Sự cần thiết sửa đổi toàn diện Luật Thanh tra là thực hiện nhiệm vụ lập pháp đã được đề ra tại Đề án Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Tiếp tục duy trì Thanh tra huyện

Ngày 26/5, trình bày trước Quốc hội, ông Đoàn Hồng Phong, Tổng Thanh tra Chính phủ cho hay khi đề xuất chính sách xây dựng Luật thanh tra (sửa đổi), cơ quan chủ trì soạn thảo đã đề xuất không tổ chức thanh tra huyện.

Tuy nhiên, có nhiều ý kiến cho rằng huyện là một cấp chính quyền quan trọng. Cơ quan thanh tra hiện nay không chỉ thực hiện chức năng thanh tra mà còn có trách nhiệm giúp UBND thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và triển khai thực hiện các biện pháp phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Ông Đoàn Hồng Phong, Tổng Thanh tra Chính phủ báo cáo, giải trình trước Quốc hội dự án Luật Thanh tra sửa đổi sáng ngày 26/5. ảnh quochoi.vn

Mặt khác, nếu không tổ chức thanh tra huyện thì thanh tra tỉnh cũng phải tăng thêm biên chế và tổ chức thêm các phòng chuyên môn phụ trách thanh tra địa bàn các huyện khi có yêu cầu, nên thực tế việc tinh giản bộ máy cũng không đáng kể.

Vì vậy, dự thảo luật đã tiếp thu các ý kiến và giữ nguyên quy định về thanh tra huyện trong dự thảo Luật thanh tra (sửa đổi).

"Để khắc phục những bất cập hiện nay trong tổ chức và hoạt động của thanh tra huyện cần tăng cường về tổ chức, biên chế cho các cơ quan thanh tra huyện nhằm đáp ứng các yêu cầu nhiệm vụ được giao", ông Phong nhấn mạnh.

Theo ông Hoàng Thanh Tùng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội, quá trình thẩm tra Ủy ban Pháp luật nhận thấy, dự thảo Luật kế thừa quy định về hệ thống tổ chức cơ quan thanh tra theo cấp hành chính như Luật Thanh tra hiện hành, gồm: Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh và Thanh tra huyện.

Trong quá trình thẩm tra, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành, tiếp tục duy trì mô hình tổ chức Thanh tra huyện, vì tổ chức thanh tra hành chính ở cấp huyện đã có quá trình hình thành và phát triển ổn định, lâu dài, cần thiết, bảo đảm tuân thủ chặt chẽ nguyên lý “ở đâu có quản lý thì ở đó có thanh tra”. Bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất về tổ chức với cơ quan thanh tra ở cấp tỉnh và trung ương.

“Việc tiếp tục duy trì mô hình tổ chức Thanh tra huyện bảo đảm phù hợp và thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được giao cho Thanh tra huyện trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng. Những bất cập trong tổ chức và hoạt động của Thanh tra huyện hiện nay không phải do thiết chế này không còn phù hợp mà do chưa được quan tâm bố trí đủ nguồn lực để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao. Do đó, cần có giải pháp hiệu quả khắc phục hạn chế này – ông Hoàng Thanh Tùng đề nghị.

Xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra

Vấn đề này ông Đoàn Hồng Phong nêu rõ, nếu chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và hoạt động kiểm toán nhà nước thì cơ quan thanh tra, cơ quan kiểm toán nhà nước trao đổi, thống nhất để một cơ quan thực hiện. Trường hợp không thống nhất được thì cơ quan nào đang tiến hành hoạt động thanh tra hoặc kiểm toán trước thì cơ quan đó tiếp tục thực hiện.

Chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động của Thanh tra Chính phủ và thanh tra Bộ, Thanh tra Tổng cục, Cục, Thanh tra tỉnh, thanh tra Sở thì Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra.

Tương tự, là hoạt động của Thanh tra Tổng cục, Cục trong cùng một bộ thì Thanh tra Tổng cục, Cục có chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực hoạt động chính của đối tượng thanh tra tiến hành thanh tra.

Chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động của thanh tra Bộ, Thanh tra Tổng cục, Cục và Thanh tra tỉnh, thanh tra sở thì Thanh tra bộ tiến hành thanh tra.

Theo ông Phong, hoạt động của Thanh tra tỉnh và Thanh tra Tổng cục nếu có chồng chéo, trùng lặp thì Chánh thanh tra tỉnh trao đổi với Chánh thanh tra bộ để thống nhất phương án xử lý; trường hợp không thống nhất được thì báo cáo Tổng Thanh tra Chính phủ xem xét, quyết định.

Chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra của thanh tra sở, thanh tra huyện thì thanh tra sở tiến hành thanh tra. Chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra của Thanh tra Tổng cục, Cục và thanh tra sở thì Thanh tra tổng cục, Cục tiến hành thanh tra.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trao đổi bên lề kỳ họp, sáng 26/5. ảnh: quochoi.vn

Trên cơ sở nhận thức rõ thực trạng “hoạt động thanh tra, kiểm tra của các ngành dày đặc, gây bức xúc cho đối tượng thanh tra, kiểm tra”, dự thảo Luật đã bổ sung nhiều quy định nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, giữa hoạt động thanh tra với kiểm tra, kiểm toán.

Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với các quy định của dự thảo Luật; đồng thời, đề nghị tiếp tục rà soát, bổ sung, quy định rõ trách nhiệm phối hợp của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, kiểm toán với cơ quan thanh tra trong quá trình xây dựng định hướng chương trình, kế hoạch thanh tra; chỉnh lý quy định của dự thảo Luật về xử lý chồng chéo với hoạt động kiểm toán để thống nhất với quy định của Luật Kiểm toán nhà nước – ông Hoàng Thanh Tùng nhấn mạnh.

Cũng trong buổi sáng ngày 26/5, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại Hội trường sau khi lắng nghe báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Cảnh sát cơ động do ông Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội trình bày. Cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.

Buổi chiều Quốc hội thảo luận ở tổ về dự án Luật Thanh tra (sửa đổi) và dự án Luật Khám, chữa bệnh (sửa đổi).