Trận chiến đấu của Tiểu đoàn 11, Trung đoàn Ngô Quyền tại thôn Mỹ Thành, xã Hòa Thắng đầu tháng 4/1968 là cuộc đối đầu không cân sức giữa một bên là Tiểu đoàn 11, Trung đoàn Ngô Quyền, bên kia là kẻ địch với sự tập trung của Lữ đoàn dù 173 Mỹ, Trung đoàn 28 thuộc sư Bạch Mã của Nam Triều Tiên, Trung đoàn 47 ngụy có sự chi viện đắc lực của máy bay và pháo binh. Cuộc chiến giằng co, quần lộn giữa ta và địch từ đêm 4 đến hết ngày 6/4/1968, bộ đội ta đã anh dũng chống chọi loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên, bắn cháy nhiều xe tăng, máy bay của địch… đẩy lùi nhiều đợt tấn công của chúng.

Đêm 6, rạng 7/4, cán bộ, chiến sĩ hi sinh và bị thương nặng gần hết, số ít còn lại tìm cách mở đường máu thoát về căn cứ tại Sơn Hòa. Tiểu đoàn 11 vào trận có hơn 200 cán bộ chiến sĩ, khi về chỉ còn lại 20 anh em, số còn lại đã anh dũng hi sinh tại Mỹ Thành, 8 đồng chí bị địch bắt. Đến hôm nay, trong số những người sống sót chỉ còn lại 6 người, tất cả đều là thương binh, trong đó có 2 người cụt chân.

Đồng chí Cao Thị Hòa An - Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đứng thứ 3 bên phải (hàng trước) dâng hương cho cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 11

Trận chiến đấu ở Mỹ Thành mãi mãi đi vào tâm trí của người chiến sĩ Trung đoàn 10 (Ngô Quyền), như một bản tráng ca bất tử, khắc vào xương cốt những người anh em Tiểu đoàn 11 còn sống và Nhân dân Phú Yên niềm tiếc thương vô hạn đến hôm nay.

Trước ngày giỗ trận, dù đường sá xa xôi, già yếu, bệnh tật nhưng không ngăn được bước chân của những cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ từ các tỉnh, thành phố trong cả nước trở về chiến trường xưa để gặp lại đồng đội và thắp nén hương thơm cho những người anh em kém may mắn đang nằm tại nơi này.

Sáng sớm 4/4/2023, các cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ từ khắp mọi miền Tổ quốc và có sự hiện diện của bà Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Yên, đại diện lãnh đạo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Hội Cựu chiến binh tỉnh, lãnh đạo huyện Phú Hòa và cán bộ, Nhân dân xã Hòa Thắng… tập trung về Nhà bia thờ các anh hùng liệt sĩ tại thôn Mỹ Thành, xã Hòa Thắng, để cùng dâng hương nhân 55 ngày giỗ các anh hùng, liệt sĩ Tiểu đoàn 11.

Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, đại tá Đặng Phi Thưởng, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Liên lạc cựu chiến binh Trung đoàn 10, tại Phú Yên xúc động đọc điếu văn trước vong linh cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 11.

Đồng chí Cao Thị Hòa An - Phó bí thư Thừng trực Tỉnh ủy nghe các CCB nói về tấm bia lập sau khi vùi xác cán bộ chiến sĩ Tiểu đoàn 11, tháng 4/1968

Đã 55 năm trôi qua, nhưng một phần hài cốt, máu thịt của cán bộ, chiến sĩ hi sinh vẫn còn nằm lại nơi đây. Nhiều hài cốt của các anh hùng, liệt sĩ khác chưa thể quy tập về các nghĩa trang liệt sĩ, về với gia đình, đồng đội để lại nỗi day dứt khôn nguôi trong tâm can của những đồng đội còn sống. Mỗi lần về lại Phú Yên, đến các địa danh nơi diễn ra những trận chiến đấu ác liệt năm xưa như: Núi Sầm, gò Thì Thùng, đầm Ô Loan, Ninh Tịnh, sân bay Khu Chiến… những cựu chiến binh cùng nhau thắp nén hương tưởng nhớ về đồng đội, những người anh em đã cùng tham gia chiến đấu vào sinh ra tử.

Cựu chiến binh Nguyễn Thế Truyền, chiến sĩ Trung đoàn Ngô Quyền chiến đấu ở Phú Yên từ năm 1965 theo suốt chiều dài cuộc chiến đến ngày giải phóng, hơn 80 tuổi vẫn đưa vợ con đến dâng hương, ông rưng rưng đọc bài thơ viếng đồng đội trong ngày giỗ trận: “Ôi! Miền quê mảnh đất kiên trung/ Trọn nghĩa vẹn tình/ Ôm ấp chở che 1.700 hồn cốt/ Những người con, những người lính Trung đoàn/ Để mãi mãi nơi này đẹp mãi sắc cờ hoa…”.

Cựu chiến binh Phạm Trung Mạo, nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn 11, người trực tiếp tham gia trận chiến đấu tại Mỹ Thành 55 năm về trước, người đã tổ chức mở đường máu đưa được 11 đồng đội thoát về căn cứ. Cũng là người đưa ra ý tưởng, đóng góp nhiều công của để xây dựng nhà bia tưởng niệm ở Mỹ Thành. Đã ba lần ông đưa vợ và con, cháu đến thăm Phú Yên, ông nghẹn ngào nói: "Trở về chiến trường xưa trong dịp giỗ trận, mỗi cựu chiến binh đều mang trong mình những cảm xúc khác nhau. Ngoài nỗi nhớ thương cho những người đồng đội đã nằm xuống, mình thì may mắn được gặp đồng đội cũ để cùng ôn lại kỷ niệm về những trận chiến đấu oanh liệt, để cảm ơn người Phú Yên, một thời chúng tôi sống trong lòng dân, chiến đấu vì dân…”.

Đại tá Lưu Công Thục, nguyên Phó Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 13 trong chiến tranh, nguyên chiến sĩ Trung đoàn 10, người đã có công tìm kiếm quy tập hàng trăm hài cốt liệt sĩ, kết nối thông tin liệt sĩ với hàng nghìn thân nhân gia đình, tham gia xây dựng ba công trình bia tưởng niệm tập thể liệt sĩ được công nhận là Công trình Văn hóa lịch sử cấp tỉnh chia sẻ: “Tôi còn nặng nợ với anh em, đồng đội lắm. Kể cả vợ con tôi cũng khó lòng mà hiểu hết tình cảm của người lính chúng tôi dành cho nhau giữa chiến trường”.

Ông Quách Tá Khang, sinh năm 1964, con trai của liệt sĩ Quách Tá Ngọc, Phó tiểu đoàn trưởng, Tham mưu trưởng Tiểu đoàn 11 hi sinh trong trận đánh tại thôn Mỹ Thành cảm động nói: “Cha tôi và đồng đội đã hi sinh tại mảnh đất này, để lại nỗi thương đau không của riêng tôi, mẹ tôi và gia đình, đó là nỗi thương đau chung của nhiều thân nhân liệt sĩ khác. Song, đó cũng là niềm tự hào của chúng tôi, vì cha tôi cũng như các đồng đội đã hi sinh đầy ý nghĩa, hi sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng, cho hôm nay cả dân tộc có cuộc sống hòa bình”.

Tất cả các kí ức vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí của mỗi cựu chiến binh. Họ đều có cùng chung tâm sự: "55 năm trôi qua, mặt trận Phú Yên giờ đã thay da đổi thịt, những địa danh xưa bom đạn địch chà đi, xát lại, tan hoang... đã trở nên xanh tươi, đầy sức sống. Nơi đây chúng tôi được sự che chở đùm bọc của đồng bào nên luôn mãi vững niềm tin chiến thắng”.

Bà Cao Thị Hòa An, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh trong bài phát biểu của mình đã bày tỏ lòng biết ơn các thế hệ cha ông, những cựu binh Trung đoàn Ngô Quyền đã dành cho Phú Yên tình cảm sâu nặng, tốt đẹp và mong muốn thế hệ trẻ hôm nay và mai sau viết tiếp truyền thống của cha anh đi trước; xây dựng bảo vệ đất nước, quê hương ngày càng giàu đẹp hơn; xứng đáng với sự hi sinh của các anh hùng liệt sĩ.