Mong muốn của TP Hồ Chí Minh là xây dựng một khu đô thị hiện đại, một công trình trọng điểm về kinh tế, xã hội của thành phố. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, các cơ quan liên quan đền bù đất cho dân với giá rẻ mạt, "mỗi mét vuông chỉ bằng 2, bằng 3 bát phở". Có nhiều trường hợp, khi người dân bị thu hồi đất nhưng lại không có nơi tái định cư thỏa đáng.

Bí thư Nguyễn Thiện Nhân (giữa) đối thoại với người dân Thủ Thiêm. Ảnh VietNamNet

Có điều lạ, ở nước ta, hễ dự án càng lớn thì sai sót cũng... lớn theo. Chủ yếu sai sót tại các dự án nằm ở khâu quản lí đất, quy hoạch, đền bù giải phóng mặt bằng, lưu trữ hồ sơ, giải quyết khiếu nại... dẫn đến người dân khiếu kiện kéo dài. Đây là trách nhiệm thuộc về các bộ, ngành liên quan, trước hết là chính quyền các cấp của các tỉnh, thành phố. Việc giải quyết tiền đền bù, chỗ ở mới cho người dân chưa đúng chính sách pháp luật, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị xâm phạm, chưa bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân.

Việc khiếu kiện kéo dài, hết năm này qua năm khác ở nhiều địa phương chủ yếu về đất đai chưa được các cơ quan ngồi lại xem xét một cách thấu đáo. Các cơ quan, địa phương thiếu kiểm tra làm rõ các tình tiết vụ việc, tổ chức đối thoại công khai, lắng nghe ý kiến của người dân, trao đổi thống nhất, tạo đồng thuận về hướng giải quyết.

Ai cũng biết, bài học về thực hiện dân chủ ở cơ sở chính là sự công khai, minh bạch nhưng bị không ít người có trách nhiệm bỏ qua. Người dân càng bức xúc vì trong quá trình triển khai có sai sót nhưng các cơ quan, địa phương không nhìn thẳng vào sự thật, thiếu sự giải thích, thuyết phục. Nếu việc gì sai đều được sửa chữa, khắc phục, có xác định rõ thời gian, lộ trình giải quyết dứt điểm từng vụ việc thì "điểm nóng" Thủ Thiêm không để lại hậu quả nặng nề như hiện nay.
Dư luận xã hội rất mong trong trường hợp người dân khiếu nại gặp khó khăn, cần xem xét vận dụng chính sách xã hội để có biện pháp hỗ trợ phù hợp. Khẩn trương rà soát, giải quyết các khiếu kiện của người dân; thực hiện ngay các chính sách phù hợp, nhất là những người đã bàn giao đất mà chưa nhận nhà tái định cư hoặc bị cưỡng chế mà chưa có chỗ ở thì phải có ngay các giải pháp hỗ trợ cần thiết, không để người dân quá khó khăn trong cuộc sống.

Từ bài học Thủ Thiêm cho thấy, các bộ: Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Tư pháp và UBND TP Hồ Chí Minh chưa có sự phối hợp chặt chẽ; thiếu sự kiểm tra; quá trình giải quyết các vụ việc khiếu nại làm còn chậm. Qua đó cho thấy, quãng đường mà người dân Thủ Thiêm lên quận, lên TP, thậm chí ra Hà Nội khiếu kiện không xa bằng khoảng cách trong lòng dân đối với Đảng, chính quyền các cấp. Đừng để thêm những Dự án Thủ Thiêm thứ hai ở nước ta./.

Tường Minh