Kết quả Điều tra Quốc gia về NCT Việt Nam, chỉ có 4,8% NCT có sức khỏe tốt và rất tốt; 65,4% là yếu và rất yếu. Trong đó, có 26,1% NCT không có bất cứ loại bảo hiểm y tế nào, trên 51% người cao tuổi không đủ tiền chi trả cho việc điều trị dẫn đến không điều trị.

Tình trạng sức khỏe NCT phụ thuộc rất nhiều vào tuổi tác, đặc biệt là tốc độ tăng nhanh ở nhóm dân số cao tuổi nhất (trên 80 tuổi và số lượng các cụ thọ từ 100 tuổi trở lên), đặt ra nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho NCT ngày càng lớn.

Chương trình khám mắt miễn phí cho NCT xã Minh Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An. Ảnh: Thanh Hà

Tuổi càng tăng thì tỉ lệ NCT có sức khỏe yếu càng cao, số bệnh mắc phải càng lớn và thời gian nằm viện càng dài. Do hệ quả của sự thay đổi mô hình bệnh tật là các bệnh không lây nhiễm đang nhanh chóng trở thành nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tàn phế cho NCT. Đồng thời chi phí trung bình để chăm sóc sức khỏe NCT bằng 7-8 lần chi phí trung bình chăm sóc sức khỏe cho một người trẻ tuổi, gánh nặng lớn về nguồn lực chăm sóc sức khỏe cho NCT là điều không tránh khỏi.

Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, nhiều chủ trương, chính sách về NCT đã đi vào cuộc sống giúp cho NCT "sống vui, sống khỏe, sống có ích". Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1579/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đến năm 2030, với mục tiêu chăm sóc, nâng cao sức khỏe NCT (người từ đủ 60 tuổi trở lên) bảo đảm thích ứng với già hóa dân số, góp phần thực hiện thành công Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030. Mục tiêu, ít nhất 50% số xã, phường đạt tiêu chí môi trường thân thiện với NCT; khoảng 70% NCT trực tiếp sản xuất – kinh doanh tăng thu nhập, giảm nghèo có nhu cầu hỗ trợ được hướng dẫn về sản xuất – kinh doanh, hỗ trợ phương tiện sản xuất, chuyển giao công nghệ, tiêu thụ sản phẩm, vay vốn phát triển sản xuất. 100% NCT có thẻ bảo hiểm y tế, được quản lý sức khỏe, khám, chữa bệnh, chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở chăm sóc tập trung.

Phó Chủ tịch Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, ông Nguyễn Hòa Bình, cho biết: "Hiện nay, Đảng và Nhà nước rất quan tâm đến NCT. Trong đó, Luật Người cao tuổi có hiệu lực từ 2010 và trên 30 các văn bản quy phạm pháp luật khác. Trong đó, có các văn bản quan trọng như Chương trình hành động quốc gia về Người cao tuổi giai đoạn 2012 - 2020 và chuẩn bị ban hành Chương trình Quốc gia về Người cao tuổi giai đoạn mới.

Nghị định 136 về bảo trợ xã hội, trong đó có nhiều quy định liên quan đến chế độ cho NCT; Năm 2015 ban hành quyết định 544 của Thủ tướng, lấy tháng 10 hàng năm là Tháng hành động vì Người cao tuổi Việt Nam.

Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 1533 phê duyệt đề án Nhân rộng mô hình câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau. Năm 2020, tiếp tục ra Quyết định 1336 để tiếp tục thực hiện đề án này đến năm 2025 vì hiệu quả mà nó mang lại.

Sản phẩm rau mầm, giá đỗ, nấm tươi của thành viên CLB Liên thế hệ tự giúp nhau phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội. Ảnh: Hà Lê

Năm 2020, Thủ tướng có Quyết định 1579 phê duyệt đề án Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi đến năm 2030.

Các bộ, ngành cũng ra nhiều thông tư hướng dẫn về việc thực hiện Luật Người cao tuổi. Ở nhiều địa phương cũng có quy định chăm sóc NCT với mức cao hơn quy định chung của nhà nước…

Những quy định này đã thực sự đi vào cuộc sống để nâng cao chất lượng sống của NCT Việt Nam".

Chương trình chăm sóc sức khoẻ NCT đến năm 2030, đề ra mục tiêu đến năm 2025, 70% NCT hoặc người thân trực tiếp chăm sóc NCT biết thông tin về già hóa dân số, quyền được chăm sóc sức khỏe của NCT và con số này tăng lên 85% vào năm 2030. Để hiện thực hóa các mục tiêu này, ông Nguyễn Hòa Bình, Phó Chủ tịch Trung ương Hội NCT Việt Nam đánh giá: "Trước hết, truyền thông nâng cao nhận thức rất quan trọng. Có nhận thức tốt, hành vi sẽ chuẩn mực và hiệu quả. Mục tiêu này nếu tập trung cao sẽ hoàn thành nhưng muốn thực hiện được phải có những biện pháp đồng bộ từ cấp ủy, chính quyền, ban ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị, xã hội và đặc biệt là các cơ quan truyền thông…".