Theo các bác sĩ, nguyên tắc cơ bản trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường là hạn chế tối đa glucid (chất đường bột), điều này có tác dụng tránh tăng đường huyết, hạn chế các axit béo bão hòa để tránh rối loạn chuyển hóa.

Đối với những người tiểu đường có tổng mức năng lượng ở nhóm lao động nhẹ và vừa thì có thể từ 30-35kcal/kg/ngày, nhóm lao động nặng từ 35-40 kcal/kg/ngày, nhóm những người béo phì nên hạn chế từ 24-26kcal/kg/người. Theo Viện Dinh dưỡng quốc gia, tỉ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hằng ngày của người bệnh tiểu đường được xác định cụ thể như sau:

- Protein: Lượng protein nên đạt 1-1.2 g/kg/ngày đối với người lớn, tức tỉ lệ này nên đạt tương đương 15- 20% năng lượng khẩu phần.

- Lipid: Tỉ lệ chất béo nên là 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%. Hạn chế các axit béo bão hòa, điều này giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.

- Glucid: Tỉ lệ năng lượng do glucid cung cấp nên đạt từ 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần của người bệnh tiểu đường.

Dinh dưỡng cho người bị tiểu đường

Những thực phẩm người bệnh tiểu đường nên ăn bao gồm:

Nhóm đường bột: Người tiểu đường không cần kiêng hoàn toàn chất đường, bột; vẫn có thể chọn ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt giàu vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe, đặc biệt là chất xơ có lợi cho tiêu hóa cũng như làm đường huyết tăng chậm hơn; nên ăn ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ... được chế biến bằng cách hấp, luộc, nướng, hạn chế tối đa rán, xào...; các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp khá nhiều tinh bột, nếu ăn các loại này thì cần giảm hoặc cắt cơm.

Nhóm protein: Nên tăng cường các loại thực phẩm giàu protein. Theo Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA), thịt nạc chứa nhiều đạm và rất ít chất béo bão hòa nên thích hợp để bổ sung vào chế độ dinh dưỡng cho người bị tiểu đường một lượng hợp lí; người bệnh tiểu đường nên ăn cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ... được chế biến đơn giản như hấp, luộc, áp chảo nhằm loại bớt mỡ.

Nhóm chất béo: Thực đơn cho người tiểu đường tuýp 2 được cung cấp đủ chất béo tốt sẽ giúp bạn hạn chế những cơn thèm ăn, giảm cân và kiểm soát đường huyết tốt hơn; thực phẩm có chất béo không bão hòa được ưu tiên như dầu đậu nành, vừng, hạnh nhân, dầu cá, mỡ cá, olive...; hạn chế các loại thức ăn chứa nhiều cholesterol và chất béo như trứng, nội tạng động vật, các loại thịt bò, thịt chó…

Nhóm rau và chất xơ: Nên ăn rau nhiều hơn trong thực đơn thông qua các cách chế biến đơn giản như hấp, luộc, salad; nên ăn các loại rau xanh như cải bó xôi, cải xoăn, các loại rau, măng tây…; không nên hay hạn chế ăn các loại rau củ như củ cải đường, đậu hà lan ….; trái cây không chỉ cung cấp các chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất, chất xơ làm no, trái cây còn có thể dùng để thay cho các món ngọt không tốt cho sức khỏe; cần tăng cường ăn trái cây tươi như việt quất, cam, dâu tây, mâm xôi, táo, mơ, nho, dưa chuột..; hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như sầu riêng, hồng chín, xoài chín… các loại trái cây sấy khô, đóng hộp.

Bên cạnh những thực phẩm có lợi cho người tiểu đường, cần tránh một số thứ bao gồm: Đồ ăn vặt: Đồ ăn nhanh, khoai tây chiên, bim bim…; Carbohydrate tinh chế: Bánh mì trắng, bánh quy, bánh ngọt, các loại mì, nui…; Thực phẩm chiên: Gà rán, thịt rán…; Đồ uống có đường: Nước ngọt có ga, trà thêm đường…; Thịt chế biến: Thịt xông khói, thịt hộp, xúc xích…; Chất béo chuyển hóa: Dầu thực vật, bơ thực vật…

Không nên ăn nhiều muối bởi có thể làm tăng huyết áp, từ đó tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột qụy. Khi bị bệnh tiểu đường, bạn có nguy cơ mắc tất cả các căn bệnh trên. Cố gắng hạn chế tối đa 6g (một thìa cà phê) muối mỗi ngày. Rất nhiều thực phẩm đóng gói sẵn chứa nhiều muối, vì vậy hãy nhớ kiểm tra nhãn thực phẩm và chọn những loại có ít muối. Nấu ăn để theo dõi lượng muối ăn hằng ngày. Cũng có thể sáng tạo trong nấu ăn bằng cách thay muối bằng các loại thảo mộc và gia vị khác để tăng thêm hương vị.

Nếu đang cắt giảm lượng carbs, có thể ăn nhiều thịt hơn để giúp no lâu. Nhưng hãy hạn chế ăn thịt đỏ và thịt đã qua chế biến như giăm bông, thịt xông khói, xúc xích, thịt bò và thịt cừu. Tất cả các loại thịt này đều có mối liên hệ với các vấn đề về tim mạch và ung thư.

Chia sẻ thêm về chế độ dinh dưỡng dành cho người đái tháo đường, Bác sĩ, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Kim Lưu, nguyên Giám đốc Trung tâm U Bướu và Y học hạt nhân cho biết, trước hết chúng ta nhớ phải giảm khẩu phần ăn glusin - chất bột, tăng cường protein, đạm trong chế độ ăn hằng ngày. Tốt nhất đối với người đái tháo đường thì nên ăn đạm thuỷ hải sản như tôm, cá,… hơn là ăn đạm động vật như bò, lợn,… Bác sĩ, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Kim Lưu đặc biệt nhấn mạnh, người bệnh nên ăn nhóm cá giàu omega 3 như cá hồi vì omega 3 là chất chống gốc tự do, tăng dinh dưỡng cho tế bào não, tế bào thần kinh và những tế bào khác. Tóm lại, theo nguyên Giám đốc Trung tâm U Bướu và Y học hạt nhân, người tiểu đường nên giảm gluxit và tăng tỉ lệ hàm lượng đạm trong khẩu phần ăn, còn chế độ mỡ thì ở mức độ vừa phải từ 20-25%, chú ý không ăn dầu bão hoà (mỡ động vật) để tránh tình trạng tăng mỡ máu và biến chứng xơ vữa động mạch.

Bên cạnh đó, ngoài việc chú ý đến chế độ dinh dưỡng thì người bệnh tiểu đường cần hoạt động thể chất đều đặn, khoa học. Nhờ đó, có thể giúp kiểm soát bệnh tiểu đường và giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Điều này là do khi cơ bắp vận động, lượng glucose được sử dụng nhiều hơn và giúp cơ thể sử dụng insulin hiệu quả hơn. Người bệnh tiểu đường nên tập thể dục ít nhất 150 phút với cường độ vừa phải mỗi tuần. Có thể chia nhỏ các bài tập trong tuần, như 10 phút mỗi ngày trong tuần hoặc 30 phút 5 lần một tuần.

Áp dụng tốt chế độ dinh dưỡng cho người bệnh đái tháo đường đủ chất đạm, chất béo, bột, vitamin và các chất khoáng, bổ sung đủ nước, duy trì được các hoạt động thể lực bình thường hằng ngày là yếu tố quan trọng để người bệnh kiểm soát được đường huyết, không làm tăng các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid, tăng huyết áp, tổn thương thận… Điều trị bệnh an toàn, hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Thực hiện sứ mệnh “tất cả vì bạn” Công ty Cổ phần Bệnh Viện Quốc tế LifeCare vừa cho ra mắt sản phẩm Tiểu Tâm Đường giúp hỗ trợ giảm chỉ số đường huyết và sản phẩm Thái Tâm Khang ngăn ngừa đột quỵ. Các sản phẩm được phân phối bởi Hệ thống nhà thuốc Life Care toàn quốc. NHÀ THUỐC LIFE CARE 163 Địa chỉ: Số 163 Nguyễn Chí Thanh, Láng Thượng, Đống Đa, Hà Nội. NHÀ THUỐC LIFE CARE 14 Địa chỉ: Số 14 Trường Chinh, Khương Thượng, Đống Đa, Hà Nội. NHÀ THUỐC LIFE CARE 59 Địa chỉ: Số 59 Phố Thái Học 1, Phường Sao Đỏ, Thành phố Chí Linh, Tỉnh Hải Dương. Hotline: 0247.3040.988