Kì 43: Bệnh động mạch mạc treo

1. Bệnh động mạch mạc treo là gì?

Bệnh động mạch mạc treo hay còn được gọi là thiếu máu cục bộ động mạch mạc treo là một tình trạng hạn chế lưu lượng máu đến ruột. Động mạch mạc treo có vai trò cung cấp máu cho ruột non và ruột già của bạn. Tình trạng thu hẹp hoặc tắc nghẽn trong các động mạch này làm giảm lượng máu đi đến đường tiêu hóa.

Khi ruột không nhận đủ máu giàu oxy, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như giảm cân quá mức và suy dinh dưỡng. Tế bào ruột chết có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn và thậm chí có thể đe dọa tính mạng.

Có hai loại bệnh động mạch mạc treo tràng đó là dạng cấp tính và dạng mạn tính. Dạng cấp tính thường do cục máu đông gây ra và có thể đe dọa tính mạng của người bệnh ngay lập tức. Bệnh động mạch mạc treo mạn tính liên quan đến chứng xơ vữa động mạch với khởi phát âm ỉ hơn. Bệnh động mạch mạc treo mạn tính nếu không được điều trị có thể trở thành cấp tính hoặc dẫn tới sụt cân nghiêm trọng và suy dinh dưỡng.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh động mạch mạc treo

Mọi người ở mọi lứa tuổi đều có thể bị thiếu máu cục bộ động mạch mạc treo. Tình trạng này có thể xảy ra với bệnh tim mạch. Các động mạch mạc treo cung cấp máu đến ruột phân nhánh từ động mạch chủ, động mạch chính từ tim. Sự tích tụ chất béo, được gọi là xơ vữa động mạch, có thể dẫn đến bệnh tim cũng như thiếu máu cục bộ.

Cholesterol cao góp phần vào chứng thiếu máu cục bộ vì nó gây ra các mảng bám ở động mạch. Sự tích tụ mảng bám này làm thu hẹp các mạch và làm giảm lưu lượng máu đến ruột. Các yếu tố làm tăng khả năng tích tụ mảng bám bao gồm:

Hút thuốc.

Bệnh tiểu đường.

Huyết áp cao.

Cholesterol cao.

Cục máu đông cũng có thể làm tắc nghẽn động mạch mạc treo tràng và làm giảm lưu lượng máu đến đường tiêu hóa. Cục máu đông là một nhóm các tế bào máu dính lại với nhau. Nguyên nhân phổ biến nhất của cục máu đông gây thiếu máu cục bộ mạc treo cấp tính là bệnh tim, đặc biệt là rung nhĩ. Cục máu đông có thể hình thành trong tim và di chuyển đến ruột.

Thiếu máu cục bộ mạc treo mạn tính là do hẹp nhiều động mạch ruột. Thiếu máu cục bộ mạc treo mạn tính có thể trở thành cấp tính khi cục máu đông hình thành trong mảng tích tụ bên trong động mạch mạc treo và làm tắc nghẽn hoàn toàn nó.

Cocain và việc sử dụng methamphetamine cũng có thể dẫn đến thiếu máu cục bộ ở một số người. Những chất này khiến mạch máu của bạn bị thu hẹp.

Phẫu thuật mạch máu trước đây là một nguyên nhân khác có thể gây ra thiếu máu cục bộ. Phẫu thuật có thể tạo ra mô sẹo làm thu hẹp động mạch. Những người đã phẫu thuật mạch máu sẽ được theo dõi để phát hiện những chỗ tái hẹp thường xuyên trước khi chúng trở nên nguy hiểm.

3. Các triệu chứng của bệnh động mạch mạc treo tràng

Thể cấp tính của bệnh động mạch mạc treo xuất hiện đột ngột và có các triệu chứng nghiêm trọng. Đối với hầu hết mọi người, cục máu đông gây ra thiếu máu cục bộ cấp tính.

Loại thiếu máu cục bộ mạn tính của động mạch mạc treo tràng có một khởi phát từ từ hơn. Xơ vữa động mạch thường là nguyên nhân của thiếu máu cục bộ mãn tính.

Các triệu chứng cấp tính bao gồm:

Đau bụng nặng.

Tiêu chảy, có thể có máu.

Buồn nôn.

Nôn mửa.

Sốt.

Chóng mặt.

Ngất xỉu.

Các triệu chứng mạn tính bao gồm:

Đau bụng xuất hiện nhất quán sau bữa ăn, cơn đau biến mất trong vòng 1 - 3 giờ.

Đầy hơi.

Buồn nôn.

Giảm cân ngoài ý muốn.

Suy dinh dưỡng.

Bạn cũng có thể đột ngột muốn đi đại tiện thường xuyên trong trường hợp cấp tính của thiếu máu cục bộ động mạch mạc treo tràng. Máu trong phân là một triệu chứng phổ biến.

Đau dạ dày sau khi ăn cũng là một triệu chứng của bệnh thiếu máu cục bộ mạn tính. Một số bệnh nhân vì để tránh cơn đau sau mỗi bữa ăn đã ăn ít hơn, điều này gây giảm cân không chủ ý.

Khi bị đau bụng dữ dội, đột ngột và kéo dài, hãy tìm sự chăm sóc y tế khẩn cấp. Nếu bị đau sau khi ăn, hãy hẹn bác sĩ khám càng sớm càng tốt để tìm ra nguyên nhân khiến bạn bị đau bụng.