Kì 24: Bệnh mạch vành

1. Bệnh động mạch vành là gì?

Là tình trạng thu hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch vành thường do sự tích tụ của chất béo được gọi là mảng bám. Bệnh động mạch vành còn được gọi là bệnh tim mạch vành, bệnh tim thiếu máu cục bộ và bệnh tim.

Động mạch vành là những mạch máu cung cấp máu giàu oxy cho cơ tim để duy trì hoạt động bơm máu. Các động mạch vành nằm trực tiếp trên cơ tim. Có bốn động mạch vành chính:

Động mạch vành phải.

Động mạch vành trái.

Động mạch xuống trước bên trái.

Động mạch cắt ngang trái.

2. Điều gì xảy ra với động mạch trong bệnh động mạch vành?

Bệnh động mạch vành là do xơ vữa động mạch gây ra. Xơ vữa động mạch là sự tích tụ của các mảng bám bên trong động mạch. Mảng bám bao gồm cholesterol, chất béo, chất thải, canxi và chất tạo cục máu đông fibrin. Khi mảng bám tiếp tục tích tụ trên thành động mạch, động mạch thu hẹp và cứng lại.

Mảng bám có thể làm tắc nghẽn hoặc làm hỏng động mạch, làm hạn chế hoặc ngừng lưu lượng máu đến cơ tim. Nếu tim không nhận đủ máu, nó không thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động bình thường. Tình trạng này được gọi là thiếu máu cục bộ.

Không được cung cấp đủ máu đến cơ tim có thể dẫn đến khó chịu ở ngực hoặc đau ngực (gọi là đau thắt ngực). Nó cũng khiến bạn có nguy cơ bị đau tim.

Bệnh động mạch vành có thể xảy ra ở tất cả mọi người. Tốc độ phát triển khác nhau ở mỗi người. Quá trình này thường bắt đầu khi bạn còn rất trẻ.

Trước những năm tuổi vị thành niên, thành mạch máu bắt đầu xuất hiện những vệt mỡ. Khi mảng bám tích tụ trong thành trong của động mạch, cơ thể sẽ chống lại quá trình đang diễn ra này bằng cách gửi các tế bào bạch cầu đến tấn công cholesterol, nhưng cuộc tấn công này gây ra tình trạng viêm nhiều hơn. Điều này kích hoạt các tế bào khác trong thành động mạch hình thành một màng mềm trên mảng bám.

Lớp màng mỏng này trên mảng bám có thể bị vỡ ra (do huyết áp hoặc các nguyên nhân khác). Các mảnh tế bào máu được gọi là tiểu cầu dính vào vị trí “chấn thương”, hình thành cục máu đông. Cục máu đông làm thu hẹp động mạch hơn nữa. Đôi khi cục máu đông tự vỡ ra. Cục máu đông chặn dòng chảy của máu qua động mạch, làm mất oxy của tim và gây ra cơn đau tim.

3. Ai có nguy cơ mắc bệnh động mạch vành?

Bạn sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh động mạch vành nếu:

Có mức cholesterol cao (đặc biệt là mức cholesterol “xấu” LDL cao và mức cholesterol “tốt” HDL thấp).

Bị huyết áp cao.

Tiền sử gia đình mắc bệnh tim.

Bị bệnh đái tháo đường.

Hút thuốc.

Là đàn ông trên 45 tuổi hoặc phụ nữ sau mãn kinh.

Đang thừa cân.

Không hoạt động thể chất.

Là người da đen, người Mỹ gốc Mexico, người Mỹ bản địa, người Hawaii bản địa hoặc người Mỹ gốc Á. Các nguy cơ gia tăng là do tỉ lệ cao huyết áp, béo phì và tiểu đường ở những dân số này cao hơn.

Nếu bạn có những yếu tố nguy cơ này, hãy nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Họ có thể muốn kiểm tra về bệnh động mạch vành.

4. Các triệu chứng của bệnh động mạch vành là gì?

Có thể không biết mắc bệnh động mạch vành vì ban đầu bạn có thể không có triệu chứng. Sự tích tụ mảng bám trong động mạch mất nhiều năm cho đến hàng thập kỉ.

Nhưng khi động mạch thu hẹp, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng nhẹ cho thấy tim của bạn đang bơm mạnh hơn để cung cấp máu giàu oxy cho cơ thể. Các triệu chứng phổ biến nhất là đau ngực hoặc khó thở, đặc biệt là sau khi hoạt động thể chất nhẹ như đi bộ, lên cầu thang, nhưng chúng cũng có thể xuất hiện ngay cả khi bạn đang nghỉ ngơi.

Đôi khi bạn sẽ không biết mình bị bệnh động mạch vành cho đến khi lên cơn đau tim. Các triệu chứng của cơn đau tim bao gồm:

Đau thắt ngực được mô tả là nặng hơn, căng tức, áp lực, đau nhức, bỏng rát, tê, đầy bụng, đau như bị ép chặt hoặc đau âm ỉ. Cảm giác khó chịu cũng có thể lan đến vai trái, cánh tay, cổ, lưng hoặc hàm.

Cảm thấy mệt

Chóng mặt, choáng váng.

Buồn nôn

Yếu

Các triệu chứng của cơn đau tim ở phụ nữ có thể hơi khác một chút và bao gồm:

Khó chịu hoặc đau ở vai, cổ, bụng hoặc lưng.

Cảm giác khó tiêu hoặc ợ chua.

Lo lắng không giải thích được.

Mồ hôi lạnh.