nhất thiết phải điều trị bằng y học hiện đại…

Ông cũng tận tâm hướng dẫn người dân cách nhận biết cây thuốc Nam, hỗ trợ giống và kĩ thuật trồng để chữa bệnh. Nói về ông, Chủ tịch Hội Đông y TP Đà Nẵng Nguyễn Minh Sơn khẳng định: “Đó là một lương y dày dạn kinh nghiệm, suốt đời gắn bó với Đông y, chăm lo giáo dục các con nối nghiệp trị bệnh cứu người. Ông đã sưu tầm, biên soạn nhiều tài liệu Đông y có giá trị cao, tích cực tham gia tuyên truyền, xây dựng và phát triển ngành y học cổ truyền”.