May thay, thời gian qua, với sự vào cuộc của chính quyền địa phương và ngành chức năng, giống bưởi quý này đã được phục tráng, đem lại triển vọng mới cho xã miền núi huyện Hòa Vang ngày thêm “thay da đổi thịt”. Đến hôm nay, bưởi da xanh Hòa Ninh đã được các ngành chức năng xét bình chọn là sản phẩm OCOP 4 sao.

Ông Lê Đức Thương, Chủ tịch UBND xã Hòa Ninh cho hay, trong tương lai gần, nơi đây sẽ hình thành vùng bưởi da xanh được quy hoạch bài bản. Trước khi xây dựng Đề án “Phát triển mô hình trồng bưởi ở Hòa Ninh” năm 2015, lãnh đạo xã đã khảo sát, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của bà con nông dân. Sau 6 năm, diện tích đất trồng bưởi ở Hòa Ninh là 200ha, khoảng 200 hộ đang canh tác, chăm sóc với mục đích phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, cuối tháng 10/2021, cây bưởi da xanh Hòa Ninh được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy đăng kí nhãn hiệu khiến bà con nơi đây phấn khởi. Người vui nhất có lẽ là các ông Đặng Văn Nhân ở thôn Đông Sơn (chủ nhân vườn bưởi rộng hơn 7ha, với 200 cây), ông Bùi Quang Tiến (thôn Sơn Phước) với vườn bưởi 500 cây đang vào mùa thu hoạch. Vườn bưởi 500 gốc của hộ ông Bùi Quang Tiến trở thành điểm tham quan, học hỏi kinh nghiệm của những nông dân phá vườn tạp theo nghề trồng bưởi. Mỗi năm vườn bưởi của ông Tiến cho 2 vụ trái, với giá trung bình 40.000 - 50.000 đồng/kg; sau khi trừ chi phí, ông thu về 150-200 triệu đồng.

Ông Nhân giới thiệu “bưởi da xanh Hòa Ninh”

Chúng tôi rất ấn tượng khi đến tham quan vườn bưởi “da xanh” của ông Đặng Văn Nhân. Tiếp chúng tôi bên vườn bưởi xanh tốt mỡ màng đầy ắp trái, ông Nhân cho hay, trước đây, mảnh đất vườn gia đình ông quanh năm chỉ trồng ít rau củ, thu nhập bấp bênh theo thời tiết. Năm 2010, ông quyết định trồng bưởi - cây bưởi gốc đầu tiên như một cơ duyên mà ông tìm thấy trong khu vườn cũ của bố mẹ mình đã chống chịu được các cơn bão lớn, sai quả, chất lượng quả rất ngon… Ông đầu tư công sức, học hỏi kĩ thuật để tách chiết giống bưởi và cải tạo diện tích hơn 5.000 m2 để trồng “thí điểm” 100 gốc bưởi này. Kết quả là những mùa bưởi ngon, bội thu và bán được nhiều tiền. Thấy được hiệu quả của việc trồng bưởi, ông “thừa thắng xông lên” với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành và bàn bạc với anh em trong gia đình dành toàn bộ diện tích vườn nhà trồng bưởi cho ra kết quả như ngày hôm nay.

Nhờ thu nhập từ bưởi mà gia đình ông dần ổn định cuộc sống, mua được xe ô tô bảy chỗ, điều mà trước đây ông chưa bao giờ dám nghĩ tới. Mục đích xa hơn của ông là khi khu vực trồng bưởi mở rộng ven đường đến Khu du lịch Bà Nà Hills trở thành vùng chuyên canh bưởi, ông cùng với người dân nơi đây sát cánh cùng địa phương, các hội, đoàn thể xây dựng bưởi da xanh Hòa Ninh thành thương hiệu bưởi đặc biệt “da xanh ruột hồng” của riêng TP Đà Nẵng sẽ “bay xa” đến mọi miền đất nước.

Theo ông Nhân, do hợp thổ nhưỡng nên các vườn bưởi da xanh phát triển tốt, không sâu bệnh, ít chăm sóc nên chi phí thấp, vì vậy, lợi nhuận là rất lớn. Trồng giống bưởi này rất kinh tế do cây khó gãy trong các cơn bão, cho ra rất nhiều trái, cùi mỏng, tép đỏ tươi, mọng nước và ăn rất ngọt. Trồng bưởi hiệu quả kinh tế cao, đầu ra ổn định, thương lái đến vườn mua với giá khoảng 40.000 đồng /kg, mỗi năm, gia đình ông thu lãi từ 200 đến 250 triệu đồng từ cây bưởi. Người dân trong thôn phấn khởi phát triển các vườn bưởi da xanh thay cho vườn tạp, được chính quyền hỗ trợ, các ngành chức năng giúp cây giống, phân bón và dạy các kĩ thuật trồng bưởi.

Hiện UBND xã đăng kí thương hiệu bưởi Hòa Ninh theo mô hình VietGap, xúc tiến thành lập HTX Bưởi Hòa Ninh để có cơ sở xây dựng thương hiệu bền vững. Nhờ có Đề án “Phát triển mô hình trồng bưởi ở Hòa Ninh”, nông dân xã Hòa Ninh được thành phố hỗ trợ 9 tỉ đồng phát triển cơ sở hạ tầng, cải tạo vườn tạp, tham gia các lớp tập huấn kĩ thuật trồng, chăm sóc cây bưởi. Đề án cũng là cơ sở để lãnh đạo xã vận động người dân trồng mới hàng chục ha bưởi tại các thôn Đông Sơn, An Sơn, Trung Nghĩa, Sơn Phước… mà các hộ ông Nhân, Tiến, Tịnh, Hòa…là những nông dân tích cực nhân rộng mô hình trên vùng đất đồi Hòa Ninh

Ông Lê Đức Thương, Chủ tịch UBND xã Hòa Ninh cho hay, đến nay, xã đã có hơn 200ha đất trồng bưởi nằm rải rác tại các thôn Đông Sơn, Sơn Phước, An Sơn, Trung Nghĩa…, trung bình mỗi cây cho thu nhập 2-3 triệu đồng/năm. Hiện địa phương chọn sản phẩm bưởi da xanh để thực hiện chương trình mỗi xã, phường một sản phẩm. Đồng thời, xã đang mở rộng Dự án bưởi da xanh, ruột hồng. Vài năm trở lại đây, nhiều người dân xã Hòa Ninh đã chuyển đổi những diện tích lúa không chủ động nước tưới sang trồng cây ăn quả cho thu nhập cao và ổn định hơn, có hộ lãi từ 200 đến 300 triệu đồng mỗi năm.

Về Hòa Ninh hôm nay chỉ thấy một màu xanh ngút mắt của các loại cây ăn quả. Những căn nhà tôn lụp xụp ngày nào được thay bằng những ngôi nhà ngói, nhà tầng xinh đẹp, khang trang ẩn hiện trong các vườn cây bưởi da xanh. Những con “sơn đạo”, ngày xưa quanh co, khúc khuỷu; nắng bụi, mưa bùn, nay đã 100% bê tông và nhựa hóa, đường thôn ngõ xóm khang trang “sáng, xanh, sạch, đẹp”. Trong những thành quả đó, nhờ sự quan tâm của các cấp, các ngành, cây bưởi “da xanh ruột hồng” đã đóng một vai trò quan trọng trong sự chuyển đổi cơ cấu cây trồng để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội… của một xã miền núi Hòa Ninh ngày thêm giàu đẹp