Đơn giản như lương thực được trồng trên tài nguyên đất đai, thu hoạch phục vụ nhu cầu sống của con người, khi thải ra quay lại với đất, hoàn thành một chu trình khép kín.
Tuy nhiên có những loại tài nguyên mà chu trình tái tạo kéo dài hàng trăm năm, thậm chí không thể tái tạo như than đá, dầu khí... và như vậy trái đất sẽ dần cạn kiệct tài nguyên, cùng với đó là nguồn chất thải tăng nhanh, gây ô nhiễm môi trường, uy hiếp tồn vong sự sống.

Than đá là nguồn tài nguyên không tái tạo đang cạn kiệt.

Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên ngày càng được sự quan tâm của các quốc gia bởi đây là giải pháp phát triển bền vững nhất. Những người thuộc lớp cao tuổi hiện nay sẽ không quên những sản phẩm như chiếc bàn là, quạt tai voi thời Liên Xô, chiếc đài Orion, National Nhật Bản có độ bền sử dụng 40, 50 năm “vẫn chạy tốt”. Quan điểm của các nhà sản xuất giai đoạn đó là năng suất luôn đi đôi với chất lượng, hiệu quả, sản phẩm luôn hướng tới mục tiêu tăng độ bền, kéo dài tuổi thọ. Với những sản phẩm này, chu trình từ tài nguyên đến bãi rác được kéo dài, hiệu quả sử dụng tài nguyên tăng cao.

Lượng rác điện tử gia tăng nhan chóng tại các nước đang phát triển.

Ngày nay, vì mục tiêu lợi nhuận, không ít hãng sản xuất hàng hóa lấy mục tiêu tối thượng bán được càng nhiều sản phẩm càng tốt và âm thầm hạn định tuổi thọ hàng hóa. Ví dụ chiếc ti vi được cài đặt phần mềm có thể khai thác nhiều kênh truyền hình trên nền tảng Internet nhưng sau vài ba năm bỗng không thể xem được các kênh sóng hấp dẫn. Cùng đó là xuất hiện chiếc ti vi đời mới được cải tiến một số tính năng để khách hàng loại bỏ sản phẩm cũ. Còn điện thoại thông minh của nhiều hãng lớn thì liên tục cho ra những sản phẩm mới cùng những chiến dịch quảng bá bài bản khiến các “môn đệ công nghệ” sẵn sàng vứt đi chiếc máy cũ, móc hầu bao mua điện thoại đời mới. Trong thời đại mà công nghệ mới phát triển tính bằng ngày, giờ như hiện nay, chính những người “nghiền” công nghệ là “mỏ vàng” của doanh nghiệp. Người mua chiếc smartphone đời mới giá đến vài chục triệu có thể không biết rằng một moden mới khác đang được sản xuất và ấn định thời điểm ra mắt không xa thay thế vị trí của chiếc vừa trình làng. Vừa qua Italia cáo buộc hai hãng Samsung, Apple đã chủ ý cho chạy phần mềm cập nhật nâng cấp khiến bộ nhớ của những chiếc điện thoại cũ ngày một đầy, tốc độ sẽ chậm chạp để người dùng chán và mau chóng vứt bỏ.
Theo con số thống kê của Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam, hiện nay mỗi năm thế giới tạo ra khoảng 1,3 tỉ tấn rác thải. Thực trạng này đồng nghĩa nguồn tài nguyên của trái đất hằng năm mất đi hàng tỉ tấn và “thu lại” sự ô nhiễm ngày càm trầm trọng.
Chu trình tài nguyên - sản phẩm - bãi rác ngày một rút ngắn. Sự cạn kiệt tài nguyên đang gia tăng tốc độ. Hiểm họa này cần sự chung tay của các quốc gia và ý thức của mỗi cá nhân, trước hết là hành vi tiêu dùng.

Đinh Hoàng