Đó không chỉ là việc kiểm tra, giám sát thực hiện các chính sách, chế độ quy định đối với NCT mà còn là việc giải quyết đơn thư của NCT gửi đến Hội yêu cầu, kêu cứu về các quyết định của chính quyền, Tòa án Nhân dân (TAND) đã có hiệu lực. Thông thường Hội chỉ cần làm văn bản chuyển đơn thư đó cho cơ quan chức năng giải quyết theo thẩm quyền, nhưng làm thế là chưa hết trách nhiệm với hội viên và NCT. Bởi khi hội viên và NCT gửi đơn thư đến Hội là đã tin tưởng, gửi gắm hi vọng cho tổ chức Hội can thiệp, giúp đỡ, bảo vệ quyền lợi cho họ.

Vậy Hội phải làm gì? Trước hết, cần nghiên cứu kĩ đơn thư, xác minh cụ thể, đối chiếu các Luật có liên quan… Nếu giải quyết của chính quyền và xét xử của Tòa án là đúng thì Hội phải giải thích và động viên hội viên, NCT chấp hành. Nếu thấy có dấu hiệu oan sai hoặc chưa đúng với pháp luật nói chung và Luật NCT nói riêng thì Hội phải kiến nghị đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét lại. Có như thế mới làm tròn trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên và NCT.

Thực tế mấy năm qua, các cấp Hội NCT ở tỉnh Bạc Liêu đã giải quyết tương đối tốt một số vụ việc NCT yêu cầu, khiếu nại. Đó là trường hợp của cụ Tô Minh Lắm, hội viên NCT ở xã Ninh Thạnh Lợi, huyện Hồng Dân khiếu nại về chế độ thương binh. Thường trực Ban đại diện (BĐD) Hội NCT tỉnh nghiên cứu kĩ đơn rồi tới Hội đồng Giám định Y khoa tỉnh Kiên Giang và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) tỉnh Bạc Liêu để xác minh. Thấy các ngành chức năng giải quyết đúng chính sách, pháp luật, BĐD Hội NCT tỉnh đã có văn bản giải thích và động viên cụ Lắm chấp hành, đến nay không khiếu nại nữa.

Trường hợp cụ bà Hồ Thị Trầm ở xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi từ trần, được hưởng chế độ mai táng phí, nhưng cán bộ Thương binh - Xã hội của xã không cấp mà trừ vào số tiền UBND huyện đến viếng và hỗ trợ mai táng. Gia đình cụ phản ánh việc này lên Hội NCT tỉnh, Thường trực BĐD Hội đi xác minh, thấy việc khiếu nại của gia đình là đúng, bởi tiền hỗ trợ và tiền chế độ là 2 khoản khác nhau. Thường trực BĐD Hội đã làm việc với lãnh đạo xã và huyện, sau đó gia đình cụ Trầm được hoàn lại tiền chế độ mai táng phí.

Đặc biệt là trường hợp của cụ Nguyễn Thị Tài (106 tuổi) và các con ở phường Hộ Phòng, thị xã Giá Rai, có đơn kêu cứu đến BĐD Hội NCT tỉnh về việc TAND tỉnh xét xử phúc thẩm dân sự vụ “Tranh chấp chia tài sản chung”. Thường trực BĐD Hội tập trung nghiên cứu đơn và các bản án sơ thẩm, phúc thẩm; đối chiếu các Luật có liên quan, trong đó có Luật NCT rồi đi xác minh thực tế tại gia đình; gặp gỡ các hộ dân chung quanh và làm việc với Trưởng khóm, Chi hội trưởng Chi hội NCT, UBND, Hội NCT phường… Tổng hợp các dữ liệu, Thường trực BĐD Hội nhận thấy: Bản án dân sự phúc thẩm của TAND tỉnh xét xử việc tranh chấp chia tài sản chung giữa nguyên đơn là cụ Nguyễn Thị Tài cùng các con với bị đơn là bà Hàng Thị Hồng con gái út, là trái với nguyện vọng của cụ, không phù hợp với quy định của pháp luật, trong đó có Luật NCT và vi phạm nghiêm trọng đến đạo đức xã hội, tập quán lâu đời của người Việt Nam.

Vì vậy, BĐD Hội NCT tỉnh kiến nghị với Ban Nội chính Trung ương, Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) cấp cao, TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh, Thường trực Tỉnh ủy, UBND, Viện KSND, TAND tỉnh, Ban Nội chính Tỉnh ủy đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét hủy Bản án theo trình tự Giám đốc thẩm. Ngày 12/7/2019, TAND cấp cao tại TP Hồ Chí Minh đã có Quyết định kháng nghị Giám đốc thẩm và đề nghị hủy Bản án dân sự phúc thẩm của TAND tỉnh Bạc Liêu và Bản án dân sự sơ thẩm của TAND thị xã Giá Rai, giao cho TAND thị xã Giá Rai xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Việc các cấp Hội NCT tỉnh Bạc Liêu phối hợp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên và NCT, đặc biệt là trong vụ việc của cụ Nguyễn Thị Tài, được cán bộ, Nhân dân và NCT địa phương ghi nhận và đánh giá cao.