Theo báo cáo về hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp năm 2020 của Chính phủ cho thấy, trong 807 doanh nghiệp có vốn góp Nhà nước đến 31/12/2020 có 459 doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước, 187 đơn vị Nhà nước giữ 50% vốn và 161 doanh nghiệp có dưới 50% vốn Nhà nước.

Do ảnh hưởng bởi dịch bệnh, giá dầu giảm sâu, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực như dầu khí, hàng không, du lịch... được đánh giá là gặp nhiều khó khăn năm 2020.

Tuy nhiên, cũng có nhiều doanh nghiệp kinh doanh kém hiệu quả trong nhiều năm liền do các dự án đầu tư gặp khó khăn, vướng mắc kéo dài.

Lãi trước thuế năm 2020 của 11 tập đoàn, tổng công ty giảm tới 21% so với năm 2019, chỉ đạt 116.776 tỷ đồng.

Các tập đoàn, tổng công ty có lãi trước thuế đạt hơn 5.000 tỷ đồng vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp có quy mô lớn, như Viettel đạt 39.372 tỷ đồng, PVN là 19.860 tỷ đồng, EVN là 15.316 tỷ đồng, VNPT đạt 7.055 tỷ,...

Tính riêng công ty mẹ, một số tập đoàn, tổng công ty có lãi trước thuế năm 2020 giảm sâu, như công ty mẹ TKV giảm lãi trước thuế và doanh thu lần lượt là 48% và 7%.

Hay công ty mẹ Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam có lãi trước thuế giảm 99%, doanh thu giảm 56% so với 2019; công ty mẹ Mobifone giảm 24% lãi trước thuế, doanh thu cũng giảm 9%...

Vinachem lỗ phát sinh gần 5.393 tỷ đồng, loạt đại dự án vẫn "sa lầy"

Báo cáo của Chính phủ cũng cho biết, số lỗ luỹ kế theo báo cáo hợp nhất của 11 tập đoàn, tổng công ty là hơn 11.464 tỷ. Trong đó, Vinachem lỗ phát sinh gần 5.393 tỷ đồng; Vinalines lỗ 3.171 tỷ đồng, Tổng công ty Cà phê Việt Nam lỗ 848,5 tỷ đồng,...

7 công ty mẹ lỗ luỹ kế 6.064 tỷ đồng, trong đó công ty mẹ Vinachem lỗ 2.953 tỷ đồng, công ty mẹ Vinalines lỗ 1.117 tỷ đồng,...

Các doanh nghiệp nhà nước giữ 50% vốn cũng có số lỗ lớn. Theo báo cáo hợp nhất, tổng số lỗ phát sinh của 30 trong 187 doanh nghiệp là 12.003 tỷ đồng. Tính riêng công ty mẹ, có 3 doanh nghiệp ghi nhận lỗ phát sinh 9.032 tỷ đồng.

Ngoài ra, một số doanh nghiệp sau chuyển đổi hoạt động kém hiệu quả, kinh doanh thua lỗ nên không bảo toàn được vốn chủ sở hữu, như công ty mẹ Tổng công ty Cơ khí, xây dựng bị âm vốn sở hữu 54 tỷ đồng (đơn vị này nhà nước giữ 98,76% vốn điều lệ). Công ty TNHH Truyền hình số vệ tinh Việt Nam (Đài Truyền hình Việt Nam) âm vốn chủ sở hữu 3.227 tỷ đồng, tăng 9% so với 2019.

Cũng theo báo cáo của Chính phủ, hầu hết doanh nghiệp 100% nhà nước đều ghi nhận doanh thu, nợ phải thu, nợ phải trả... giảm hoặc tương đương 2019.

Một số công ty mẹ có tổng doanh thu giảm trên 20% so với năm 2019, gồm Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam giảm 56%; Tổng công ty Cà phê Việt Nam giảm 53%; Tổng công ty Du lịch Hà Nội giảm 46%; Tổng công ty Du lịch Sài Gòn giảm 45%,...

Một số công ty mẹ của các tập đoàn, tổng công ty có khoản nợ phải thu khó đòi lớn, như Vinachem là tập đoàn có nợ phải thu khó đòi của công ty mẹ lớn nhất với 11.005 tỷ đồng do phải trả nợ khoản vay nước ngoài của dự án đạm Ninh Bình theo chỉ đạo của Thủ tướng với khoản vay của China Eximbank, nhưng công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình không thanh toán nợ cho tập đoàn đúng hạn. Vinachem đã phải trích lập dự phòng rủi ro nợ phải thu khó đòi 3.974 tỷ đồng.

Một số công ty mẹ có tỷ lệ nợ phải thu trên tổng tài sản cao (trên 50%) là Tổng công ty xây dựng Lũng Lô 1.365 tỷ đồng (66%); Vinachem 9.989 tỷ đồng (57%), Tổng công ty xây dựng Trường Sơn 2.512 tỷ đồng (56%)...

Có 14 công ty mẹ có tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu lớn hơn 3 lần. Trong đó, tỷ lệ này tại Tổng công ty Thái Sơn là 7,39 lần, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam 7,23 lần, Tổng công ty Xăng dầu Lũng Lô 3,82 lần...

Ngoài ra, 8 trong 73 công ty mẹ được xác định không bảo toàn được vốn chủ sở hữu, tức là có kết quả kinh doanh bị lỗ, gồm cả trường hợp còn lỗ luỹ kế sau khi trích lập các khoản dự phòng rủi ro theo quy định.

Trong đó, công ty mẹ Vinachem lỗ luỹ kế 2.953 tỷ đồng; công ty mẹ - Vinalines lỗ 824 tỷ đồng; công ty mẹ Tổng công ty Đường sắt Việt Nam lỗ 1.257 tỷ đồng, công ty mẹ Tổng công ty Cà phê Việt Nam lỗ 460 tỷ đồng,...