Một người, hai nghề đều thành danh
Tuổi cao gương sáng 27/11/2019 08:12
Quá trình công tác, cụ được luân chuyển qua các trường Long Châu Sa, Tam Nông, Phong Châu, rồi lại về Trường cấp 3 Hùng Vương, năm 1991 nghỉ hưu.
Trong thời gian làm giáo viên dạy Văn, cụ thâm nhập các vùng quê tìm tư liệu phục vụ bài giảng và viết bài gửi các báo, tạp chí. Năm 1967, cụ tham gia Hội Văn nghệ dân gian (VNDG) Việt Nam, làm Phó Chủ tịch Hội VNDG tỉnh Vĩnh Phú và Uỷ viên Thường vụ Hội VNDG tỉnh Phú Thọ cho tới tháng 4/2019.
Cụ Dương Huy Thiện (thứ 3 từ phải sang) |
Từ khi nghỉ hưu, cụ dành thời gian đi điền dã, thu thập tư liệu, sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian (VHDG) vùng Đất Tổ. Với cương vị Phó Chủ tịch Hội, cụ tham gia biên soạn cuốn “Địa chí văn hóa dân gian Vĩnh Phú”, 5 Tổng tập “Văn nghệ Đất Tổ” và viết báo, viết sách… Nhiều tác phẩm của cụ được bạn đọc đón nhận như: “Truyện cười Văn Lang”, “Phú Thọ - Miền đất cội nguồn”, “Hát Xoan - Dân ca cội nguồn”, “Một đời tìm ngọc”, “Văn hoá dân gian dân tộc Mường Phú Thọ”… Đặc biệt, cụ say mê với Hát Xoan. Năm 1960, khi dạy Văn ở Trường Long Châu Sa, cụ đã mời nghệ nhân về truyền dạy Hát Xoan cho học sinh. Tiếp đó cụ xuất bản “Hát Xoan - Hát Ghẹo Vĩnh Phú”, “Hát Xoan khảo cứu”, “Hát Xoan - dân ca cội nguồn”, “Hát Xoan - Đồng hành, trăn trở”; sáng tác ca cảnh “Vũ khúc Xoan tình”, “Hát Xoan nơi biển đảo” để các CLB Hát Xoan dàn dựng, biểu diễn. Những bài viết về bảo tồn Hát Xoan được cụ trình bày khúc triết, có lí, có tình đã “góp lửa” cho Hát Xoan toả sáng, được UNESCO công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại”.
Đầu năm 2019, vào tuổi 86, cụ lâm bệnh hiểm nghèo (ung thư), phải truyền hoá chất, nhưng vẫn nặng lòng với VHDG và hoạt động của Hội VNDG. Cụ tiếp tục chỉnh lí, phát hành các tác phẩm “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương - Bản sắc văn hóa Việt Nam”, “Văn hoá dân gian Dữu Lâu - Làng Trầu”, “Văn hoá dân gian dân tộc Dao Phú Thọ”, “Phong tục thờ cúng Lang Liêu - Ông Tổ ẩm thực Việt Nam”… Hội thảo khoa học “Dương Huy Thiện - Một đời trồng người, tìm ngọc” do Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật cùng Hội VNDG Phú Thọ tổ chức và Hội thảo khoa học “Góp ý ca cảnh Vũ khúc Xoan tình” do Hội VNDG Phú Thọ tổ chức đã khẳng định sự đóng góp không mệt mỏi của cụ trên hai lĩnh vực giáo dục và nghiên cứu, sưu tầm, phổ biến, truyền dạy VHDG. Nói như Nhà giáo Nhân dân Cù Thị Kim Hợp về cụ là: “Một người, hai nghề đều thành danh”.
Trong sinh hoạt đời thường, cụ là người cha, người ông mẫu mực; người bạn thân thiết, gần gũi với các hội viên Hội NCT, Hội Cựu giáo chức… hưởng ứng tích cực phong trào “Tuổi cao - Gương sáng”, góp phần xây dựng và duy trì nét đẹp văn hóa trên địa bàn dân cư.
Với đóng góp trong sự nghiệp “Trồng người” và “Bảo tồn, phát huy giá trị VHDG vùng Đất Tổ”, cụ đoạt nhiều giải thưởng của Hội VHDG Việt Nam. Năm 2015, UBND tỉnh Phú Thọ tặng cụ “Giải thưởng Hùng Vương”, “Kỉ niệm chương Hùng Vương” - Phần thưởng cao quý nhất của tỉnh về những đóng góp trong lĩnh vực Bảo tồn, phát huy giá trị di sản VHDG. Ngày 16/5/2019 cụ là 1 trong 11 trí thức được Liên hiệp các Hội Khoa học và Kĩ thuật tỉnh tôn vinh “Trí thức tiêu biểu”. Cụ còn được Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch, Uỷ ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Hội VNDG Việt Nam tặng Bằng khen