Các huyện miền núi Vĩnh Thạnh, Vân Canh, An Lão giữ gìn, bảo tồn không gian văn hóa của các đồng bào dân tộc thiểu số miền núi tỉnh Bình Định.

Giữ được điệu múa, lời hát, trang phục của các đồng bào dân tộc thiểu số thì sẽ giữ được hồn cốt không gian văn hóa dân tộc thiểu số.

Ông Huỳnh Đức Bảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Vĩnh Thạnh cho biết: Thực hiện Dự án 6 “Bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”, huyện Vĩnh Thạnh phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh Bình Định tổ chức bảo tồn lễ hội mừng cốm lúa mới, nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Ba Na Kriêm. Ngoài ra, huyện tổ chức thêm 3 lớp tập huấn truyền dạy chỉnh sửa cồng chiêng, biểu diễn cồng chiêng, múa xoang, đàn t’rưng và làm phim tài liệu về trường ca hơ mon, mua sắm trang phục, nhạc cụ, thiết bị âm thanh, ánh sáng hỗ trợ hoạt động cho đội văn nghệ thôn K3, xã Vĩnh Sơn và thôn Hà Ri, xã Vĩnh Hiệp.

Nghệ nhân nhân dân Đinh Chương, ở thôn K8, xã Vĩnh Sơn chia sẻ: Việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Ba Na Kriêm nhận được sự ủng hộ của nhiều nghệ nhân vùng cao nơi đây. Tôi rất mừng khi được giao trọng trách truyền dạy cồng chiêng, nhạc cụ dân tộc, các trình thức trong lễ hội truyền thống của đồng bào Ba Na Kriêm cho lớp trẻ. Hiện tại, tôi đang sưu tầm trường ca hơ mon, di sản văn hóa đặc trưng của đồng bào Ba Na hiện đứng trước nguy cơ bị thất truyền, từ đó để bảo tồn, truyền dạy cho lớp trẻ gìn giữ.

Tại huyện miền núi Vân Canh, có 29 thôn, làng đồng bào dân tộc Chăm Hroi và Ba Na được hỗ trợ cồng chiêng từ các cấp, ngành. Huyện Vân Canh thành lập 8 câu lạc bộ cồng chiêng, tổ chức định kỳ 2 năm/lần Liên hoan cồng chiêng để bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương.

Ông Lê Thanh Nhơn, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Vân Canh, cho biết: Không những quan tâm giữ gìn nghệ thuật cồng chiêng, múa xoang, huyện còn hỗ trợ bảo tồn giá trị các loại nhạc cụ truyền thống như: Trống kơ toang, xà reo, chập chõa cũng như các lễ hội cầu mưa, ăn tết tại nhà rông, xuống lúa giống.

Để đảm bảo mục tiêu bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào gắn với phát triển du lịch, ông Nguyễn Xuân Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Canh bày tỏ: Huyện tổ chức nhiều lớp tập huấn dạy nghề dệt thổ cẩm cho đồng bào Ba Na làng Hà Văn Trên, xã Canh Thuận; lớp học tiếng, chữ viết Chăm Hroi cho cán bộ, công chức; lên kế hoạch ghi hình lễ đổ đầu, lễ mừng nhà mới của đồng bào Chăm Hroi và Ba Na. Qua đó, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa phi vật thể trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam nói chung và Bình Định nói riêng.

Cùng với huyện miền núi Vĩnh Thạnh, Vân Canh, huyện vùng cao An Lão cũng tập trung nguồn lực để thực hiện Dự án 6 theo kế hoạch đề ra. Hiện nay, huyện đã kiện toàn 40 đội văn nghệ đồng bào Ba Na, Hrê tại 7 xã: An Vinh, An Dũng, An Trung, An Hưng, An Toàn, An Nghĩa, An Quang và thị trấn An Lão; hỗ trợ trang phục cho 16 đội văn nghệ các xã hoạt động. Cùng với đó, xây mới nhà văn hóa thôn 2, xã An Nghĩa và tiếp tục xây thêm nhà văn hóa thôn 5, thôn 6, xã An Quang.

Nghệ nhân Yang Danh, nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc nhìn nhận: Những người truyền dạy nhạc cụ dân tộc, các trình thức trong lễ hội truyền thống của đồng bào Ba Na, Hrê, Chăm Hroi cần có ngọn lửa đam mê, như vậy thanh niên trẻ mới nhiệt tình học theo. Giữ được điệu múa, lời hát, trang phục của các đồng bào dân tộc thiểu số thì sẽ giữ được hồn cốt không gian văn hóa dân tộc thiểu số làm nên sức mạnh dân tộc hồn thiêng sông núi.

Bà Huỳnh Thị Anh Thảo, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Bình Định cho hay: Để thực hiện Dự án 6 đảm bảo hiệu quả, hoàn thành đúng tiến độ, Sở phối hợp các huyện Vân Canh, Vĩnh Thạnh, An Lão, Tây Sơn, Hoài Ân rà soát tiến độ các mục việc, các vướng mắc để sớm tháo gỡ. Chúng tôi xây dựng 22 tủ sách cơ sở tại các xã miền núi. Tiếp tục kiểm kê, tư liệu hóa di sản văn hóa truyền thống, hỗ trợ các nghệ nhân đồng bào dân tộc thiểu số truyền dạy di sản cho lớp kế cận, hỗ trợ cho các đội văn nghệ hoạt động, trang bị cơ sở vật chất nhà văn hóa tại các xã miền núi. Làm phim quảng bá di sản văn hóa, tiềm năng du lịch vùng dân tộc thiểu số, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho bà con, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội các huyện miền núi, vùng cao bền vững.