Loãng xương là tình trạng suy giảm khối lượng xương, xương giòn và dễ gãy. Ở người khỏe mạnh, mật độ xương dày đặc và trụ nâng đỡ xương tốt giúp duy trì sự chắc khỏe của xương, nhưng ở những người bị loãng xương, các trụ sẽ trở nên giòn hơn. Mật độ xương dày nhất ở độ tuổi khoảng 20 tuổi. Sau đó, mật độ xương gần như không thay cho đến năm 45 tuổi và giảm xuống nhanh chóng từ khoảng 50 tuổi. Tại Hoa Kỳ, tỉ lệ loãng xương đối với phụ nữ là 1/3 và đối với nam giới là 1/5.

1. Tích tụ chất béo nội tạng tăng nguy cơ mắc bệnh loãng xương

Tiến sĩ Miriam Bredella cho biết: “Loãng xương là một chứng bệnh phổ biến ở phụ nữ thời kì mãn kinh. Tuy nhiên, trong nghiên cứu lần này chúng tôi thấy rằng đàn ông mắc hội chứng chuyển hóa cũng có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao”.

Nhóm nghiên cứu của Tiến sĩ Bredella đã tiến hành điều tra mối liên quan giữa việc tích tụ chất béo nội tạng và bệnh loãng xương ở nam giới bị béo phì. Độ tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu và chỉ số khối cơ thể (BMI) lần lượt là 34 tuổi và 36,5. Các đối tượng được chia thành hai nhóm: Nhóm có nhiều chất béo dưới da và nhóm có nhiều chất béo nội tạng.

Nghiên cứu đã sử dụng biện pháp chụp cắt lớp vi tính (chụp CT) để kiểm tra lượng tích tụ mỡ dưới bụng và mỡ phần đùi ở các đối tượng tham gia nghiên cứu; ngoài ra, phương pháp phân tích phần tử hữu hạn (FEA) cũng được áp dụng để phân tích nguy cơ mắc bệnh loãng xương của các đối tượng này. (FEA là phương pháp thường được sử dụng để tìm ra độ bền của các công trình như máy bay, cầu đường…)

Tiến sĩ Bredella bày tỏ sự ngạc nhiên khi thấy rằng: So với nhóm đối tượng tích tụ nhiều chất béo dưới da thì độ chắc khỏe xương của nhóm đối tượng tích tụ nhiều chất béo nội tạng kém hơn và vì thế nguy cơ gãy xương cũng cao hơn. Như vậy, các đối tượng cùng độ tuổi và chỉ số khối cơ thể BMI, nhưng độ chắc khỏe xương của nhóm đối tượng tích tụ chất béo nội tạng giảm gấp 2 lần.

Trước đó, Tiến sĩ Bredella và các đồng nghiệp cũng đã thực hiện một nghiên cứu tương tự với đối tượng là 50 phụ nữ trẻ giai đoạn tiền mãn kinh. Và đúng theo dự đoán, các nhà nghiên cứu đã đưa ra bằng chứng cho thấy, phụ nữ tích tụ nhiều chất béo nội tạng thì độ chắc khỏe của xương giảm. Họ lưu ý rằng: “Trước đây, loãng xương thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi và nam giới thuộc diện an toàn, nhưng ngày nay, tỉ lệ nam giới mắc bệnh loãng xương đã gia tăng đáng kể”.

2. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng loãng xương ở những người tích tụ nhiều mỡ nội tạng

Theo các nhà nghiên cứu, có 2 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng loãng xương ở những người tích tụ nhiều mỡ nội tạng.

Thứ nhất, do các loại chất có hoạt tính sinh học khác nhau (Adipo-cytokine) được tiết ra từ tế bào mỡ nội tạng. Các hoạt tính sinh học này làm tăng nguy cơ loãng xương. Đối với đàn ông béo phì, các hoạt tính sinh học được tiết ra từ mỡ nội tạng có thể gây viêm nhiễm cũng như ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hình thành xương. Ngoài ra, sự tích tụ nhiều chất béo nội tạng còn làm cho các tế bào chất béo tiết ra một lượng lớn các chất có hoạt tính sinh học không tốt gây ra bệnh tiểu đường, tăng huyết áp và tăng lipid máu, từ đó dẫn đến tình trạng dễ xảy ra viêm mạch máu và các cục máu đông.

Thứ hai, do sự tích tụ chất béo nội tạng có thể làm giảm sự tiết hormone tăng trưởng ở tuyến yên, gây cản trở trong việc duy trì bộ xương khỏe mạnh.

Để duy trì mật độ xương vừa đủ cho cơ thể khỏe mạnh, bệnh nhân cần phải bổ sung đủ lượng canxi cũng như là các chất dinh dưỡng trong chế độ ăn uống nhằm thúc đẩy quá trình hấp thụ canxi. Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên tập thể luyện thể dục thể thao ở mức độ vừa phải giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa xương và tạo hiệu quả cho xương chắc khỏe.

Tiến sĩ Bredella nhấn mạnh: “Ngoài chế độ ăn uống và tập thể dục, giảm mỡ nội tạng và xóa bỏ béo phì cũng là một gợi ý nhằm giảm nguy cơ mắc bệnh loãng xương. Điều cần thiết là bệnh nhân cần xây dựng và duy trì một chế độ sinh hoạt hợp lí sớm nhất có thể để giúp ngăn ngừa gãy xương cũng như ngăn ngừa bệnh loãng xương”.