Trước đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cũng đã ra quyết định giáng chức ông Phạm Văn Quân từ Giám đốc xuống giữ chức Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Bình Thuận từ ngày 1/11/2019. Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cũng ra quyết định cách chức Phó Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đối với ông Nguyễn Hữu Đức. Ngoài ra, hai cán bộ khác của cơ quan này bị kỷ luật cảnh cáo và khiển trách.

Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã cách chức đối với Giám đốc Nguyễn Ngọc Hải và Phó Giám đốc Nguyễn Hữu Hoành của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố Phan Thiết, do liên đới trách nhiệm trong vụ sai phạm đất đai tại thành phố Phan Thiết.

Theo Kết luận thanh tra số 1696/KL-UBND ngày 16/5/2019 về công tác quản lý Nhà nước về quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn các xã Tiến Lợi, Thiện Nghiệp và Phong Nẫm, thành phố Phan Thiết, từ đầu năm 2016 đến tháng 9/2018 có nhiều hạn chế, sai phạm như: Có biểu hiện tùy tiện trong việc lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất hàng năm của các xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm và Tiến Lợi, không phù hợp với Quy hoạch sử dụng đất thành phố Phan Thiết giai đoạn 2011-2020 đã được UBND tỉnh phê duyệt, dẫn đến các sai phạm có hệ thống. Cụ thể: Cho phép các hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn có diện tích lớn (khoảng gần 1.000m2 trở lên) nhưng không thực hiện việc thẩm định điều kiện, nhu cầu sử dụng đất của hộ gia đình, cá nhân, không đúng theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm của thành phố Phan Thiết đã được UBND tỉnh phê duyệt. Từ đó, các hộ gia đình, cá nhân xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn, sau đó thực hiện thủ tục hợp thửa, tách thửa, tự san lắp mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng và phân lô bán nền đất ở nông thôn; đã và đang hình thành các điểm dân cư tạo mới không đúng quy chuẩn, tiêu chuẩn về xây dựng, chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng, quy hoạch điểm dân cư nông thôn được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, hoặc không phù hợp quy hoạch xây dựng nông thôn mới ở các xã.

UBND thành phố Phan Thiết từ đầu năm 2016 đến tháng 9/2018 có quyết định cho 139 thửa đất với tổng diện tích 176.815 m2 chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, cây lâu năm sang đất ở nông thôn trên địa bàn các xã Tiến Lợi, Thiện Nghiệp, Phong Nẫm không đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh phê duyệt, làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý đất đai (Điều 52, Luật Đất đai năm 2013).

UBND thành phố Phan Thiết cố ý, tùy tiện làm trái các quy định của Nhà nước trong việc xác định khu vực, vị trí thửa đất, mục đích sử dụng đất trước khi chuyển mục đích không đúng thực tế, không đúng quy định, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh khi cho tách thửa đất ở nông thôn không kiểm tra việc UBND thành phố Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn nên không phát hiện việc UBND thành phố Phan Thiết cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn trái quy định, dẫn đến các hộ gia đình, cá nhân lợi dụng việc cơ quan có thẩm quyền cho tách thửa đất ở trên diện tích được chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định; phân lô nền đất, thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở nông thôn (nền đất ở) rất nhiều trên địa bàn các xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi. Các cá nhân chuyển nhượng đất ở nộp tiền sử dụng đất thấp hơn so với quy định, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Kết luận thanh tra nêu rõ: Việc UBND thành phố Phan Thiết cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, cây lâu năm sang đất ở nông thôn trái với các quy định pháp luật, làm phá vỡ quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch xây dựng nông thôn mới trên địa bàn các xã Tiến Lợi, Thiện Nghiệp, Phong Nẫm đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Với việc UBND thành phố Phan Thiết cho phép chuyển mục đích sử dụng đất với tổng diện tích 176.815 m2 trái quy định pháp luật, Sở Tài nguyên và Môi trường (cơ quan có thẩm quyền) cho tách thửa đất ở trên các thửa đất này không đúng kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh phê duyệt.

Các cá nhân lợi dụng việc cơ quan có thẩm quyền cho tách thửa đất ở trên diện tích được chuyển mục đích sử dụng đất trái quy định; phân lô bán nền đất, thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở (nền đất ở) rất nhiều trên địa bàn các xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi, đã tạo điều kiện, giúp sức cho một số cá nhân tách thửa đất, hợp thửa hình thành điểm dân cư tạo mới, phân lô bán nền đất thu lợi bất chính số tiền lớn, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước, bức xúc trong dư luận.

Kết luận thanh tra xác định rõ: Những hạn chế, sai phạm nêu trên trách nhiệm thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Phan Thiết, Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Phan Thiết, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thành phố Phan Thiết, Chi cục Thuế thành phố Phan Thiết, Ủy ban nhân dân các xã Thiện Nghiệp, Phong Nẫm, Tiến Lợi và cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan.

Liên quan sai phạm đất đai tại thành phố Phan Thiết, ngày 12/9, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận, đã thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với ông Trần Hoàng Khôi, Phó Chủ tịch UBND thành phố Phan Thiết. Ông Khôi bị khởi tố vì đã ký quyết định cho chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở nông thôn trái quy định pháp luật. Cơ quan Cảnh sát điều tra cũng đã thực hiện bắt giam hai bị can Phạm Thanh Thái - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, Lê Hoàng Anh Tân - chuyên viên Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Phan Thiết về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai.

Đến ngày 16/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Đỗ Ngọc Điệp, nguyên Chủ tịch UBND thành phố Phan Thiết, về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai; áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú, cho tại ngoại để điều tra. Cùng bị khởi tố về tội danh trên, ông Nguyễn Trí, cựu chuyên viên Phòng Tài nguyên và Môi trường, được tại ngoại. Riêng ông Lê Hồ Khải, nhân viên hợp đồng Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố Phan Thiết, bị bắt tạm giam để điều tra.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận cũng đã có quyết định thi hành kỷ luật đối với ông Lê Nguyễn Thanh Danh, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận bằng hình thức giáng chức và kỷ luật ông Hồ Lâm, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường bằng hình thức khiển trách.

Vụ án đang được tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.