Ông Dương Thời Lân nhớ lại, năm 1967, ông xung phong nhập ngũ, tham gia chống Mỹ cứu nước khi mới vừa 17 tuổi. Sau khi giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, năm 1983, ông trở về quê hương với chế độ bệnh binh.

Ông Dương Thời Lân thu hoạch thanh long

Những năm đầu rời quân ngũ về làm nông nghiệp, gia đình ông ít đất, làm lụng rất vất vả mới tạm đủ ăn. Ông rất trăn trở, đêm nằm trằn trọc suy nghĩ làm sao để thoát nghèo, để có tiền nuôi đàn con đang tuổi ăn tuổi lớn? Những năm này phong trào trồng quýt rất phát triển ở xã Nhất Hòa, nhưng ông lại không có đất. Năm 1994, ông Lân bàn với gia đình quyết định vay ngân hàng 50 triệu đồng mua được trên 1ha đất vườn để trồng quýt. Ban đầu, ông mua 700 cây quýt về trồng, ngày đêm chăm chỉ tưới tắm, chăm lo. Cây quýt hợp đất, phát triển nhanh, sau ba năm cho quả. Trên đà thành công ban đầu, ông tiếp tục mở rộng mô hình, trồng thêm 300 cây quýt. Kết hợp lấy ngắn nuôi dài, trồng xen cây lạc, nuôi gà thả vườn và trồng xen kẽ các loại hoa quả khác, mỗi năm thu từ 50 triệu đồng đến 80 triệu đồng. Gia đình thoát nghèo, đời sống vật chất tinh thần được nâng cao, tạo điều kiện cho các con được học hành.

Niềm vui của vợ chồng ông Dương Thời Lân

Năm 2012, người dân khai thác củi hai bên núi về sấy thuốc lá, đất mất dần độ che phủ, cây quýt mắc bệnh vàng lá nặng, năng suất kém. Tìm hiểu tình hình thị trường, ông Lân quyết định chuyển đổi sang trồng cây thanh long. Với vốn đã có và vay ngân hàng thêm 50 triệu đồng, ông mua trồng 200 gốc thanh long trắng. Năm 2014 tiếp tục mở rộng diện tích, trồng thêm 200 gốc cây thanh long ruột đỏ. Thấy thanh long hợp đất núi đá vôi, ông tranh thủ khai hoang thêm khu vực núi hai bên vườn và trồng thêm thanh long để cây tự leo lên các mô đá, tận dụng thay cột, giảm chi phí đầu tư. Thanh long leo lên đá không phải bón phân và phun thuốc vẫn sai quả, trái to đẹp và rất ngọt.

Thanh long ông Lân "mượn" núi đá làm trụ

Do chịu khó học hỏi kĩ thuật từ những người có kinh nghiệm, trên tivi, báo chí và áp dụng khoa học kĩ thuật vào chăm sóc vườn, nên năng suất cây trồng trong vườn ông Lân ngày một tăng. Năm 2018, gia đình ông đã thu 80 triệu đồng từ thanh long, lạc, táo, vải thiều và một số nguồn thu khác. Năm 2019 tăng lên 108 triệu đồng. Doanh thu cứ thế tăng theo từng năm và đến năm 2022 đã nâng lên 567 triệu đồng. Hiện gia đình ông đang tiếp tục trồng và cho thu hoạch 100 cây bưởi diễn, 80 cây hồng, 120 cây táo Đài Loan, 50 cây vải, 100 cây mắc ca đang phát triển xanh tốt, 100 gốc chuối và thêm 2ha cây keo lấy gỗ. Từ mô hình trồng cây thanh long và các loại cây ăn quả, xen kẽ trồng cây ngô, lạc hằng năm, ông Lân và gia đình đã tạo việc làm cho 3 - 4 lao động trong gia đình và từ 10 - 15 lao động thời vụ ở địa phương.

Ông Dương Thời Lân giới thiệu sản phẩm quýt vườn nhà

Với suy nghĩ, làm kinh tế không phải chỉ làm giàu cho mình, ông thường xuyên hỗ trợ giống, vốn trả chậm cho các gia đình; hướng dẫn kĩ thuật trồng trọt cho bà con xung quanh cùng làm để sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và giữ gìn vệ sinh môi trường trong quá trình sản xuất. Ông bảo, lao động vừa vui khỏe, vừa giúp đỡ con cháu, lại có điều kiện hỗ trợ người nghèo. Hiện nhiều khách dưới thành phố lên Bắc Sơn đều biết và đến thăm “vườn ông Lân” vừa mua sản phẩm vừa check-in như một “tua” du lịch trang trại hấp dẫn, thú vị.

Khách check-in tại vườn ông Lân

Mặc dù tuổi đã cao, song ông Dương Thời Lân không chỉ nêu tấm gương sáng cho con cháu và thế hệ trẻ về tinh thần hăng say lao động, chăm chỉ sản xuất, mà còn gương mẫu thực hiện và tuyên truyền vận động bà con, giáo dục con cháu chấp hành tốt mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương. Đồng thời tích cực tham gia các phong trào do Hội NCT và địa phương phát động; thực hiện tinh thần “Sống vui, sống khỏe, sống có ích”, nghĩa vụ của hội viên NCT, tích cực làm từ thiện, đóng góp các quỹ, giúp đỡ những gia đình gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.