Theo Báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính - Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, quý I/2023, hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm như ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu ngoại, động vật hoang dã...; buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng hóa có nguồn gốc nước ngoài... qua một số tuyến biên giới, cửa khẩu, cảng biển, vùng biển, địa bàn nội địa trọng điểm diễn biến phức tạp nhưng không phát sinh "điểm nóng".

Thông qua hoạt động xuất nhập khẩu, các đối tượng lợi dụng không khai báo, khai không đúng chủng loại, tuyến đường của lô hàng; nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn để buôn lậu, gian lận thương mại. Lợi dụng thời tiết, địa hình trên các tuyến biên giới, vùng biển, đường mòn, lối mở... thuê người dân vận chuyển hàng hóa qua biên giới, sử dụng trang thiết bị hiện đại, trang bị vũ khí nóng để chống trả lực lượng chức năng khi bị bắt giữ.

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang chủ trì Hội nghị Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại, và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia).

Trong thị trường nội địa, các đối tượng lợi dụng hoạt động thương mại điện tử, các trang mạng xã hội để trà trộn hàng giả, hàng lậu, không rõ nguồn gốc, kém chất lượng...; lợi dụng hoạt động của doanh nghiệp, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn; lợi dụng các cửa hàng, ki-ốt, hộ kinh doanh, chợ truyền thống để trà trộn, bày bán hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng…

Trước tình hình trên, công tác tham mưu, chỉ đạo, điều hành của các bộ, ngành, địa phương được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Trong quý I/2023, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lí 28.028 vụ việc vi phạm (giảm 11,24% so với cùng kì năm 2022); khởi tố hình sự 278 vụ/679 đối tượng…

Tại Hội nghị, đại diện các đơn vị, địa phương đã đề xuất, kiến nghị các biện pháp phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ và xử lí các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới… phù hợp với đặc thù từng đơn vị, địa phương…

Đồng tình với báo cáo của Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá, tình hình chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới có những vướng mắc mang tính đặc thù. Lợi ích trước mắt lớn là nguyên nhân thôi thúc cán bộ thực thi có hành vi vi phạm pháp luật. Người tiêu dùng tìm đến những mặt hàng giá rẻ, giá thấp, vô tình tiếp tay cho những hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả… Công tác quản lí Nhà nước chưa đáp ứng được nhu cầu và sự gia tăng phức tạp, khó khăn hiện nay. Điều này đòi hỏi các đơn vị, địa phương cần nỗ lực, triển khai công việc tích cực, hiệu quả hơn nữa.

Phó Thủ tướng yêu cầu, người đứng đầu theo chức trách, nhiệm vụ được giao phải có biện pháp quản lí nghiêm cấp dưới, tránh tuyệt đối những cám dỗ vật chất. Các lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ cần tiếp tục trau dồi nghiệp vụ để phù hợp xu thế hiện nay và phối hợp hiệu quả hơn giữa các lực lượng.

Về quy định trách nhiệm đối với từng đơn vị, địa phương, hiện còn nhiều quy định chồng chéo giữa các lực lượng chức năng. Trong vòng 10 ngày (tính từ 11/5), các đơn vị, địa phương cần rà soát lại các văn bản pháp luật, đề xuất kiến nghị với Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia để tổng hợp, báo cáo Chính phủ…