Tại phiên họp, Tổng Thư kí Quốc hội (QH), Chủ nhiệm Văn phòng QH Bùi Văn Cường cho biết, trong quá trình giám sát nổi lên một số vấn đề, đó là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa bảo đảm ổn định, toàn diện và thống nhất. Có 21 nhóm vấn đề cần phải xem xét sửa đổi văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất 2 luật mới để xem xét điều chỉnh công tác quản lí Nhà nước về vấn đề này.

Trong đó, việc triển khai quy hoạch về năng lượng đối mặt với nhiều khó khăn vướng mắc, đặc biệt trong việc huy động vốn ứng dụng phát triển công nghệ, nguồn nhân lực và cơ chế quản lí. Mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đối mặt với nhiều thách thức, các nguồn cung trong nước chưa đáp ứng yêu cầu và có nguy cơ thiếu điện trong giai đoạn ngắn hạn và dài hạn. Các điều kiện tiên quyết để hình thành thị trường điện lực chưa được triển khai, chính sách giá điện, giá than, giá khí, giá xăng dầu chưa hoàn thiện.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp

Báo cáo kết quả giám sát cũng chỉ ra những bất cập, hạn chế chính trong chính sách, pháp luật cũng như tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về năng lượng và kiến nghị các giải pháp ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.

Giải trình một số nội dung nêu tại phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Phó Trưởng Đoàn Thường trực Đoàn giám sát Lê Quang Huy cho biết: Về giá điện, Đoàn giám sát đề nghị tập trung vào 2 vấn đề, trong đó có các cơ chế đầu tư về tài chính trong lĩnh vực điện; việc bảo đảm các cơ chế đầu tư tài chính liên quan đến bảo đảm an ninh năng lượng điện. Về bảo đảm chuyển đổi năng lượng công bằng, đây là mục tiêu quan trọng, trong lộ trình bảo đảm năng lượng công bằng, giảm phát thải bằng 0, cần có sự hỗ trợ, cam kết của cộng đồng quốc tế, từ nguồn vốn, công nghệ đến năng lực quản trị. Đoàn giám sát sẽ làm rõ khía cạnh này.

Đối với các dự án trọng điểm, Đoàn giám sát có phụ lục chi tiết, báo cáo đầy đủ, chi tiết về từng dự án, từng vướng mắc, khó khăn. Về dự thảo Nghị quyết, Đoàn giám sát sẽ nghiên cứu để bố cục lại kết cấu, đưa ra những đánh giá, nhận định, nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, cụ thể, bổ sung các vấn đề về quy hoạch, dự trữ năng lượng, cung năng lượng, chính sách xã hội, việc làm… mà dư luận quan tâm.

Cho ý kiến tại phiên họp, Phó Chủ tịch QH Trần Quang Phương nêu rõ, cần có đánh giá về những ách tắc, vướng mắc trong điều hành giá điện, giá than, giá khí và xăng dầu vừa qua, nguyên nhân và trách nhiệm. Bên cạnh đó đánh giá kĩ hơn thực trạng thực hiện Quy hoạch điện VII, điều chỉnh vướng mắc giữa quy hoạch và truyền tải điện khi để xảy ra tình trạng điện thừa nhưng không hòa được lưới điện quốc gia…

Khẳng định chuyên đề giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021” có ý nghĩa rất quan trọng, Chủ tịch QH Vương Đình Huệ đề nghị việc ban hành Nghị quyết phải tạo ra chuyển biến khác biệt trong thực tiễn bởi một số nội dung trong báo cáo và dự thảo nghị quyết còn mang tính định tính.

Giám sát phải chỉ ra được trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan. Trọng tâm cần tập trung vào việc thực hiện Quy hoạch điện VII và kế hoạch triển khai Quy hoạch điện VIII. Việc ban hành Nghị quyết cần chỉ ra những vấn đề lớn cần thực hiện trong giai đoạn tới, trong đó có chuyển đổi năng lượng công bằng; tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, chính sách trong phát triển năng lượng; bổ sung các số liệu, cập nhật tình hình thực tế trong dự thảo Nghị quyết…