Kì 51: Triệu chứng và chẩn đoán bệnh phù bạch huyết

4. Triệu chứng bệnh phù bạch huyết

Phù bạch huyết thường biểu hiện bằng sưng nặng ở cánh tay hoặc chân. Đối với những bệnh nhân đã phát triển phù bạch huyết như một biến chứng của điều trị ung thư, tình trạng sưng phù hầu như luôn ở cùng một bên khi điều trị.

Trong một số trường hợp, phù bạch huyết có thể liên quan đến cả hai chi, điển hình là chân. Tình trạng sưng phù thường kéo dài từ cánh tay hoặc chân đến các ngón tay hoặc ngón chân.

Trong giai đoạn đầu của phù bạch huyết, phù mềm, ấn vào chi có thể thấy dịch chuyển động, đây được gọi là “phù rỗ”. Trong giai đoạn sau của bệnh phù bạch huyết, mô sẹo và mô sợi có thể phát triển ở phần chi bị sưng phù gây ra kết cấu sưng tấy dày đặc hơn và da có dạng sần sùi hoặc giống như vỏ cam.

Bệnh nhân bị phù bạch huyết có thể bị nặng hơn ở cánh tay hoặc chân bị ảnh hưởng và gặp khó khăn khi di chuyển, tập thể dục hoặc tham gia các hoạt động khác. Trong những trường hợp nghiêm trọng nhất của phù bạch huyết, sưng tấy có thể làm biến dạng và có thể dẫn đến đau đớn và thậm chí gây khó khăn trong việc mặc quần áo hoặc đi giày.

Ảnhminh hoạ

Ngoài sưng tấy, bệnh nhân bị phù bạch huyết có nguy cơ phát triển một số loại nhiễm trùng da ở cánh tay hoặc chân bị sưng, được gọi là viêm mô tế bào và viêm bạch huyết. Trong trường hợp nhiễm trùng nhẹ đến trung bình, da sẽ trở nên ấm, đỏ, mềm và bệnh nhân có thể cảm thấy có các triệu chứng giống như cúm.

5. Chẩn đoán bệnh phù bạch huyết như thế nào?

Bệnh phù bạch huyết thường được chẩn đoán dựa trên bệnh sử và khám lâm sàng. Phù bạch huyết phải được phân biệt với các nguyên nhân khác gây sưng phù chân tay, bao gồm suy tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch sâu (cục máu đông), suy tim sung huyết, các bệnh lí khác như bệnh thận, gan hoặc tuyến giáp, và chân to do nhiều mỡ (còn gọi là phù lipid).

Trong một số trường hợp, xét nghiệm chẩn đoán bổ sung là cần thiết, chẳng hạn như chụp hệ bạch huyết được gọi là xạ hình bạch huyết. Xạ hình bạch huyết có thể được sử dụng để phát hiện tắc nghẽn trong các mạch bạch huyết hoặc sự vắng mặt của mạch bạch huyết. Xét nghiệm này yêu cầu đưa một lượng nhỏ chất phóng xạ được tiêm qua một cây kim nhỏ vào tay hoặc chân. Ngoại trừ khó chịu nhỏ, xét nghiệm này không gây nguy hiểm hoặc đau đớn.

6. Điều trị phù bạch huyết

Phù bạch huyết là một tình trạng mạn tính, điều trị tập trung vào việc làm giảm sưng và ngăn ngừa các biến chứng. Có nhiều phương pháp điều trị phù bạch huyết hiệu quả. Mặc dù việc chữa khỏi hoàn toàn phù bạch huyết là không thể, nhưng hầu hết những người được điều trị thích hợp đều có thể có cuộc sống bình thường và năng động.

Phù bạch huyết làm tăng đáng kể nguy cơ nhiễm trùng da (viêm mô tế bào). Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để bạn có thể bắt đầu dùng thuốc ngay lập tức khi các triệu chứng xuất hiện.

Trị liệu: Các bác sĩ chuyên khoa trị liệu phù bạch huyết có thể hướng dẫn các kĩ thuật và thiết bị giúp giảm sưng phù bạch huyết, bao gồm:

Bài tập: Sự co bóp nhẹ nhàng của các cơ ở cánh tay hoặc chân có thể giúp di chuyển chất lỏng dư thừa ra khỏi chi bị sưng.

Dẫn lưu bạch huyết bằng tay: Các nhà trị liệu được đào tạo về kĩ thuật giống như xoa bóp này sử dụng áp lực rất nhẹ để di chuyển chất lỏng bị mắc kẹt trong chi bị sưng về phía khu vực có các mạch bạch huyết đang hoạt động tốt. Mọi người nên tránh dẫn lưu bạch huyết bằng tay nếu bệnh nhân đang bị nhiễm trùng da, đông máu hoặc ung thư đang hoạt động ở chi bị ảnh hưởng.

Băng nén: Sử dụng băng có độ giãn thấp để quấn toàn bộ chi nhằm tăng cường dịch bạch huyết chảy ngược về phía thân của cơ thể.

Quần áo, vớ nén: Vớ hoặc ống quần, tay áo co giãn bó sát có thể nén cánh tay hoặc chân để giúp thoát dịch bạch huyết. Những loại quần áo này thường yêu cầu có chỉ định của bác sĩ để bảo đảm rằng lực nén thích hợp được sử dụng. Có thể cần phải được đo bởi một chuyên gia để sản phẩm phù hợp với tình trạng của bạn.

Nén khí nén tuần tự: Ống tay áo khoác trên cánh tay hoặc chân bị ảnh hưởng kết nối với một máy bơm làm phồng ống tay áo một cách liên tục, gây áp lực lên chi và di chuyển dịch bạch huyết ra khỏi ngón tay hoặc ngón chân của bạn.