“Tiền trao cháo múc”, chủ đầu tư cần thực hiện nghĩa vụ tài chính mới được giao đất

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, do thực tế, đã có hàng chục ngàn người dân không được cấp sổ đỏ, do chủ đầu tư nợ tiền nộp thuế. Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, sau khi giao đất cho doanh nghiệp, mới xác định tiền sử dụng đất, nếu doanh nghiệp không nộp được đúng hạn thì xử phạt chậm nộp.

Tuy nhiên, mức tiền xử phạt lại thấp hơn lãi suất ngân hàng, do đó, nhiều doanh nghiệp đã bán nhà trước, thu tiền của dân, rồi mới dùng tiền đó vào mục đích khác mà không nộp tiền luôn vào ngân sách, khiến người dân không được làm sổ đỏ, dẫn đến tình trạng khiếu kiện, gây bất bình trong dự luận.

Vì vậy, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị, cần phải xây dựng các quy định của phát luật chặt chẽ hơn để các doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính đúng thời hạn, vì nếu không, tình trạng này rất khó được giải quyết.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nêu ý kiến tại phiên thảo luận tại tổ về Dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), chiều 19/6/2023.

Bộ trưởng nhấn mạnh, để khắc phục tình trạng này, cần giải pháp là phải “tiền trao, cháo múc”, khi chủ đầu tư nộp tiền vào ngân sách, thực hiện nghĩa vụ tài chính thì mới được giao đất.

Tham gia đóng góp ý kiến vào Dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) nhiều đại biểu cũng đồng ý với ý kiến của Bộ trưởng Hồ Đức Phớc.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân, Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cho biết, phản ánh thực tế từ chính gia đình ông, đó là mua nhà hình thành trong tương lai, từ khi công trình mới đào móng và có bản vẽ thì người mua đã phải chuyển tiền, nhưng chủ đầu tư lại giao nhà chậm hoặc bàn giao nhà không đúng cam kết, không bảo đảm hạ tầng văn hoá - xã hội giống như cam kết, quy hoạch.

Thậm chí, người mua nhà về ở nhiều năm vẫn chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, do chủ đầu tư chưa đủ cơ sở pháp lý, hoặc đã đem tài sản đi thế chấp ngân hàng.

“Đây là vấn đề bức xúc cho người dân nên cần ban hành quy định chi tiết cụ thể về trách nhiệm nhà đầu tư, cơ quan quản lý Nhà nước khi cấp phép xây dựng. Cùng với đó, cần quan tâm bảo vệ người mua nhà tránh rủi ro trong trường hợp nộp tiền trước”, đại biểu Trần Hoàng Ngân nêu.

Nhà nước cần phê duyệt giá nhà ở xã hội

Liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã viện dẫn Điều 80, Khoản 3, Dự án Luật Kinh doanh bất động sản quy định về việc, dành tỷ lệ nhất định tiền sử dụng đất để xây dựng cơ sở hạ tầng. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị, bỏ nội dung này, vì trái với Luật Ngân sách Nhà nước và Luật Đầu tư công, vì tiền sử dụng đất phải được nộp vào ngân sách và bố trí chi theo dự toán được duyệt.

Về việc chủ đầu tư thực hiện dự án nhà ở xã hội, dự thảo luật cần quy định việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện theo pháp luật liên quan, có cả việc đấu thầu, Bộ trưởng đề nghị sửa lại theo hướng UBND địa phương tổ chức đấu thầu, có thể chỉ định thầu, hoặc đấu thầu, không nên bị bó hẹp trong quyết định chủ quan của UBND cấp tỉnh.

Về cơ chế ưu đãi cho cải tạo nhà chung cư, tại Điều 66, dự thảo quy định miễn tiền thuê đất và tiền sử dụng đất. Theo Bộ trưởng, nên quy định cụ thể, chỉ miễn tiền sử dụng đất đối với phần đất xây dựng nhà chung cư cũ, các phần khác không được, nếu miễn cả khu đất theo quy hoạch thì không nên.

Về vay vốn từ quỹ phát triển đất để thực hiện dự án cải tạo và xây dựng chung cư, Bộ trưởng cho rằng, quy định này không đúng với Luật Đất đai, bởi Luật Đất đai quy định, quỹ phát triển đất dùng để ứng vốn cho các tổ chức phát triển quỹ đất và các tổ chức khác thực hiện giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất mới theo quy hoạch được duyệt, không thể lấy để xây dựng.

Về tài chính phát triển nhà ở, theo Bộ trưởng, do có rất nhiều nguồn, nên cần phải rà soát lại toàn bộ nguồn vốn để thống nhất với các luật khác, giao Chính phủ hướng dẫn thực hiện.

Đáng chú ý, góp ý liên quan đến giá nhà ở xã hội, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, có một số ý kiến cho rằng, nhà ở xã hội do Nhà nước xây dựng phải được duyệt giá, còn nếu do tư nhân làm thì không phải duyệt giá. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho rằng, cả hai loại nhà ở xã hội này đều cần được duyệt giá, bởi vì, Nhà nước không thu tiền sử dụng đất với nhà ở xã hội, đối tượng được mua nhà ở xã hội là những đối tượng có hoàn cảnh khó khăn, thu nhập thấp, yêu thế và có những điều kiện ràng buộc kèm theo.

“Thế nên, không thể để doanh nghiệp tính tiền sử dụng đất vào giá bán, hưởng chênh lệch địa tô lớn. Muốn vậy, cần thiết phải phê duyệt giá để bảo vệ quyền lợi cho người mua nhà, dù nhà do Nhà nước hay tư nhân xây dựng”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh.