Có nhiều thành tích xuất sắc, ông trở thành một trong những chuyên gia hàng đầu khi nghiên cứu, điều chế ra các chất Ether gây mê trong ngành phẫu thuật, Diethilfphalatate để trị ghẻ và chống muỗi vắt, Terpinchydrat từ dầu thông để làm thuốc ho, AcideAmino, Protei tinh khiết, Tricanxi phốt phát, Natriclorua tinh khiết... phục vụ ngành Dược chế tạo các loại thuốc phục vụ Nhân dân, làm lợi cho Nhà nước hàng tỉ đồng.

Thời bao cấp, kinh tế gia đình ông gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Từ năm 1986, nhờ chính sách mở cửa, ông được cơ quan chủ quản cho phép sử dụng một vài công trình nghiên cứu của mình để hợp tác kinh tế với một số Xí nghiệp Dược phẩm trong, ngoài nước và được chia một phần lợi nhuận hơn 20 tỉ đồng. Năm 1989, ông mua được ngôi nhà đang ở do Nhà nước phân phối ở số 7 đường Ngô Thì Nhậm, phường 6, quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh và 15ha đất trồng cao su, tiêu, điều ở huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương. Năm 1990, ông chia số đất này cho 12 hộ nghèo ở quê hương Tứ Xã trong đó có 3 em trai, em gái vào lập nghiệp. Hiện nay, các gia đình này đều trở nên khá giả, phát triển thêm 30 hộ mới, hình thành xóm “Ông Đương Tứ Xã” trên đất Bến Cát. Hằng năm, ông còn dành một phần tiền gửi về hỗ trợ quê hương phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới và phong trào của Hội NCT địa phương.

Tác giả (trái) và Kĩ sư Khổng Văn Đương

Trong quá trình công tác, không chỉ giỏi chuyên môn, ông còn tự học thêm nhiều ngoại ngữ và sưu tầm được hàng trăm đầu sách Y học với các bài thuốc quý của thế giới. Năm 1976, ông bắt đầu chuyển sang nghiên cứu thêm về Đông dược, đặc biệt là Nam dược theo lời dạy của Danh y Tuệ Tĩnh “Nam dược trị nam nhân”.

Năm 2005, ông bị ung thư đại tràng mà không biết, bệnh tình nguy kịch gia đình mới đưa vào Bệnh viện. Khi các bác sĩ quyết định phải mổ cắt bỏ toàn bộ ruột già, là người hiểu về y lí, ông xin nghỉ hưu, về nhà tự điều trị bằng Đông y. Năm 2013, ông đến bệnh viện kiểm tra lại và các bác sĩ đều bất ngờ khi thấy khối u đã lành, chỉ còn một vài sẹo nhỏ, sức khỏe trở lại bình thường.

Từ khi nghỉ hưu, ông luôn tích cực tham gia các phong trào của khu phố, nhất là với Hội NCT. Do có năng khiếu và yêu thích văn học nghệ thuật, ông thường tham gia các buổi giao lưu văn nghệ; làm thơ, viết kí, truyện ngắn được in trên sách báo của Trung ương và địa phương. Bản chất là con nhà nông dân nghèo, nên ông sống giản dị, khiêm tốn, chân thành, tài sản lớn nhất là hàng nghìn cuốn sách quý, xếp chật hai gian nhà ở. Với tấm lòng vị tha nhân hậu, thương người, ông mở phòng mạch, chẩn bệnh kê đơn thuốc miễn phí cho người bệnh xa gần. Hơn 300 người bệnh trong cả nước, có nhiều người mắc bệnh nan y được ông chữa trị đã khỏi hoặc có chuyển biến tốt. Không ít người đến tận nhà xin nhận kết nghĩa anh em, con cháu và biếu quà nhưng ông kiên quyết từ chối. Mỗi lần về quê, ông lại phối hợp với Hội NCT tổ chức gặp gỡ các hội viên và những người có bệnh để tư vấn về dưỡng sinh tuổi già, cách chữa trị bệnh bằng Đông y. Hiện nay ông đã tập hợp được hơn 100 bài thuốc quý chữa trị các bệnh, chuẩn bị cho xuất bản thành sách, nhằm phổ biến rộng rãi cho Nhân dân.

Kĩ sư Hóa dược Khổng Văn Đương tự đề ra và tuân thủ 3 nguyên tắc sống, đó là: “Tâm thiện và hướng thiện”, “Hạnh phúc của mình là làm cho nhiều người khác được hạnh phúc”, “Sống luôn vui vẻ, lạc quan, yêu đời, loại bỏ mọi tham lam, ích kỉ, đố kị, nhỏ nhen”. Ông rất vui khi được người dân quê hương gọi là “Bạn của người nghèo”

Bùi Ngọc Quế