Trong lần gặp nhà văn, nhà báo Nguyễn Uyển; nhà thơ Hải Thanh, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc nói với ông Uyển về ý tưởng xây dựng “Tủ sách tặng xã Nông thôn mới”. Đó là xã nghĩa Hưng, huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc.

Từ những năm 60 của thế kỉ trước, Nguyễn Uyển đã gắn tuổi trẻ của mình với mảnh đất này khi ông dạy học ở huyện Vĩnh Tường. Ngày nay các xã không nghèo nữa, đều đã cán đích nông thôn mới. Dân số ngày một đông, cái đói lúc này là sách báo, cũng là cái cách để khơi lại văn hóa đọc theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đề xuất hay, ý tưởng đẹp, thiết thực khiến Nguyễn Uyển bắt chặt hệt như nam châm gặp sắt. Thế rồi, ông cùng Hải Thanh tìm về điểm đến Nghĩa Hưng, chỉ cốt để thăm dò thái độ của cấp Ủy, chính quyền xã với sách báo... Thật tuyệt vời: Cứ nhìn vào nét mặt, ánh mắt các đồng chí lãnh đạo xã và lời nói của họ, đủ rõ họ rất hiểu vai trò của sách trong cuộc sống, và hơn thế họ rất biết cách tổ chức đọc sách cho nhân dân, nhất là thanh niên, học sinh... Ông và Hải Thanh âm thầm phác họa “kịch bản”, âm thầm làm việc với xã, triển khai theo phác định từ địa điểm khai trương, bàn tủ để sách, đến nơi trưng bầy sách, cách tổ chức cho dân đọc và mượn....

Nhà văn, nhà báo Nguyễn Uyển tặng sách cho lãnh đạo xã nghĩa Hưng

Nói là làm, Nguyễn Uyển xoay vào việc soạn lại sách từng lưu giữ. Sách do ông viết ra (khoảng 30 đầu sách) sách do ông mua, sách do bạn bè là nhà văn, nhà báo tặng suốt mấy chục năm qua... Tuyệt nhiên, ông không tặng sách ngoài luồng hoặc từng vi phạm bản quyền; nghĩa là ông “kiểm duyệt” trước khi tặng. Cùng đó ông thông tin lên trang Facebook của mình về ý tưởng lập “Tủ sách tặng xã Nông thôn mới”… Thật bất ngờ, chỉ sau vài giờ đăng tải trên không gian mạng đã tạo sự hưởng ứng rất rộng và nhanh. Đầu tiên là chị Minh Xuân trong cùng khu tập thể, rồi người tay xách, nách mang đưa sách đến tận nhà, người ở xa thì gửi qua đường bưu điện. Nhiều nhà họat động xã hội tên tuổi như: Phó GS TS Phạm Văn Tình, Tổng thư kí Hội Ngôn ngữ học VN; Nhà thơ, nhà báo, Thầy thuốc Nhân Dân Trần Sĩ Tuấn (ở TP HCM); ông Phạm Quốc Toàn, nguyên Phó Chủ tịch HNBVN (ở TP Vũng Tàu); ông Nguyễn Văn Tư ở Nha Trang; Các Nhà văn, nhà báo Hạ Bá Đoàn, Nguyễn Tuấn Đức, Nguyễn Thùy Hương, Phong Chi, Bùi Việt, Bùi Đình Khôi, Nguyễn Chí Tiến, Minh Hà, Tuyết Minh... đã gửi những cuốn sách mà họ yêu thích... Tuổi cao, sức không còn khỏe, nhưng sách về là ông vui. Các con cháu đều ở xa và ông cũng không để con cái vất vả theo, tự ông cặm cụ mua thùng giấy về đựng sách. Sách có đến đâu đóng tới đó, chuyển lên điểm tập kết ở trụ sở Hội VHNT Vĩnh Phúc.. Cả thảy 21 hộp sách, trong đó có rất nhiều cuốn sách kim cổ, Đông, Tây quý hiếm. Ông phải thuê xe, đích thân 3 lần lên giao sách tại Vĩnh Yên. Vậy là theo Danh mục sách, mình ông góp vào “Tủ sách” với trên ngàn đầu sách.

Ông Hồ Quang Lợi, Phó chủ tịch Thường trực Hội NB Việt Nam tham dự

Ngày Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc và Đảng ủy, UBND xã Nghĩa Hưng (Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc) tổ chức lễ Khai trương "Tủ sách của Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Vĩnh Phúc và Nhà văn, nhà báo Nguyễn Uyển tặng xã Nghĩa Hưng" lại vào đúng vào lần thứ 81 ngày sinh của NV, NB Nguyễn Uyển (16/4). Tham dự sự kiện có Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Văn học Nghệ thuật Trung ương Nguyễn Thế Kỷ; Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; Lê Duy Thành, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc; Bí thư Huyện ủy huyện Vĩnh Tường, cùng đông đảo quan khách địa phương, Trung ương, đại diện nhân dân, học sinh cùng nhiều cơ quan báo chí, văn nghệ, nhà báo cao tuổi...

Thiếu nhi đọc sách tại lễ khai trương

Phát biểu tại lễ Khai trương tủ sách, ông Trần Văn Thái, Bí thư Đảng ủy xã bày tỏ: Nhà bác học nổi tiếng Lê Quý Đôn viết rằng: “Dẫu có bạc vàng trăm vạn lạng/ Chẳng bằng kinh sử một vài pho”. Như vậy, đủ thấy: Cái quý giá nhất đối với con người không phải bạc vàng mà là tri thức. Hôm nay, chúng tôi nhận được món quà vô giá với hơn nghìn đầu sách đủ các thể loại, mà hội VHNT và Nhà văn, nhà báo Nguyễn Uyển trao tặng sẽ giúp dân xã Nghĩa Hưng có sách để đọc, để trang bị kiến thức, để nâng cao nhận thức, trách nhiệm hơn nữa với quê hương. Đây là điều rất hiếm có. Phó Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh ông Lê Duy Thành lại đánh giá rất cao ý tưởng và sáng kiến của Hội VHNT tỉnh cũng như sự nhiệt tình, hợp tác đóng góp trên một ngàn đầu sách quý của Nhà văn, nhà báo Nguyễn Uyển. Ông tin tưởng chính quyền xã Nghĩa Hưng sẽ có cách quản lý, tuyên truyền tới toàn thể nhân dân trong xã, nhất là thanh thiếu niên đam mê đọc sách, trao đổi, học tập, làm theo sách. Ông Nguyễn Thế Kỷ và ông Hồ Quang Lợi đều khẳng định: Đây là việc làm mới, là mô hình hay giàu chất nhân văn cần được lan tỏa và nhân ra, nếu như mỗi huyện, mỗi tỉnh đều có những sự phối hợp như thế này để tạo ra những tủ sách ở nông thôn với sự phối hợp của nhiều nhà văn, nhà báo.