Nỗi sợ ở ngôi làng “trời đánh”

Đang dựng lại nhà từ vật liệu của nhà ở làng cũ đưa đến, anh Đinh Văn Bền, ở làng Long Vót, xã Sơn Long, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi vẫn thảng thốt khi nhắc đến chuyện làng cũ. “Làng cũ nằm ở trên kia, sét đánh ghê lắm, nhất là ban đêm. Nhà nào có mái tôn là sét đánh xuống, lóe sáng như ban ngày. Ở bên đó 20 năm, năm nào cũng có chục trận sét lớn, không chịu nổi nữa, nên di chuyển ra đây ở”. Vừa kể, anh Bền vừa rùng mình nói khi nhớ về những chuyện cũ. Ngay cả chị Đinh Thị Trường, vợ anh Bền cũng một lần suýt chết dưới “lưỡi búa” của Thiên lôi.

Người làng Long Vót mong được hỗ trợ để an cư.

Trước đây, người dân làng Long Vót chủ yếu sống du canh, du cư phân tán khắp nơi. Qua thời gian dài, khó khăn lắm chính quyền địa phương mới vận động người dân, sau đó đưa mọi người về sống tập trung theo cộng đồng. Nhờ được hưởng nhiều chính sách ưu đãi của Nhà nước nên cuộc sống người dân nơi đây nhanh chóng ổn định. Tuy nhiên, thời tiết lại không chiều theo ý họ. Chỉ nghe “đùng” một cái là bò chết, heo chết, cây cau, cây quýt ngã rạp như bị dùng cuốc đánh bật lên. Bao năm nay, người dân Ca Dong ở làng Long Vót muốn rời bỏ ngôi làng bị coi là “đất xấu” đến nơi khác sinh sống. Nhưng mặc cho trâu bò, vật nuôi và cả người làng bị sét đánh, một số người làng Long Vót vẫn cố nấn ná ở lại cho đến cuối năm 2022. Ở đất này bao nhiêu năm nhưng người Ca Dong vẫn chưa hiểu vì sao làng mình lại có nhiều vụ sét đánh như vậy.

Già làng Đinh Văn Điềm có một người con trai bị sét đánh, dẫu được chạy chữa kịp thời để bảo toàn tính mạng, nhưng đến nay sức khỏe và thần kinh vẫn chưa trở lại bình thường. Những ngày cuối năm này, già cùng nhiều gia đình trong làng Long Vót cặm cụi nhặt nhạnh đồ đạc, gỡ từng thanh nứa, dọn từng viên ngói để mang về làng mới dựng lại nhà.

Ông Đỗ Thanh Vượt, Chủ tịch UBND xã Sơn Long cho biết, về việc làng Long Vót bị sét đánh liên tục, chính quyền xã Sơn Long cũng không biết lí giải như thế nào, bởi theo khoa học, những nơi bị sét đánh thường ở trên cao. Đây ngôi làng nằm thấp hơn so với đồi núi vây quanh nhưng lại trở thành "lòng chảo sấm chớp". Sau khi kiểm tra thực tế, UBND huyện Sơn Tây xét thấy khu vực có giông sét rất nguy hiểm đến tính mạng người dân. Giông sét xảy ra thường xuyên và có mật độ dày bình quân khoảng 15 lần/năm và hay đánh vào các cây gỗ lớn. Trước kiến nghị của dân làng muốn có nơi ở mới để tránh nguy hiểm, chính quyền huyện và xã đã khảo sát, tìm kiếm địa điểm để người dân làng Long Vót lập làng mới.

Cuộc chuyển cư còn lắm nhọc nhằn

Từ những ngày cuối tháng 11 cho đến hiện giờ, cuộc chuyển cư của người dân cả làng vẫn được thực hiện. Chính quyền địa phương đã theo ý kiến người dân chọn được một khu vực phù hợp để chuyển dân cư đến nơi an toàn để bà con an cư lập nghiệp. Tất cả 17 hộ dân với 73 nhân khẩu của làng Long Vót đã di đến nơi ở tạm. Dù địa phương có những hỗ trợ bước đầu, song về lâu dài thì bà con gặp nhiều bất lợi vì khu vực này giao thông cách trở, lại không có điện, nước sinh hoạt. Địa điểm di dời cách làng cũ khoảng 2km theo hướng Tây Nam, giáp ranh với thôn Mang Nách (xã Ngọc Tem, huyện Kon Plong, tỉnh Kon Tum).

Làng Long Vót nằm sâu trong rừng già, bốn bề là núi rừng. Con đường gần nhất vào làng phải đi qua đất thôn Mang Nách, xã Ngọc Tem. Những ngày qua, hàng chục túp lều tạm bợ mọc lên dưới chân núi. Phải lật đật chạy khỏi làng đến nơi ở mới, người làng che túp lều tạm bằng tấm bạt bên sườn núi ở tạm. Dù trống hoác, gió lùa từng cơn, nhưng với nhiều người vẫn an toàn hơn ngôi nhà ở làng cũ.

Làng mới chưa điện chiếu sáng, không đường giao thông, không nước sạch, không đường sá hay sóng điện thoại, y tế cũng bằng không nên cuộc sống người dân gặp muôn vàn khó khăn. Những ngôi nhà, căn lều ở làng mới được lắp ghép từ chính các vật liệu từ nhà ở làng cũ mang đến đây. Dù đã tháo chạy khỏi làng cũ nhiều ngày, song trên khuôn mặt người dân làng Long Vót vẫn còn hiện lên nỗi sợ hãi. Bởi với họ, những gì xảy ra do giông sét luôn là nỗi ám ảnh khôn nguôi. Thậm chí, nhiều người đến giờ khi trời nổi giông là họ lao vào trong lều ngồi co ro.

Anh Đinh Văn Bền vừa dựng xong căn nhà tạm đủ che mưa che nắng, bảo, đi đến đây dựng nhà rất tốn kém và không có ruộng để trồng lúa, rẫy để trồng keo. Ở đó hơn 20 năm rồi nhưng bị sét đánh liên tục, khiến ai cũng sợ nên bà con phải đi thôi. Đa số các hộ dân ở làng Long Vót thuộc diện hộ nghèo, nay phải bỏ làng ra đi vì giông sét, khiến cuộc sống của họ đã khổ càng thêm khó, rất cần được Nhà nước quan tâm đầu tư xây dựng khu tái định cư nhằm giúp người dân vơi bớt khó khăn.

Già làng Đinh Văn Điềm bộc bạch: “Ở làng mới không có điện, không có nước, đường đi lại rất khó khăn. Nhưng qua đây được sống yên ổn, không phải lo sét đánh nữa. Mong Nhà nước sớm đầu tư điện, đường, nước sạch cho người dân định cư lâu dài ở đây và an tâm làm ăn, sinh sống”.

Trước những khó khăn của người dân ở làng mới, chính quyền huyện Sơn Tây đã trình tỉnh phương án hỗ trợ kinh phí cho bà con làm nhà ngay nơi ở mới để phù hợp đặc thù riêng và thuận lợi cho quá trình canh tác, sản xuất của người dân. Kinh phí của huyện hạn chế nên không thể xây dựng khu tái định cư mới cho người dân được.

Người làng Long Vót đang mong ngóng sự hỗ trợ của chính quyền. Chắc thời gian tới đây, dân làng Long Vót sẽ được ổn định cuộc sống.