Nguyên nhân xin dừng được lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai nêu lên là do gặp tình trạng khó khăn chung như các bệnh viện công: nhân viên y tế chuyển công tác, thiếu thuốc và thiết bị y tế, tự chủ trên danh nghĩa…

Nhiều khó khăn, vướng mắc

Theo PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, từ năm 2020, Bệnh viện Bạch Mai được giao làm thí điểm tự chủ - làm mô hình mới. Tuy nhiên bệnh viện này chưa bao giờ được giao đủ điều kiện tự chủ.Như vậy không đủ điều kiện để đánh giá việc tự chủ này. 3 điều kiện tự chủ là tự chủ về tổ chức bộ máy, tự chủ về giá và giao vốn để làm tự chủ nhưng bệnh viện Bạch Mai chưa bao giờ được tự chủ, mà chỉ tự chủ trên danh nghĩa.

Bà Đào Hồng Lan, quyền Bộ trưởng Bộ Y tế thăm và làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai ngày 18/8

Khi bệnh viện triển khai thí điểm tự chủ đúng lúc dịch bệnh diễn biến phức tạp do đó nguồn thu của bệnh viện giảm sâu, việc trích lập quỹ, phân bổ tài chính bệnh viện theo các tỷ lệ cố định của các văn bản hiện hành, ảnh hưởng tính chủ động về nguồn đầu tư, mua sắm… Về giá dịch vụ y tế, giá dịch vụ khám, chữa bệnh là nguồn thu chính của Bệnh viện cũng đang gặp khó khăn, vướng mắc rất lớn.

Về giá dịch vụ y tế theo yêu cầu, do một số yếu tố khách quan, đến khi hết thời gian thí điểm tự chủ, Bộ Y tế cũng chưa ban hành giá trần dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu; Bệnh viện gặp rất nhiều khó khăn khi thực hiện tự chủ nhưng lại không được tự chủ về giá.

Nếu thực hiện cơ chế tự chủ, nguồn tài chính là một trong yếu tố quyết định hoàn thành mục tiêu của Đề án tự chủ toàn diện. Giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo quy định hiện hành của Bộ Y tế mới tính 4/7 yếu tố cấu thành giá; Về giá dịch vụ y tế theo yêu cầu, Bộ Y tế chưa ban hành giá trần dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu.

Từ thực tế nêu trên, Giám đốc Đào Xuân Cơ đề xuất chưa nên thực hiện tự chủ ở các bệnh viện tuyến cuối, vì đây là bệnh viện đầu ngành, nơi điều trị tất cả bệnh nhân trong cả nước. Nếu tự chủ chắc chắn phải tăng doanh thu, lúc đó sẽ gây khó khăn cho bệnh nhân nghèo, nhiệm vụ an sinh xã hội của bệnh viện không được đảm bảo. Do đó chuyển đổi mô hình hoạt động theo Nghị định 60 của Chính phủ tự chủ theo nhóm 2 - tức là đơn vị sự nghiệp công tự bảo đảm chi thường xuyên, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của Bệnh viện Bạch Mai.

Cần có lộ trình thích hợp

Dư luận cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, với những khó khăn của ngành y tế và yêu cầu phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội sau đại dịch, chỉ nên thực hiện tự chủ chi thường xuyên mà chưa tự chủ chi đầu tư, nhất là đối với các bệnh viện tuyến cuối về chuyên môn kỹ thuật.

Với các bệnh viện tuyến huyện, là tuyến y tế cơ sở nên cần rất cân nhắc kỹ lưỡng về lộ trình áp dụng.

Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: Cần phải có lộ trình thích hợp thực hiện tự chủ bệnh viện

Theo đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội, tính tự chủ hiện đang gây khó khăn về quyền cho các cơ sở khám chữa bệnh, trong đó có tự chủ trong chi thường xuyên, đầu tư công, mua sắm công. Đây chính là cản trở tác động đến tâm lý của cán bộ, nhân viên ngành y tế nói chung và các cơ sở khám chữa bệnh nói riêng ngại va chạm, né tránh dẫn đến tình trạng khan hiếm thuốc, các vật tư tiêu hao… Từ đó dẫn đến hệ lụy là nhân viên ngành y tế bỏ việc hoặc chuyển công tác khác.

Thực tế này cần phải nghiêm túc đánh giá để làm sao phát hiện ra các kẻ hở pháp luật, vì có những quy định vô hình chung trở thành cái bẫy pháp lý mà vô tình khi thi hành sẽ vi phạm. Do đó cần rà soát lại các quy định này, qua đó sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Hiện nay có nhiều ý kiến cho rằng, trong thời gian trước mắt chỉ nên thực hiện tự chủ chi thường xuyên trong một giới hạn nhất định mà không nên tự chủ đầu tư – theo đại biểu Lê Thanh Vân, vấn đề này cần phải đánh giá, tổng kết về tự chủ đầu tư để rút ra bài học và đề xuất thay đổi chính sách.

Tuy nhiên việc tự chủ cần theo lộ trình, những bài học thực tiễn trong phòng chống đại dịch vừa qua có thể rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm xương máu cho ngành y tế- đại biểu Lê Thanh Vân nhấn mạnh.