Những con số đầy ấn tượng được công bố cho thấy sự phục hồi kinh tế diễn ra khá đồng đều giữa các ngành, các địa phương. Nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, đó là: GDP 8,02% (chỉ tiêu 6 - 6,5%); bình quân đầu người đạt 4.075 USD (chỉ tiêu 3.900 USD); tỉ trọng lao động nông nghiệp trong tổng lao động xã hội chiếm 27,1% (chỉ tiêu 27,5%); khu vực công nghiệp - xây dựng đạt 8,1%, khu vực dịch vụ tăng 9,99%, lạm phát 3,15% thành công lớn nhất trên thế giới; chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 3,15% so với năm 2021…

Năm 2022, ngành Tài chính cũng vượt trội về thu ngân sách. Mặc dù phải giảm thu 235.000 tỉ đồng thuế xăng dầu, thuế bảo vệ môi trường nhưng thu ngân sách cả năm vẫn đạt 1,8 triệu nghìn tỉ đồng, vượt 19,8% kế hoạch. Nhiều giải pháp khống chế bội chi ngân sách (4%), nợ công ở mức 41%, nợ nước ngoài dưới 40%, nguồn đầu tư phát triển tăng rõ rệt.

Ngoài ra, thực hiện đường lối “đối ngoại cây tre” về hội nhập quốc tế, Việt Nam có quan hệ kinh tế, thương mại với 220/234 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đã có hơn 70 nước công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Nước ta tham gia 15 Hiệp định thương mại tự do (FTA) trong đó có FTA thế hệ mới với tiêu chuẩn rất cao như Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), hay Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Châu Âu (EVFTA). Nhờ hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng nên năm 2022 kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 732,5 tỉ USD, xuất khẩu tăng 16%, nhập khẩu tăng 12,2%, xuất siêu 11,2 tỉ USD, trong đó 36 mặt hàng có giá trị xuất khẩu 1 tỉ USD trở lên, 6 mặt hàng có kim ngạch trên 10 tỉ USD. Điển hình là gạo (5% tấm) 7,3 triệu tấn (gần 4 tỉ USD), cà phê (3,8 tỉ USD), gỗ khoảng 15 tỉ USD, thuỷ sản (11,2 tỉ USD), giày dép, túi xách (27 tỉ USD)... là một dấu mốc mới trong hoạt động thương mại quốc tế.

Một số ngành kinh tế cũng tăng trưởng khá như chỉ số sản xuất công nghiệp - xây dựng tăng 8,1% so với năm 2021, trong đó ngành may nội địa hoá cao nhất (đạt gần mục tiêu 60%). Dịch vụ thị trường phát triển mạnh mẽ (tăng 9,9%) cao nhất từ năm 2011, cao hơn cả năm 2016. Du lịch nội địa sầm uất trở lại, khách quốc tế tăng gần gấp 7 lần so với năm 2021. Mỗi tháng bình quân có 13.000 doanh nghiệp thành lập mới với số vốn, số lao động đăng kí đều cao hơn, hàng nghìn doanh nghiệp tạm ngừng sản xuất trở lại hoạt động. Ngành nông nghiệp có tốc độ tăng trưởng hơn 3% so với 2021, xuất khẩu hơn 56 tỉ USD. Riêng lĩnh vực đầu tư nước ngoài (FDI) có mức tăng trưởng ngoạn mục: Vốn thực hiện đạt 22,4 tỉ USD, xuất nhập khẩu gần 500 tỉ USD, trong đó nhập khẩu chiếm gần 70% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước, chủ lực là các ngành hàng điện thoại, máy tính, linh kiện, máy móc thiết bị, dệt may, da giầy…

Năm 2022, Nhà nước tập trung mạnh mẽ vào 3 đột phá chiến lược, tiếp tục hoàn thiện thể chế, sửa đổi, bổ sung hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách cho phù hợp với yêu cầu nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa hiện đại và hội nhập quốc tế. Đặc biệt, coi trọng gắn kết kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với bảo đảm công bằng và tiến bộ xã hội. Trong quá trình phát triển không hi sinh tiến bộ và công bằng xã hội và môi trường để đánh đổi tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Về phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông cũng là một năm khá quyết liệt. Giai đoạn 2021-2026, phấn đấu để có 2.500 km đường cao tốc, trong đó, năm 2022 đã hoàn thành 4 tuyến đường bộ cao tốc với tổng chiều dài 654 km đưa vào khai thác; khởi công xây dựng 12 dự án thành phần tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam; đẩy mạnh tiến độ xây dựng nhà ga T3 Cảng Hàng không Tân Sơn Nhất và Cảng Hàng không quốc tế Long Thành…

Rõ ràng, năm 2022 trong khi kinh tế nhiều nước trên thế giới ảm đạm, suy giảm thì kinh tế nước ta bất chấp những thách thức bên ngoài để có mức tăng trưởng hàng đầu trên thế giới (8,02%) cao nhất giai đoạn 2011-2021, là nền kinh tế đứng thứ 4 trong ASEAN, là một quốc gia trong tốp 20 về kinh tế thương mại toàn cầu. Báo chí thế giới nhận xét “Việt Nam nổi lên như một điểm sáng kinh tế hiếm hoi với tốc độ tăng trưởng GDP ổn định” (Bangkok Post), “Nhận dòng vốn FDI thứ 2 ASEAN để trở thành trung tâm thương mại và sản xuất quốc tế, Việt Nam đóng vai trò là “bệ phóng” cho châu Á” (Asian Investor), “Việt Nam sẽ là con hổ mới của Châu Á” (La Repubblica –Ytaly), “Kinh tế Việt Nam phục hồi nhanh hơn dự kiến” (ADB)…

Tuy nhiên, nền kinh tế nước ta có nhiều tiềm năng, lợi thế so với nhiều nước trong khu vực nhưng chưa khai thác, tận dụng và phát huy hết khả năng, chưa tạo ra được nhiều những giá trị và thương hiệu lớn để có thể cất cánh vượt trội và bền vững hơn nữa. Nhiều lĩnh vực còn thua kém, tụt hậu xa so với các nước phát triển: Năng suất lao động, nguồn lực lao động chất lượng cao; công nghiệp chế biến, chế tạo và nội địa hoá, tỉ lệ công nghệ tiên tiến, hiện đại còn thấp; phát triển nông nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh, chưa bền vững, nhất là kinh tế biển; chưa có nhiều Tập đoàn kinh tế mạnh và còn rất ít những thương hiệu quốc tế, đầu tư công ở các địa phương còn dàn trải, giải ngân chậm…

Về xã hội, nạn tham nhũng còn nghiêm trọng, tình trạng lãng phí cũng lớn; sự bất thường là 85.000 người lao động rút Bảo hiểm xã hội một lần, 40.000 công chức, viên chức thôi việc, bỏ việc; tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, làm hàng giả, thuốc giả, cờ bạc gia tăng, cháy nổ và phá rừng còn nhiều, thời tiết khí hậu diễn biến phức tạp... là lực cản tiến trình phát triển đất nước, cần nỗ lực, quyết tâm khắc phục vươn lên…