Đến thăm nghệ nhân Lục Văn Bình vào một ngày đầu Xuân. Trong trang phục truyền thống của người Cao Lan, tiếp chuyện chúng tôi, ông Bình kể về văn hóa dân tộc mình với giọng hào sảng, đôi mắt ánh lên vẻ tự hào.

Ông chia sẻ: Sinh ra và lớn lên tại một vùng quê giàu bản sắc văn hóa truyền thống. Hằng ngày, tôi đã được đắm mình trong những câu hát ru của bà, của mẹ, được tham dự các buổi biểu diễn Sình ca… Đặc biệt, có lần được nghe kể về nghi lễ “gửi đất” (đây là nghi lễ quan trọng trong đám tang của người Cao Lan) cùng những giá trị nhân văn của nó nên tôi đã bị thu hút và mong muốn tìm hiểu. Do vậy, sau này với lòng đam mê sẵn có, tôi đã quyết tâm tìm hiểu, học hỏi để lưu truyền lại cho thế hệ mai sau.

Nghệ nhân Lục Văn Bình (bên trái) đang truyền dạy những nét văn hóa cổ của đồng bào Cao Lan.

Việc truyền dạy những ngày đầu gặp không ít khó khăn, phần vì chính bản thân ông còn không nhớ hết các bài dân ca cổ, những điệu múa, những trang cụ cần thiết; phần vì xã hội ngày càng phát triển, các thế hệ trẻ không còn mặn mà, tha thiết với những làn điệu ca cổ, hay điệu múa dân gian. Bên cạnh đó, đa số đồng bào Cao Lan tất bật lo cuộc sống gia đình nên không còn thời gian để cùng ông tập luyện.

Tha thiết muốn giữ lại bản sắc của người Cao Lan, ông không quản ngại vất vả, khó khăn đến từng nhà vận động từng người dân tham gia các lớp học Sình ca. Ông nhớ lại: “Gần một năm trời, tôi phải “lặn lội” sang tận Sơn Động, Lục Ngạn (Bắc Giang) để tìm những câu hát, bài cúng, nghi thức của đồng bào Cao Lan để về truyền dạy cho những người dân trong làng, bản mình”.

Mưa dầm thấm lâu, đến nay, đa số người dân ở thôn Khe Lọng Ngoài và ở trong bản đã hiểu và học được nhiều bài múa, câu hát, nét văn hóa cổ của đồng bào mình. Trên cơ sở đó, đến nay, ông Bình đã thành lập được một đội văn nghệ với hơn 30 thành viên gồm nhiều thế hệ để vừa truyền dạy các bài ca, điệu múa cổ và các nét văn hóa của dân tộc mình, vừa biểu diễn phục vụ đời sống tinh thần cho bà con.

Ông Phạm Thế Hiền, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thanh Sơn cho biết, nghệ nhân Lục Văn Bình là người có nhiều công lao đóng góp trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của người Cao Lan. Ngoài việc tuyên truyền, thành lập đội văn nghệ, ông Bình còn tham gia nghiên cứu, phục dựng các phong tục truyền thống như thờ, cúng tổ tiên, tạ ơn trời đất, mừng cơm mới, cưới hỏi, sưu tầm về nguồn gốc của dân tộc Cao Lan; viết sách, trực tiếp làm giảng viên đứng lớp giảng dạy về văn hóa Cao Lan…

Những cống hiến trong việc bảo tồn, gìn giữ văn hóa truyền thống của dân tộc Cao Lan, nghệ nhân Lục Văn Bình đã nhận được nhiều Bằng khen, Giấy khen vì đã tuyên truyền, vận động người dân bảo tồn, gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình.