Sáng 5/6, tiếp tục Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi); Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Nhà ở (sửa đổi). Đồng thời, Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, so với Luật Nhà ở năm 2014, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) lần này có một số điểm mới. Đó là sửa đổi, bổ sung thêm các quy định về đối tượng, hình thức và điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội; loại hình dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; nguyên tắc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội…

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị trình bày Tờ trình về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) sáng ngày 5/6

Đồng thời, bổ sung thêm các quy định về hình thức phát triển nhà ở xã hội, trong đó yêu cầu đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; xác định giá bán nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư; thời điểm thẩm định giá bán, giá cho thuê mua nhà ở xã hội; trách nhiệm của Bộ Xây dựng và chính quyền địa phương.

Tính đến nay, trên địa bàn cả nước đã hoàn thành 301 dự án nhà ở xã hội khu vực đô thị và nhà ở công nhân khu công nghiệp, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng diện tích hơn 7.790.000m2. Đồng thời, đang tiếp tục triển khai 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 454.360 căn, với tổng diện tích khoảng 22.718.000m2. Trong đó, có 245 dự án với quy mô 300.000 căn hộ đang thực hiện thủ tục đầu tư và có 156 dự án với quy mô 156.700 căn hộ đang đầu tư xây dựng.

“Mặc dù việc đầu tư phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã đạt được một số kết quả quan trọng. Tuy nhiên với kết quả hoàn thành 7.790.000 m2 sàn nhà ở xã hội thì mới đạt khoảng 65% mục tiêu đề ra đến năm 2020, trong khi nhu cầu của đối tượng người thu nhập thấp khu vực đô thị, trong đó có công nhân và lực lượng vũ trang là rất lớn”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho hay.

Khó khăn phá dỡ, xây dựng lại chung cư cũ: Vướng mắc lớn

Theo cơ quan thẩm tra là Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, một trong những vướng mắc lớn hiện nay cần phải khắc phục khi sửa đổi Luật Nhà ở là tình trạng khó khăn trong phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ, đã bị xuống cấp, hư hỏng.

Do đó Ủy ban Pháp luật tán thành việc sửa nhằm khắc phục hạn chế, vướng mắc, chưa phù hợp thực tiễn của pháp luật, hoàn thiện quy định, chế tài để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm chính sách, pháp luật về nhà ở, đảm bảo đồng bộ quy định pháp luật khác.

Quốc hội nghe Tờ trình, Báo cáo thẩm tra dự án Luật Nhà ở (sửa đổi)

Trong hồ sơ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tháng 3 vừa qua, Chính phủ đã đề xuất bổ sung quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư, nhưng nội dung này không nhận được sự đồng tình. Vì thế, dự thảo luật trình Quốc hội đã bỏ phương án về thời hạn sở hữu nhà chung cư. Dù vậy, Ủy ban Pháp luật đánh giá các nội dung bổ sung trong dự thảo luật chưa đáp ứng yêu cầu về tính cụ thể, khả thi trong việc quy định thẩm quyền, trình tự, thủ tục di dời cư dân, phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư không còn an toàn.

Trên cơ sở nghiên cứu, khảo sát và giám sát việc thực thi pháp luật về cải tạo xây dựng lại nhà chung cư trong thực tiễn ở các đô thị lớn, Ủy ban Pháp luật cho rằng, các quy định của dự thảo luật cần phải tháo gỡ được các điểm nghẽn.

Các điểm nghẽn này gồm: Việc không di dời được người dân ra khỏi các nhà chung cư nguy hiểm, có nguy cơ sập đổ; Không lựa chọn được chủ đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trong trường hợp người dân tự góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư; Không thống nhất được phương án bồi thường, tái định cư sau khi đã lựa chọn được chủ đầu tư dẫn đến việc triển khai dự án kéo dài, không bảo đảm tiến độ thực hiện kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.

Dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư phải áp dụng quy định về trình tự, thủ tục đầu tư củaLuật Nhà ở, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công gây khó khăn, kéo dài thủ tục thực hiện dự án cũng là vướng mắc cần phải khắc phục.Để tháo gỡ các điểm nghẽn này, Ủy ban Pháp luật đồng tình với đề xuất của Chính phủ về lựa chọn nhà đầu tư.

Cơ quan thẩm tra lưu ý, trình tự, thủ tục di dời, biện pháp cưỡng chế tác động trực tiếp đến các quyền hiến định (quyền có nơi ở hợp pháp, quyền bất khả xâm phạm về chỗ ở, quyền sở hữu nhà ở...) nên phải quy định trong luật. Tuy nhiên, dự thảo chưa nêu rõ, dẫn đến khó triển khai.

“Nếu chung cư cũ, hư hỏng, có nguy cơ sập đổ mà chưa di dời được người dân, hậu quả xảy ra ai sẽ chịu trách nhiệm?”, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ quy định cụ thể và bổ sung giải pháp quyết liệt hơn, trong đó có biện pháp cưỡng chế cần thiết để khắc phục tình trạng này.

Về quyền sử dụng đất dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư, theo cơ quan thẩm tra, đang có sự xung đột với nội dung của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Do đó, cơ quan soạn thảo 2 dự thảo luật này là Bộ Xây dựng và Bộ Tài nguyên Môi trường cần phải chỉnh lý quy định, đảm bảo quyền lợi chủ sở hữu nhà chung cư cải tạo, xây dựng lại đối với đất ở ổn định, lâu dài.

Dự Luật Nhà ở sửa đổi gồm 12 chương, 196 điều và sẽ tiếp tục được Quốc hội thảo luận ở hội trường vào sáng 19/6, trong đợt họp thứ hai của kỳ họp thứ 5.