Diện mạo nông thôn khởi sắc, hạ tầng nông thôn thay đổi rõ rệt, nhận thức về xây dựng NTM theo phương châm: “Lấy sức dân để xây dựng cuộc sống cho dân” đã được Nhân dân tích cực hưởng ứng. Chương trình đã đáp ứng mong muốn của Đảng, ý nguyện của dân nên đã được Nhân dân cả nước “chung sức, đồng lòng” quyết tâm thực hiện 19 tiêu chí xây dựng NTM hoàn thành trước thời hạn.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến cuối tháng 5/2022, cả nước có 5.760 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 70% tổng số xã xây dựng NTM, tăng 54 xã so với tháng trước; bình quân cả nước đạt 17 tiêu chí/xã. Bên cạnh đó, có 700 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 234 đơn vị cấp huyện thuộc 55 tỉnh, thành phố hoàn thành nhiệm vụ đạt chuẩn NTM.

Những thành tựu và kết quả trong xây dựng NTM có những đóng góp quan trọng và thiết thực của người cao tuổi và Hội NCT cơ sở; các cấp Hội đã phối hợp hướng dẫn, tổ chức thực hiện tốt 3 nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng NTM là: Tuyên truyền, vận động thực hiện 19 tiêu chí xây dựng NTM, tổ chức giám sát, phản biện xã hội các chính sách về NTM và tổ chức đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM, cụ thể như sau:

Hội viên NCT tích cực tham gia các hoạt động dọn vệ sinh, tạo cảnh quan thông thoáng, sạch đẹp.

1. Về công tác tuyên truyền, vận động xây dựng NTM:

Hội NCT cơ sở đã phối hợp vận động Nhân dân tham gia thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” huy động mọi nguồn lực từ Nhân dân để tương trợ, giúp nhau phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, làm giàu hợp pháp ở từng địa phương như hiến đất làm đường, xây dựng các công trình dân sinh nông thôn; bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng và phát huy tiềm năng kinh tế từ các nguồn lợi thiên nhiên; giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn nông thôn; chỉnh trang khuôn viên nhà ở, nuôi nhốt gia súc, gia cầm, xử lí rác thải, công trình vệ sinh, xây dựng đường làng, ngõ xóm xanh, sạch, đẹp. Tuyên truyền, vận động và hướng dẫn Nhân dân thay đổi nếp nghĩ, cách làm, bỏ dần những tập quán lạc hậu, thay đổi phương thức sản xuất, chuyển đổi ngành nghề, cơ cấu cây trồng, vật nuôi một cách phù hợp, hiệu quả...

Thông qua công tác tuyên truyền, vận động, trung bình hằng năm NCT đã cùng gia đình tự nguyện hiến hàng triệu mét vuông đất để làm đường, công trình dân sinh xây dựng NTM. Các địa phương đã huy động được hàng trăm tỉ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu ở nông thôn. Qua công tác tuyên truyền, vận động của Hội NCT cơ sở đã huy động được nhiều nguồn lực, tạo phong trào thi đua xây dựng NTM ở mỗi cộng đồng...

Thông qua thực hiện “Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT” và công tác an sinh xã hội, Hội NCT cơ sở đã vận động Nhân dân ủng hộ xây dựng, sửa chữa nhà cho hộ NCT nghèo, hỗ trợ vốn giúp NCT nghèo làm ăn, từ nguồn vận động ủng hộ “Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT” và “Quỹ Vì người nghèo” đã góp phần giúp cho các địa phương hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, bảo đảm các tiêu chí về nhà ở trong chương trình xây dựng NTM.

2. Về công tác tổ chức giám sát và phản biện xã hội về xây dựng NTM:

Các hoạt động giám sát trong xây dựng nông thôn mới đã được Hội NCT cơ sở phối hợp triển khai thực hiện nổi bật như: Giám sát việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; giám sát bảo vệ môi trường; xây dựng cơ sở hạ tầng; giám sát nguồn lực đầu tư xây dựng NTM nhất là nguồn lực do Nhân dân đóng góp và Nhà nước đầu tư; bồi thường, đền bù giải phóng mặt bằng xây dựng NTM… đã giúp cho chính quyền và ngành chức năng các cấp ban hành những chính sách mới, điều chỉnh bổ sung các chính sách phù hợp với thực tế xây dựng NTM ở các địa phương.

3. Về lấy ý kiến sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM:

Hội NCT cơ sở đã phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc tổ chức thực hiện các bước lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM. Đã phối hợp tổ chức lấy ý kiến của NCT về công nhận cấp huyện và xã đạt chuẩn NTM. Việc tổ chức lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng NTM đã thể hiện được ý chí, nguyện vọng và sự tham gia, giám sát của người dân và NCT trong xây dựng NTM.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025 xác định “Cả nước có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn NTM, trong đó ít nhất 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, không còn xã đạt dưới 15 tiêu chí; phấn đấu có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh đạt chuẩn NTM”. Để góp phần thực hiện mục tiêu của Chương trình, phát huy vai trò của cán bộ, hội viên và Hội NCT cơ sở tham gia xây dựng NTM cần tăng cường việc phối hợp với chính quyền; phối hợp giữa các thành viên với vai trò chủ trì của Mặt trận Tổ quốc cấp xã, đẩy mạnh xã hội hoá, tập trung vào một số nội dung giải pháp như sau:

Hội NCT cơ sở tiếp tục phối hợp đổi mới công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao chất lượng hiệu quả cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh” gắn với phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM”. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, giáo dục, vận động con cháu trong gia đình, dòng họ, Nhân dân trong cộng đồng dân cư về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về nông nghiệp, nông dân và nông thôn; tập trung là nội dung Nghị quyết số 19-NQ/TW Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, kết quả thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020 và nội dung Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025.

Tuyên truyền, vận động NCT bằng kinh nghiệm, tri thức tham gia quy hoạch, quản lí NTM (nhất là việc quy hoạch nghĩa trang; việc thu gom, xử lí chất thải trong bảo vệ môi trường); vận động NCT cùng gia đình hiến đất làm đường và vận động các nguồn lực xã hội xây dựng NTM… Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền về xây dựng NTM kết hợp nhiều hình thức tuyên truyền như thông qua báo chí, phát thanh, truyền hình và trang bị tài liệu, phát tờ rơi, tổ chức các Đội thông tin lưu động, các hoạt động văn hóa, thể thao, các hội thi, thông qua tiếp xúc, đối thoại giữa cấp ủy Đảng và người đứng đầu chính quyền với NCT...

Hội NCT cơ sở phối hợp phát triển các mô hình tự quản của các chi hội phù hợp với thực tiễn của từng địa bàn, địa phương, cơ sở, phát huy ý thức tự giác, tự lực của NCT và cộng đồng tham gia xây dựng NTM; phát huy vai trò của các già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, người có uy tín trong tuyên truyền, vận động thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM.

Hội NCT cơ sở cần phối hợp đẩy mạnh công tác giám sát thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước về xây dựng NTM (giám sát bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm; giám sát xây dựng cơ sở hạ tầng NTM; giám sát việc sử dụng nguồn lực xây dựng NTM bao gồm nguồn lực do Nhà nước hỗ trợ, nguồn lực xã hội hóa, việc nợ đọng xây dựng NTM...). Kiến nghị, tham gia sửa đổi, bổ sung những nội dung tiêu chí xây dựng NTM chưa phù hợp với thực tiễn.

Tăng cường hướng dẫn NCT và các chi hội, phối hợp với chính quyền cùng cấp trong quá trình phát phiếu, ghi phiếu, tổng hợp phiếu đánh giá sự hài lòng của người dân về kết quả xây dựng NTM theo Hướng dẫn của Mặt trận Tổ quốc cấp xã.

Phối hợp nhân rộng các mô hình, phương pháp cách làm hay, sáng tạo, tôn vinh các tập thể, cá nhân NCT có nhiều thành tích xuất sắc thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.