Hạn chế muối ăn là một trong những nền tảng trong điều trị thay đổi lối sống, được chỉ định thường quy trên những bệnh nhân tăng huyết áp. Natri/Na+ trong muối ăn sau khi được hấp thu sẽ tác động lên cung lượng tim và tổng sức cản mạch máu ngoại vi (đây là hai nhân tố quyết định chỉ số huyết áp), cho nên giảm muối ăn sẽ làm hạ huyết áp. Lợi ích rõ ràng là như vậy, tuy nhiên, ở một số quốc gia có thói quen ăn đậm đà (trong đó có Việt Nam) thì việc hạn chế muối trong các bữa ăn là một vấn đề không đơn giản. Thực tế đã có không ít trường hợp bệnh nhân đã không đạt được mục tiêu huyết áp trong điều trị chỉ vì thói quen khó bỏ này.

Muối thay thế được sinh ra để giải quyết vấn đề trên. Khác với muối ăn thông thường (thành phần Natriclorua/NaCl xấp xỉ 100%), muối thay thế có thành phần bao gồm 75% Natri clorua và 25% Kali clorua/KCl. Điều này làm giảm lượng ion Na+ được hấp thụ vào trong cơ thể và dẫn tới giảm huyết áp. Loại muối này đã được đưa vào sử dụng để dự phòng cũng như điều trị cho bệnh tăng huyết áp. Không chỉ vậy, trong một số nghiên cứu gần đây, muối thay thế đã được chứng minh làm giảm các biến cố và tử vong của bệnh tim mạch.

Cụ thể, trong Hội nghị Tim mạch Châu Âu 2021 diễn ra vào cuối tháng 8 vừa qua, Giáo sư Bruce Neal (đến từ Viện George, trực thuộc cơ quan Sức khỏe Toàn cầu, Sydney, Úc) đã trình bày kết quả từ Nghiên cứu “Muối thay thế và Đột quỵ” (SSaSS), so sánh tác dụng của muối thay thế với muối ăn thông thường. Nghiên cứu được thực hiện tại Trung Quốc, có 20.995 người tham gia với độ tuổi trung bình là 65 và nữ giới chiếm khoảng 50%. Phần lớn trong số này là những người có tiền sử đột quỵ, tăng huyết áp. Các tác giả theo dõi trong thời gian trung bình là 4,74 năm. Kết quả cho thấy, muối thay thế làm giảm nguy cơ đột quỵ, biến cố tim mạch chính (như nhồi máu cơ tim, nhồi máu phổi,...) và tử vong so với muối ăn thường. Ngoài ra, cũng không có nguy cơ gia tăng các tác dụng nghiêm trọng trên lâm sàng (như yếu liệt, nhịp tim chậm, lú lẫn,…) do tăng lượng kali trong máu (chất vốn dùng để thay thế Natri) của muối thay thế được ghi nhận. Nghiên cứu này đã cung cấp bằng chứng rõ ràng về một can thiệp điều trị dễ thực hiện với chi phí rất rẻ. Thú vị hơn, muối thay thế là một trong số ít giải pháp có tính thực tế giúp giảm lượng muối nạp vào cho các bệnh nhân. Các biện pháp can thiệp giảm muối trước đây đã phải vật lộn để đạt được những tác động lớn và lâu dài.

Tuy vậy, muối thay thế cũng có những nhược điểm nhất định, ví dụ như vị hơi chát của nó (do tăng lượng Kali thay thế Natri), điều này gây khó khăn cho những người không quen. Giá thành cao cũng là một hạn chế để người dân sử dụng thường xuyên muối thay thế. Trong tương lai, vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu cũng như cải tiến để khẳng định thêm tính hiệu quả của loại muối đặc biệt này.