Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương trả lời tại Họp báo Chính phủ thường kỳ, ngày 6/11/2023.

Lý giải về tình trạng thiếu vắc- xin tiêm chủng mở rộng (TCMR) đang diễn ra trên cả nước nhưng vắc -xin dịch vụ vẫn dư dả, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết: Chương trình TCMR do Nhà nước chi trả toàn bộ được triển khai trên toàn quốc từ năm 1985 nhằm cung cấp dịch vụ tiêm chủng miễn phí cho trẻ em dưới 1 tuổi. Số loại vắc- xin tăng dần theo thời gian, từ 6 vắc- xin thiết yếu năm 1985 tới nay đã có hơn 10 loại vắc-xin phòng các bệnh truyền nhiễm phổ biến, nguy hiểm, được cung cấp miễn phí cho trẻ em và phụ nữ có thai triển khai trong TCMR trên toàn quốc. Trong thời gian qua, Bộ Y tế đã quyết liệt chỉ đạo các đơn vị, địa phương, phối hợp Bộ, ban ngành liên quan, đẩy mạnh các hoạt động đảm bảo nguồn cung vắc- xin trong chương trình TCMR.

Năm 2023, thực hiện Luật Ngân sách, các địa phương chủ động thực hiện các thủ tục mua sắm vắc- xin từ ngân sách của địa phương, tuy nhiên gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện. Nghị quyết 99 của Quốc hội về việc tiếp tục bố trí ngân sách trung ương để thực hiện chương trình TCMR quốc gia đảm bảo thống nhất, hiệu quả trong cả nước, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 10/7/2023, Quyết định số 931/QĐ-TTg ngày 05/8/2023 giao kinh phí để Bộ Y tế thực hiện mua tập trung các loại vắc-xin.

Đối với vắc- xin có khả năng sản xuất trong nước (10 loại vắc- xin), Bộ Y tế đã rà soát các quy định của pháp luật và thực hiện mua theo hình thức đặt hàng. Bộ Y tế đã gửi Bộ Tài chính xem xét, phê duyệt phương án giá tối đa, trên cơ sở đó Bộ Y tế sẽ phê duyệt phương án giá cụ thể và giao Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương ký hợp đồng với các đơn vị sản xuất vắc-xin để tiếp nhận vắc-xin và thực hiện phân bổ ngay cho các địa phương.

Đối với vắc xin 5 trong 1 phải nhập khẩu: Bộ Y tế đã giao cho Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thực hiện mua sắm theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước theo quy định của Luật đấu thầu.

Trong quá trình chờ hoàn tất các thủ tục mua sắm, Bộ Y tế cũng đã chủ động tìm nguồn viện trợ, tài trợ vắc- xin từ các tổ chức Quốc tế, trong nước cho Chương trình TCMR. Cuối tháng 8/2023, được sự viện trợ, tài trợ từ WHO, UNICEF và các tổ chức khác, Bộ Y tế đã tiếp nhận 258.000 liều vắc- xin 5 trong 1. Bộ Y tế (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) đã phân bổ số vắc- xin này và đã hướng dẫn địa phương thực hiện tiêm vắc- xin cho trẻ trong TCMR vào tháng 9-10/2023. Chính phủ Úc sẽ viện trợ cho Việt Nam 490.600 liều vắc -xin 5 trong 1 dự kiến trong tháng 12 sẽ về Việt Nam.

Bộ Y tế đã và đang chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện việc lập kế hoạch cung ứng vắc -xin trong năm 2024 kịp thời đảm bảo nguồn cung, chỉ đạo các địa phương chủ động trong giám sát, phát hiện dịch và đáp ứng các biện pháp về tiêm chủng vắc- xin cho đối tượng nguy cơ cao tại ổ dịch để khoanh vùng, không để dịch bệnh lây lan. Ảnh: VNDC

Hiện nay, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Chương trình TCMR đã có văn bản hướng dẫn các tỉnh về việc tiêm bổ sung, tiêm vét cho các địa phương. Ngoài ra, Bộ Y tế đã và đang chỉ đạo các đơn vị liên quan thực hiện việc lập kế hoạch cung ứng vắc -xin trong năm 2024 kịp thời đảm bảo nguồn cung, chỉ đạo các địa phương chủ động trong giám sát, phát hiện dịch và đáp ứng các biện pháp về tiêm chủng vắc- xin cho đối tượng nguy cơ cao tại ổ dịch để khoanh vùng, không để dịch bệnh lây lan.

Để giải quyết căn cơ, lâu dài Bộ Y tế đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan sửa đổi Nghị định số 104/2016/NĐ-CP ngày 01/7/2016 của Chính phủ quy định về hoạt động tiêm chủng, trong đó cho phép bố trí ngân sách Trung ương để đảm báo kinh phí mua vắc- xin cho chương trình TCMR.

Nêu quan điểm của Bộ Y tế về việc chuyển tuyến bệnh nhân, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương cho biết: Sau 15 năm ban hành Luật BHYT, chúng ta đã đạt được tỉ lệ bao phủ BHYT gần 91 triệu người, với khoảng 92% dân số; số lượt khám chữa bệnh BHYT cũng gia tăng với 150,5 triệu lượt KCB BHYT năm 2022 và quyền lợi của người tham gia BHYT cũng ngày càng được mở rộng; mỗi năm quỹ BHYT chi khoảng hơn 110 nghìn tỷ đồng cho KCB. Nguồn kinh phí do quỹ BHYT chi trả cho chi phí khám chữa bệnh đang chiếm tỷ trọng lớn trong nguồn thu của bệnh viện; chất lượng dịch vụ y tế ngày càng được nâng cao.

Để đạt được kết quả như vậy, một trong những yếu tố quan trọng là việc tổ chức đăng ký khám bệnh, chữa bệnh BHYT ban đầu và chuyển tuyến KCB. Quy định phân tuyến chuyên môn, chuyển tuyến và giấy chuyển tuyến có ý nghĩa quan trọng góp phần bảo đảm ổn định, cân đối, bền vững hệ thống KCB và công tác KCB. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập như: quy định đăng ký KCB ban đầu còn nặng về hành chính. Thủ tục chuyển tuyến, cấp giấy chuyển tuyến còn có tình trạng gây phiên hà cho người bệnh, thậm chí có trường hợp phát sinh tiêu cực, xin cho, giữ bệnh nhân lại gây bức xúc.

Từ ngày 1/1/2016 việc thông tuyến khám chữa bệnh giữa trạm y tế tuyến xã, phòng khám đa khoa và bệnh viện tuyến huyện; từ 01/01/2021 việc thông tuyến tỉnh trên toàn quốc đối với KCB nội trú cũng tạo ra một số vướng mắc liên quan đến tuyến, vượt tuyến, chuyển tuyến, gây ra tình trạng quá tải trở lại ở tuyến trên và giảm tỷ lệ KCB tại y tế cơ sở.

Để đảm bảo chất lượng phục vụ người bệnh cao nhất, Bộ Y tế đã và đang tăng cường chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi chi trả BHYT cho tuyến dưới. Áp dụng hình thức giấy chuyển tuyến điện tử để việc cấp giấy chuyển tuyến được thuận tiện, nhanh chóng. Lập hồ sơ quản lý sức khoẻ người dân và mở rộng mô hình bác sỹ gia đình, nâng cao chất lượng y tế cơ sở.

Để đảm bảo chất lượng phục vụ người bệnh cao nhất, Bộ Y tế đã và đang tăng cường chỉ đạo, triển khai đồng bộ các giải pháp để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi chi trả BHYT cho tuyến dưới. Áp dụng hình thức giấy chuyển tuyến điện tử để việc cấp giấy chuyển tuyến được thuận tiện, nhanh chóng. Ảnh: IT

Tiếp tục mở rộng danh mục và thời gian cấp phát thuốc BHYT cho tuyến xã cho một số bệnh mãn tính; cải tiến quy trình cấp giấy chuyển tuyến có thời hạn 1 năm cho một số bệnh mãn tính; cân đối, cải cách các quy định về chuyển tuyến.

Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động về chỉ đạo tuyến, bệnh viện vệ tinh, luân phiên luân chuyển cán bộ, đào tạo chuyển giao kỹ thuật để tăng cường năng lực và trình độ chuyên môn của tuyến dưới đảm bảo thực hiện tốt các kỹ thuật theo phân tuyến chuyên môn kỹ thuật của các tuyến.

Tăng cường hoạt động nâng cao chất lượng bệnh viện như: củng cố, xây dựng hệ thống, tổ chức quản lý chất lượng bệnh viện, đào tạo, kiểm tra, giám sát thực hiện hoạt động quản lý chất lượng bệnh viện. Tiếp tục đẩy mạnh hoạt động quản lý chất lượng xét nghiệm và xây dựng các bộ tiêu chí đánh giá, kiểm định chất lượng lâm sàng giúp nâng cao chất lượng chuyên môn, rút ngắn thời gian điều trị, tiết kiệm chi phí và thời gian của người bệnh./.