Nói ở ẩn người ta thường nghĩ tới chuyện xưa của những vị quan bất mãn, giã từ quyền lực, lui về quê vui thú điền viên, không màng chính sự. Hoặc nhắc về một tích chuyện cổ Trung Quốc khi Khổng Tử lấy Bá Di, Thúc Tề làm gương dạy các trò nho: “Thiên hạ có đạo thì ra làm quan, thiên hạ vô đạo thì đi ở ẩn”. Nhưng nay lại có chuyện lạ, một số doanh nghiệp được khai sinh rồi đi… “ở ẩn”!
Tại ngõ nhỏ một khu phố ở Hà Nội người viết bài này cư trú chỉ chừng hơn trăm mét dài mà có tới 5-6 tấm biển hiệu doanh nghiệp. Đây chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân, loại hình công ty TNHH (nhiều người thường gọi vui là công ty trách nhiệm có hạn). Thoạt đầu cứ nghĩ đó là biển quảng cáo nhưng không phải, vì chẳng ai quảng cáo nơi ngõ phố nhỏ hẹp vắng người qua lại. Đây chính là địa chỉ đăng kí kinh doanh của một loại doanh nghiệp không có văn phòng, chỉ có biển hiệu, không muốn nhiều người biết đến sự tồn tại. Có thể gọi đây là những doanh nghiệp “ở ẩn”!
Thành lập ra doanh nghiệp lẽ thường là nhằm sản xuất, kinh doanh, vậy doanh nghiệp “ở ẩn” tìm kiếm lợi nhuận bằng cách nào?
Xin nêu vài ví dụ về một loại hình “kinh doanh” bị triệt phá gần đây sẽ hiểu cách làm giàu của những doanh nghiệp “ở ẩn” là gì:

Cơ quan an ninh điều tra Công an Hà Nội triệt phá một vụ mua bán trái phép 590 tỉ đồng hóa đơn giá trị gia tăng vào năm 2017. Ảnh VnExpress

Đầu tháng 8, cơ quan Công an thành phố Thanh Hoá khởi tố bị can đối với Nguyễn Thị Huyền (khu đô thị mới Đông Sơn, phường An Hoạch, TP Thanh Hóa) về hành vi mua bán hoá đơn thuế giá trị gia tăng (GTGT) bất hợp pháp. Khi bán hóa đơn, Huyền thu phí từ 12-15% giá trị hàng hóa. Số hoá đơn Huyền bán ra có tổng giá trị gần 300 tỉ đồng, gây thất thoát gần 30 tỉ đồng tiền thuế; Tháng 7/2018 Công an tỉnh Bắc Giang khởi tố, bắt tạm giam đối tượng Nguyễn Đức Trọng (xã Phương Liễu, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) về mua bán trái phép hóa đơn GTGT với giá trị khống gần 200 tỉ đồng. Trọng bán gần 700 hóa đơn của 3 công ty TNHH cho nhiều tổ chức, doanh nghiệp tại Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Thái Nguyên, Lạng Sơn… với giá trị khống lên tới gần 200 tỉ đồng, gây thiệt hại cho Nhà nước khoảng 20 tỉ đồng; Vào đầu tháng 5/2018 công an quận Hồng Bàng (TP Hải Phòng) triệt phá đường dây mua bán hóa đơn GTGT lên tới 1.500 tỉ đồng. Đối tượng cầm đầu đường dây này là người vừa được trao vương miện hoa hậu vào tháng 4 tại cuộc thi "Hoa hậu Doanh nhân thế giới người Việt năm 2018"… Đó chỉ là vài vụ bị phát hiện gần đây, số chưa bị phát hiện trên cả nước chắc không nhỏ trong số gần 600.000 doanh nghiệp đăng kí kinh doanh hợp pháp.

Việc đăng kí kinh doanh khá thông thoáng, thuận tiện. Ảnh Công Thương

Xem ra, các doanh nghiệp “ở ẩn” kiếm được hàng chục tỉ đồng chẳng mấy khó khăn. Những vụ việc như trên không chỉ khiến Nhà nước thất thu tiền thuế mà nguy hại hơn, hóa đơn gian lận của doanh nghiệp “ma” đã và đang góp phần “làm sạch” những đồng tiền tham nhũng từ ngân sách.
Việc thành lập doanh nghiệp, mua hóa đơn GTGT dễ dàng cùng với sự quản lí lỏng lẻo của hai ngành kế hoạch - đầu tư và tài chính là mảnh đất màu mỡ đang “vỗ béo” những doanh nghiệp “ở ẩn”!./.

Đinh Hoàng