Toàn tỉnh có 76.000 NCT, với 93% số NCT tham gia tổ chức Hội. Trong những năm qua, nhất là từ khi có Luật NCT, Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT được cán bộ, hội viên quan tâm, coi là một nội dung quan trọng trong công tác Hội. Đến nay, có 170/180 cơ sở xây dựng được Quỹ này, chiếm 94% số xã, phường, thị trấn. Bình quân mỗi cơ sở một năm thu 12,5 triệu đồng vào Quỹ; năm 2015 toàn tỉnh thu 1,7 tỉ đồng, năm 2018 thu 2,26 tỉ đồng.

Phó Chủ tịch Thường trực Đàm Hữu Đắc trao Bằng khen Trung ương Hội cho các cá nhân xuất sắc

Nguồn thu chủ yếu của Quỹ do HĐND xã, phường quy định, mỗi hộ dân đóng góp từ 5.000 đến 20.000 đồng/năm. Ở Yên Bái, hầu hết các Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT cơ sở thành lập từ trước năm 2012; sau đó đổi tên và hoạt động theo quy chế mới (có Hội đồng Quản lí, Ban Kiểm soát, Giám đốc và kế toán Quỹ). Số tiền thu đều nộp vào tài khoản của xã, phường. Riêng thành phố Yên Bái do có số thu cao cho nên phường đã để lại 40 - 60% cho chi hội hoạt động. Một số xã vùng cao của huyện Trạm Tấu do nội lực trong dân có hạn; hằng năm được xã giao cho Hội NCT giữ rừng để có tiền thu hoặc bổ sung từ nguồn khác có thể vào Quỹ.

Công tác quản lí Quỹ đảm bảo đúng quy định hiện hành, sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả… Từ đó đã hỗ trợ hiệu quả các hoạt động chăm sóc về tinh thần và vật chất đối với NCT như các CLB thể dục thể thao, thơ ca, văn nghệ nâng cao chất lượng hoạt động Hội.

Lãnh đạo UBND tỉnh khen thưởng các cá nhân xuất sắc

Ngoài ra, từ năm 2015, sau khi có Quyết định 544/QĐ-TTg của Chính phủ về "Tháng hành động vì NCT Việt Nam"; các huyện, thị xã, thành phố đang hình thành Quỹ cấp huyện; thông qua kế hoạch huy động mỗi năm là 50.000 đồng/ người từ cán bộ công chức; tài trợ của các tổ chức, cá nhân hoặc các nguồn quỹ khác bổ sung để thăm hỏi, tặng quà NCT nhân "Tháng hành động…", thăm hỏi NCT trong những dịp lễ tết; chi cho các hoạt động văn hóa, thể thao hoặc trợ cấp cho NCT có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Việc sử dụng Quỹ do Chủ tịch Hội đồng Quản lí Quỹ cấp huyện quyết định trên cơ sở đề nghị của Trưởng BĐD Hội NCT. Huyện Văn Chấn, từ năm 2015 đến 2018 thu được 234 đồng triệu từ sự ủng hộ của các tổ chức, cá nhân; sau khi chi bổ sung còn 13,3 triệu đồng chuyển sang năm sau. Thành phố Yên Bái, các huyện Văn Yên, Lục Yên và Mù Cang Chải cũng được cấp ủy, chính quyền, địa phương cho phép huy động từ cán bộ công chức và doanh nghiệp để bổ sung cho Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT cấp huyện.

Mô hình làm kinh tế giỏi của NCT tỉnh Yên Bái

Thành công của việc xây dựng Quỹ ở Yên Bái phần vì nỗ lực của cán bộ, hội viên, mặt khác được quan tâm tạo điều kiện, chỉ đạo trực tiếp của cấp ủy, chính quyền cơ sở. Việc chi tiêu của Quỹ ở cả cơ sở và huyện đều công khai minh bạch, tạo niềm tin của NCT và cả những nhà tài trợ.

Tặng quà NCT nghèo xã Xuân Lai, huyện Yên Bình

Tuy nhiên, theo ông Cù Đức Đua, Trưởng BĐD Hội NCT tỉnh, thì vẫn còn khó khăn trong việc xây dựng và quản lí Quỹ. Ví như Luật NCT và nhiều văn bản của Chính phủ đã quy định nhưng công tác tuyên truyền vận động còn hạn chế. Nhiều cán bộ và nhân dân chưa biết dẫn đến chưa tham gia, chưa ủng hộ nên quỹ chưa phát triển. Một số xã vùng cao chưa thành lập được Quỹ do cán bộ Hội còn thụ động, chỉ chờ phải có 20 triệu đồng, Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt mới thành lập Quỹ.

Ông Đua cũng kiến nghị Chính phủ và các bộ ngành liên quan đơn giản hóa các quy định về thủ tục thành lập, tài sản đóng góp và tổ chức hoạt động, tạo điều kiện phát triển Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò ở vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các địa phương cũng cần linh hoạt phương thức huy động như thu thóc, cho đấu thầu đất trống, quản lí rừng tạo nguồn thu, v.v. Đồng thời tăng cường công tác kiểm tra, phối hợp giữa Hội NCT với các ngành ban, đoàn thể để đem lại hiệu quả thiết thực.